Powiat gryfiński – Wikipedia, wolna encyklopedia

Powiat gryfiński
	powiat
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
TERC	3206
Siedziba	Gryfino
Starosta	Ewa Dudar
Powierzchnia	1869,11 km²
Populacja (30.06.2023); • liczba ludności	; 77 288
• gęstość	41,35 os./km²
Urbanizacja	45,4%
Tablice rejestracyjne	ZGR
	Adres urzędu:ul. Sprzymierzonych 4; 74-100 Gryfino
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich	6
Liczba gmin wiejskich	3
	Położenie na mapie województwa;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Powiat gryfiński – powiat w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, utworzony w 1999 r. w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Gryfino. Obejmuje obszar Równiny Wełtyńskiej, Puszczy Bukowej, Doliny Dolnej Odry i zachodnią część Pojezierza Myśliborskiego. Północna część powiatu należy do historycznego Pomorza Zachodniego, a południowa – do brandenburskiej Nowej Marchii.

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[2] powiat zamieszkiwały 80 882 osoby. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 81 598 osób^[3].

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2011 powierzchnia powiatu gryfińskiego wynosi 1869,11 km²^[4]. Powiat gryfiński jest powiatem o największej powierzchni w woj. zachodniopomorskim.

Na terenie powiatu znajdują się: Szczeciński Park Krajobrazowy „Puszcza Bukowa” (w gminie Stare Czarnowo), Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry (polska część, między Odrą Zachodnią a Wschodnią) oraz Cedyński Park Krajobrazowy (na najdalej na zachód wysuniętym krańcu Polski). W Nowym Czarnowie koło Gryfina znajduje się Elektrownia Dolna Odra. Powiat graniczy z niemieckim landem Brandenburgia. Do 1975 r. na obecnym obszarze istniały 2 powiaty: gryfiński (część północna obecnego powiatu) i chojeński z siedzibą w Dębnie (część południowa).

W skład powiatu wchodzą:

gminy miejsko-wiejskie: Cedynia, Chojna, Gryfino, Mieszkowice, Moryń, Trzcińsko-Zdrój
gminy wiejskie: Banie, Stare Czarnowo, Widuchowa
miasta: Cedynia, Chojna, Gryfino, Mieszkowice, Moryń, Trzcińsko-Zdrój

Demografia

Według danych z 31 grudnia 2010 roku powiat gryfiński zamieszkiwało 82 727 osób^[5].

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	82 869	100	41 742	50,37	41 127	49,63
Miasto	37 971	45,82	19 503	23,53	18 468	22,29
Wieś	44 898	54,18	22 239	26,84	22 659	27,34

Piramida wieku mieszkańców powiatu gryfińskiego w 2014 roku^[6].

Gospodarka

W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie gryfińskim obejmowała ok. 1,9 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 7,9% do aktywnych zawodowo^[7].

Przeciętne wynagrodzenie pracownicze w październiku 2008 r. wynosiło 3569,94 zł, przy liczbie zatrudnionych pracowników w powiecie gryfińskim – 7996 osób. Przeciętne wynagrodzenie w sektorze publicznym wynosiło 2946,55 zł, a w sektorze prywatnym 3780,94 zł^[8].

W 2013 r. wydatki budżetu samorządu powiatu gryfińskiego wynosiły 70,4 mln zł, a dochody budżetu 72,3 mln zł. Zadłużenie (dług publiczny) samorządu według danych na IV kwartał 2013 r. wynosiło 15,9 mln zł, co stanowiło 21,9% dochodów^[9].

