Państwo Hatay – Wikipedia, wolna encyklopedia

Państwo Hatay
Hatay Devleti
لواء الإسكندرونة
1938–1939
Flaga
Flaga
Hymn: Istiklâl Marsi
(Marsz niepodległości)

Ustrój polityczny

republika

Stolica

Antiochia

Data powstania

7 września 1938

Data likwidacji

29 czerwca 1939

Prezydent

Tayfur Sökmen

Premier

Abdurrahman Melek

Powierzchnia

4 700 km²

Populacja 
• liczba ludności


234 379

• gęstość

49,9 os./km²

Waluta

funt syryjski, lira turecka

Język urzędowy

turecki

Mapa opisywanego kraju

     Sandżak Aleksandretty, późniejsza Republika Hatay

Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Państwo Hatay”
36,4303°N 36,1742°E/36,430280 36,174170

Państwo Hatay (tur. Hatay Devleti, arab. لواء الإسكندرونة) – państwo istniejące na przełomie 1938 i 1939 roku.

Po rozpadzie Imperium Osmańskiego, 20 października 1921 roku, okręg Hatay przyłączono do Syrii. Jednak zrzekając się w roku 1923 pretensji wobec utraconych terytoriów Republika Turecka nie uznała utraty Hatay, który uznawała za rdzennie turecki.

9 września 1936 roku Turcja złożyła u władz francuskich i w Lidze Narodów skargę na naruszenie praw Turków zamieszkujących okręg, żądając zapewnienia mu autonomii. Po mediacji Ligi Narodów Francja (jako mandatariusz Syrii) i Turcja zawarły 29 maja 1937 roku porozumienie, mocą którego okręg otrzymał autonomię w ramach mandatowej Syrii i został zdemilitaryzowany.

W roku 1938 doszło do zamieszek między Turkami i Arabami, wskutek czego, znów przy pośrednictwie Ligi Narodów, renegocjowano status okręgu. Na mocy porozumienia francusko-tureckiego z 3 lipca miał się stać niepodległym państwem pod militarną kontrolą Francji i Turcji. 22 lipca odbyły się wybory do zgromadzenia lokalnego, w którym Turcy zdobyli 22 miejsca na 40 możliwych.

2 września 1938 roku Hatay oficjalnie odłączono od Syrii, 6 września uchwalono konstytucję, a dzień później, 7 września oficjalnie ogłoszono niepodległość Republiki Hatay.

Niepodległość Republiki Hatay nosiła widoczne dla wszystkich znamię tymczasowości, której ostatecznym celem było połączenie z Turcją. 6 lutego 1939 roku wprowadzono turecki system prawny, zaś 13 marca lira turecka stała się jedyną walutą republiki.

23 czerwca 1939 roku Francja i Turcja zawarły porozumienie o przyłączeniu kraju do Turcji. 29 czerwca parlament Republiki Hatay uchwalił przyłączenie jej do Turcji i sam się rozwiązał; 7 lipca odnośny dekret wydały władze tureckie. 23 lipca w antiocheńskich koszarach nastąpiło oficjalne przekazanie okręgu przez Francuzów Turkom.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Według oficjalnego spisu powszechnego z 22 lipca 1938 roku Hatay zamieszkiwało 57 008 osób uprawnionych do głosowania, podzielonych na następujące grupy etniczno-religijne:

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]