Parakwat – Wikipedia, wolna encyklopedia

Parakwat
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	dichlorek 1,1’-dimetylo-4,4’-bipyridyniowy
	Inne nazwy i oznaczenia
	dichlorek N,N’-dimetylo-4,4’-bipyridyniowy; dichlorek metylowiologenu
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C12H14Cl2N2
Masa molowa	257,16 g/mol
Wygląd	bezbarwny, krystaliczny, bez zapachu
	Identyfikacja
Numer CAS	1910-42-5 (lub 4685-14-7, 2074-50-2)
SMILES
	[Cl-].[Cl-].C[n+]1ccc(cc1)c2cc[n+](C)cc2
Właściwości
	Gęstość
	1,25 g/cm³; ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	700 g/L
Temperatura topnienia	175–180 °C
Temperatura wrzenia	300 °C
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: [1]
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanego źródła
Silnie; toksyczny; (T+)	Groźny dla; środowiska; (N)
Zwroty R	R24/25, R26, R36/37/38, R48/25, R50/53
Zwroty S	S1/2, S22, S28, S36/37/39, S45, S60, S61
Numer RTECS	DW2275000
	Podobne związki
Podobne związki	Wiologen; Dikwat
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Parakwat (nazwa systematyczna: dichlorek 1,1’-dimetylo-4,4’-bipirydyniowy) – organiczny związek chemiczny, stosowany na masową skalę jako herbicyd.

Jest to czwartorzędowa sól amoniowa, najprostszy wiologen (N,N'-dialkilowa pochodna bipirydyny). Łatwo ulega redukcji do rodnikojonu, będącego prekursorem rodników nadtlenkowych, reagujących następnie z nienasyconymi lipidami błon komórkowych.

Parakwat jest stosowany od roku 1961 i należy do najpowszechniej stosowanych herbicydów. Ze względu na dużą toksyczność^[1] i brak selektywności, od 11 lipca 2007 został zakazany w Unii Europejskiej^[2]. Zalecany dosyć powszechnie do stosowania w Stanach Zjednoczonych, jednak ze względu na toksyczność aplikacja jest możliwa tylko przez osoby posiadające uprawnienia^[3]. Dla ograniczenia niebezpieczeństwa zatrucia poprzez np. połknięcie do herbicydu zawierającego parakwat dodaje się substancje o silnym zapachu, ostrzegawczym kolorze (ciemnoniebieski) oraz powodujące wymioty w razie połknięcia^[3].

Właściwości

Nieselektywny, niszczy zarówno rośliny jedno-, jak i dwuliścienne
Bardzo szybkie działanie
Wchłaniany przez rośliny w ciągu kilku minut (odporność na deszcz)
Ulega dezaktywacji w kontakcie z glebą^[4]

Przypisy

↑ ^a ^b Paraquat Dichloride. International Programme on Chemical Safety. [dostęp 2014-03-25]. (ang.).
↑ Sąd pierwszej instancji Unii Europejskiej, Press release No° 45/07.
↑ ^a ^b Facts About Paraquat. Centers for Disease Control and Prevention. [dostęp 2014-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-12-23)]. (ang.).
↑ Andrew C.A.C. Revkin Andrew C.A.C., Paraquat: A potent weed killer is killing people, „Science Digest”, 91 (6), 1983, s. 36–38, 42, 100–104 [dostęp 2021-03-30] (ang.).

[ICSC-1] Paraquat Dichloride. International Programme on Chemical Safety. [dostęp 2014-03-25]. (ang.).

[2] Sąd pierwszej instancji Unii Europejskiej, Press release No° 45/07.

[FAP-3] Facts About Paraquat. Centers for Disease Control and Prevention. [dostęp 2014-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-12-23)]. (ang.).

[Revkin-4] Andrew C.A.C. Revkin Andrew C.A.C., Paraquat: A potent weed killer is killing people, „Science Digest”, 91 (6), 1983, s. 36–38, 42, 100–104 [dostęp 2021-03-30] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]