Transport

Linie kolejowe:
- czynne: 273: Szczecin Gł. – Wrocław Gł. (przez Gryfino, Widuchowę, Chojnę, Godków, Mieszkowice).
- nieczynne, istniejące: Pyrzyce-Wriezen (przez Trzcińsko-Zdrój, Godków, Przyjezierze-Moryń, Siekierki).
- nieczynne, nieistniejące: Gryfino-Pyrzyce (przez Chwarstnicę, Bielice-Parsów), Szczecin-Sobieradz (przez Szczecin-Płonia, Kołbacz, Stare Czarnowo), Chwarstnica-Swobnica (przez Banie) oraz Cedynia-Bad Freienwalde (Oder).
Drogi:
- krajowe: 3: Świnoujście- Jakuszyce (przez Stare Czarnowo), 26: Krajnik Dolny – Głazów (przez Chojną i Trzcińsko-Zdrój) oraz 31: Szczecin- Słubice (przez Gryfino, Widuchową, Chojnę i Mieszkowice).
- wojewódzkie: 119: Klucz (skrzyżowanie z autostradą A6) – Gardno, 120: Gryfino- Stare Czarnowo, 121: Gryfino- Rów (przez Banie), 122: Krajnik Dolny- Pyrzyce (przez Banie), 124: Osinów Dolny – Chojna (przez Cedynię), 125: Bielinek – Wierzchlas (przez Cedynię i Moryń), 126: Osinów Dolny – Dębno (przez Mieszkowice) oraz 143: Kołbacz – Kobylanka.
Dawne przejścia graniczne:
- drogowe: Gryfino – Mescherin, Krajnik Dolny – Schwedt/Oder oraz Osinów Dolny – Hohenwutzen (kier. Bad Freienwalde (Oder))
- piesze Gryfino – Mescherin
- rzeczne Osinów Dolny – Hohensaaten, Widuchowa – Gartz oraz Gryfino – Mescherin
Komunikacja autobusowa:

Komunikację autobusową w powiecie zapewniają przedsiębiorstwa PKS Szczecin (część północna) oraz PKS Myślibórz (część południowa). Bezpośrednie połączenia ze Szczecinem, Gorzowem Wielkopolskim, Myśliborzem, Choszcznem i Dębnem. PKS Szczecin dodatkowo wykonuje kursy dla gminy Gryfino na linii 1 Dolna Odra – Radziszewo, 2 Radziszewo – Szczecin Rondo Ułanów Podolskich. Do tego dochodzą linie wiejskie^{[potrzebny przypis]}.

Bezpieczeństwo

W 2009 r. wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych w powiecie gryfińskim wynosił 74,2%^[10]^[11]. W 2009 r. stwierdzono w powiecie m.in. 235 kradzieży z włamaniem, 13 kradzieży samochodów, 119 przestępstw narkotykowych^[12]^[13]^[14].

Większa część obszaru powiatu obejmująca gminy: Banie, Cedynia, Chojna, Gryfino, Mieszkowice, Moryń i Stare Czarnowo, położona jest w strefie nadgranicznej^[15]. Powiat gryfiński obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Szczecinie z Morskiego Oddziału SG.

Powiat gryfiński jest obszarem właściwości Prokuratury Rejonowej w Gryfinie i Prokuratury Okręgowej w Szczecinie^[16].

Na terenie powiatu działa 13 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego^[17]. Ponadto istnieje jednostka ratowniczo-gaśnicza przy Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Gryfinie^[18].

Administracja

Reprezentacja gmin w Radzie Powiatu w Gryfinie
Gminy	Liczba radnych^[19]	Liczba wyborców w 2010^[20]
gmina Gryfino	8	25 350
gmina Banie, gmina Stare Czarnowo, gmina Widuchowa	4	12 654
gmina Chojna, gmina Cedynia, gmina Trzcińsko-Zdrój	6	19 245
gmina Mieszkowice, gmina Moryń	3	9483
Razem (Σ)	21	66 732

Siedzibą władz powiatu jest miasto Gryfino. Organem uchwałodawczym jest Rada Powiatu w Gryfinie, w której skład wchodzi 21 radnych^[21].

