Podrzecze (województwo małopolskie) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Podrzecze

wieś
Centrum wsi
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	nowosądecki
Gmina	Podegrodzie
Wysokość	305 m n.p.m.
Liczba ludności (2022)	698[2]
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	33-386[3]
Tablice rejestracyjne	KNS
SIMC	0461103
Położenie na mapie Polski Podrzecze
Położenie na mapie województwa małopolskiego Podrzecze
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego Podrzecze
Położenie na mapie gminy Podegrodzie Podrzecze
49°36′01″N 20°38′26″E/49,600278 20,640556[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Podrzecze (dawniej Podrzycze; niem. Podritz lub Unterba(c)h^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Podegrodzie.

Podrzecze położone jest w dolinie Dunajca na skraju Kotliny Sądeckiej na wysokości 300 m n.p.m. Graniczy z: Brzezną, Chochorowicami, Swiniarskiem, Nowym Sączem i Starym Sączem. Zajmuje 2,54 km² (3,9% powierzchni gminy)^[5]).

Najstarsza pisana forma Podrece nazwy pochodzi z 1280. Jan Długosz w "Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis" podaje nazwę: Podrzecze. Indeks miejscowości galicyjskich z końca XVIII w. przywołuje dwie nazwy: polską (zgodną z gwarą podegrodzką) – Podrzycze i niemiecką (świadczącą o niemieckim osadnictwie) – Podritz Colonia. Z czasów kolonizacji pochodzi jeszcze druga nazwa: Unterbah, właściwie Unterbach, od unter (pod) i Bach (potok, strumień), czyli obszar położony nad rzeką.

Pierwsza wzmianka o wsi znajduje się w akcie lokacyjnym klasztoru starosądeckiego, wydanego przez św. Kingę 6 lipca 1280.

W XIV w. i XV w. oprócz własności klasztornej, istniała też własność rycerska. Wieś duchowna, własność klasztoru klarysek w Starym Sączu, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sądeckim województwa krakowskiego^[6].

W XVII w. we wsi istniał folwark z młynem i karczmą należącą do klasztoru^[7].

W XVIII w. cesarz Józef II przeprowadził akcję kolonizacyjną, w wyniku której osiedliło się tu kilka rodzin niemieckich.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie nowosądeckim.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii w Świniarsku. We wsi znajduje się jedyna w gminie Podegrodzie oczyszczalnia ścieków.

Ludność według spisów powszechnych w 2009 według PESEL^{[8][9][10][11]}.

• Jakob Gerhardt (1889–1966) – pastor luterański;

• Kaplica św. Franciszka z Asyżu – kaplica mszalna, o cechach neogotyckich, wzniesiona w latach 1926–1927. Zbudowana z cegły, otynkowana, kryta blachą, zamknięta półkoliście. Na dachu czworoboczna wieżyczka z niską iglicą. Ołtarz barokowy, z obrotowym tabernakulum (z XIX w.). W retabulum obraz św. Franciszka z Asyżu. Wewnątrz znajduje się wiele rzeźb np.: Matki Boskiej z Dzieciątkiem, św. Józefa z Dzieciątkiem, św. Antoniego.

We wsi znajduje się Koło Gospodyń Wiejskich, które wraz z OSP aktywnie działa i angażuje się w różne wydarzenia oraz życie wsi^[12]. W Podrzeczu działa też Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza (MDP), która pod przewodnictwem druhów ze Straży zachęca młodych do angażowania się w działanie OSP.

We wsi znajduje się filia Gminnego Ośrodka Kultury w Podegrodziu^[13].

Jednostka OSP Podrzecze została założona w 1947 roku^[14] z inicjatywy Tomasza Łatki, Józefa Luberdy, Leopolda Pietrzaka, Jakuba Głuca, Stanisława Platy, Józefa Ruchały i Władysława Pędzicha. Początkowo straż jej siedziba znajdowala się w dawnej pożydowskiej karczmie. W 1956 przydzielono jej samochód bojowy Star-25 GM., a w 1961 pozyskano drugi samochód Star-25 GBAM, który był już wyposażony w beczkę z wodą. W latach 1965–1972 wybudowano nową remizę. W 1998 roku wymagała ona generalnego remontu. W 2007 roku OSP otrzymała Stara-266^[15], który następnie w 2023 został sprzedany. Natomiast w październiku 2022 został zakupiony samochód MAN GBARt^[16].

Na wyposażeniu jednostki znajdują się: dwa samochody MAN GBARt^[16] i Fiat GLM oraz przyczepa z namiotem ratowniczym^[17]. Posiadają również motopompę M8/8, radiotelefony, piłę do betonu, piłę łańcuchowa, aparaty tlenowe, zestawy do sztucznego oddychania, defibrylator AED, torbę ratowniczą R1, agregaty, środek pianotwórczy, zbiornik oraz inne podstawowe sprzęty ratownicze i gaśnicze.

• Zenon Piotr Szewczyk: O pochodzeniu nazw miejscowych Gminy Podegrodzie i okolic. Nowy Sącz: UG Podegrodzie, Biblioteka Gminna w Podegrodziu, 2009. ISBN 978-83-60822-59-3. Brak numerów stron w książce
• Kościoły i kapliczki w Gminie Podegrodzie. Podegrodzie: UG Podegrodzie, GOK Podegrodzie, 2004. Brak numerów stron w książce
• Podrzecze. W: Jan Pastuszczak: Gmina Podegrodzie. Jacek Kula, Jerzy Nieć, Krzysztof Bodziony (ilustracje); Stanisław Mendelowski (redakcja). Krosno: P.U.W. "Roksana" Sp. z.o.o., 2006, s. 40-41. ISBN 83-7343-126-8.