Rada Powiatu

Ugrupowanie	2002-2006^[22]	2006-2010^[23]	2010-2014^[24]	2014-2018^[25]
Sojusz Lewicy Demokratycznej	10	–	–	–
Polskie Stronnictwo Ludowe	2	–	–	5
Prawica Razem	2	–	–	–
Inicjatywa Samorządowa	7	10	7	11
Powiatowe Gryfińskie Porozumienie Samorządowe	–	3	–	–
Bezpartyjny Blok Samorządowy	–	8	6	–
Platforma Obywatelska	–	–	5	3
Prawo i Sprawiedliwość	–	–	1	1
Wspólnota Samorządowa – Forum 2010	–	–	2	–
Porozumienie Samorządowe – Forum 2014	–	–	–	1

Gminy powiatu gryfińskiego są obszarem właściwości Sądu Rejonowego w Gryfinie, jednakże sprawy karne dla 5 gmin (Cedynia, Chojna, Mieszkowice, Moryń i Trzcińsko-Zdrój) rozpatrywane są przez wydział zamiejscowy w Chojnie^[26]. Powiat gryfiński jest obszarem właściwości miejscowej Sądu Okręgowego w Szczecinie^[27].

Powiat gryfiński jest obszarem właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie^[28].

Mieszkańcy powiatu gryfińskiego wybierają radnych do Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego w okręgu nr 5. Posłów na Sejm wybierają z okręgu wyborczego nr 41, senatora z okręgu wyborczego nr 98, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Sąsiednie powiaty

Zobacz też

Przypisy

↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2023-11-27] (pol.).
↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. „Powierzchnia i Ludność w Przekroju Terytorialnym”, 2013-07-26. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507.
↑ Stan w dniu 30 VI 2009 r.. „Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym”, 2009-11. Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1734-6118.
↑ Powiat gryfiński w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-12-12] (pol.).
↑ Wynagrodzenia i ich struktura w województwie zachodniopomorskim w 2008 r.. Szczecin: Urząd Statystyczny w Szczecinie, 2010, s. 42, 55. ISSN 2080-928X.
↑ Budżety JST » 2013 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2013 r. /Tab. 6 i Tab. 3. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2014-10-02].
↑ Przestępstwa ogółem (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
↑ Województwo zachodniopomorskie. [w:] Statystyczne Vademecum Samorządowca 2010 (SVS 2010) [on-line]. Urząd Statystyczny w Szczecinie. [dostęp 2011-08-13].
↑ Kradzieże samochodów (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
↑ Kradzieże z włamaniem (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
↑ Przestępstwa narkotykowe (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 marca 2010 r. (Dz.U. z 2010 r. nr 49, poz. 297).
↑ Wykaz OSP w KSRG w województwie zachodniopomorskim w lutym 2011 r.. Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie, 2011-03-02. [dostęp 2011-08-14].
↑ Struktura Organizacyjna. KPPSP w Gryfinie. [dostęp 2011-08-14].
↑ Uchwała Nr XXXI/377/2002 Rady Powiatu w Gryfinie z dnia 26 czerwca 2002 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2002 r. Nr 52, poz. 1141).
↑ Rada Powiatu w Gryfinie. [w:] Wybory samorządowe 2010 [on-line]. Państwowa Komisja Wyborcza, 2010. [dostęp 2013-01-29]. (pol.).
↑ Zarządzenie Nr 69/2014 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 4 marca 2014 r. ws. ustalenia liczby radnych (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2014 r., poz. 1084).
↑ Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17] .
↑ Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17] .
↑ DituelD. Sp. DituelD., Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo zachodniopomorskie – Powiat gryfiński [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17] .
↑ PKW | Samorząd 2014 [online], samorzad2014.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17] .
↑ Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 czerwca 2012 r. ws. utworzenia wydziałów w sądach rejonowych (Dz. Urz. Min. Sprawiedliwości z 2012 r. poz. 95, s. 43).
↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 października 2012 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 1223).
↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 r. (Dz.U. z 2003 r. nr 198, poz. 1925).

Linki zewnętrzne

Dane o powiatach i gminach (Regioset)

[populacja2023-1] Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2023-11-27] (pol.).

[2] , Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .

[3] GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .

[4] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. „Powierzchnia i Ludność w Przekroju Terytorialnym”, 2013-07-26. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507.

[5] Stan w dniu 30 VI 2009 r.. „Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym”, 2009-11. Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1734-6118.

[populacja2016-6] Powiat gryfiński w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[7] GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-12-12] (pol.).

[8] Wynagrodzenia i ich struktura w województwie zachodniopomorskim w 2008 r.. Szczecin: Urząd Statystyczny w Szczecinie, 2010, s. 42, 55. ISSN 2080-928X.

[9] Budżety JST » 2013 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2013 r. /Tab. 6 i Tab. 3. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2014-10-02].

[10] Przestępstwa ogółem (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].

[11] Województwo zachodniopomorskie. [w:] Statystyczne Vademecum Samorządowca 2010 (SVS 2010) [on-line]. Urząd Statystyczny w Szczecinie. [dostęp 2011-08-13].

[12] Kradzieże samochodów (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].

[13] Kradzieże z włamaniem (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].

[14] Przestępstwa narkotykowe (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].

[15] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).

[16] Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 marca 2010 r. (Dz.U. z 2010 r. nr 49, poz. 297).

[17] Wykaz OSP w KSRG w województwie zachodniopomorskim w lutym 2011 r.. Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie, 2011-03-02. [dostęp 2011-08-14].

[18] Struktura Organizacyjna. KPPSP w Gryfinie. [dostęp 2011-08-14].

[19] Uchwała Nr XXXI/377/2002 Rady Powiatu w Gryfinie z dnia 26 czerwca 2002 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2002 r. Nr 52, poz. 1141).

[20] Rada Powiatu w Gryfinie. [w:] Wybory samorządowe 2010 [on-line]. Państwowa Komisja Wyborcza, 2010. [dostęp 2013-01-29]. (pol.).

[21] Zarządzenie Nr 69/2014 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 4 marca 2014 r. ws. ustalenia liczby radnych (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2014 r., poz. 1084).

[22] Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17] .

[23] Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17] .

[24] DituelD. Sp. DituelD., Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo zachodniopomorskie – Powiat gryfiński [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17] .

[25] PKW | Samorząd 2014 [online], samorzad2014.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17] .

[26] Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 czerwca 2012 r. ws. utworzenia wydziałów w sądach rejonowych (Dz. Urz. Min. Sprawiedliwości z 2012 r. poz. 95, s. 43).

[27] Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 października 2012 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 1223).

[28] Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 r. (Dz.U. z 2003 r. nr 198, poz. 1925).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

Miasta na prawach powiatu	Koszalin Szczecin (siedziba) Świnoujście
Powiaty	białogardzki choszczeński drawski goleniowski gryficki gryfiński kamieński kołobrzeski koszaliński łobeski myśliborski policki pyrzycki sławieński stargardzki szczecinecki świdwiński wałecki
Inne zagadnienia	Podział administracyjny Herb Flaga

Miasta	Cedynia Chojna Gryfino Mieszkowice Moryń Trzcińsko-Zdrój
Gminy miejsko-wiejskie	Cedynia Chojna Gryfino Mieszkowice Moryń Trzcińsko-Zdrój
Gminy wiejskie	Banie Stare Czarnowo Widuchowa

Przynależność wojewódzka	woj. szczecińskie
Miasta	Banie (do 1945) Dąbie (← 1945–48 →) Gryfino Podjuchy (← 1945–48 →) Widuchowa (do 1945)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Banie Borzym (do 1954) Gryfino (od 1973) Kobylanka (do 1954) Krzywin (od 1973) Radziszewo (do 1954) Stare Czarnowo Swobnica Śmierdnica (do 1954) Wełtyń (do 1954) Widuchowa Załom (do 1948) Zdroje (do 1948) Żórawie (do 1954)
Gromady (1954–72)	Banie (1954–72) Chwarstnica (1954–72) Daleszewo (1954–72) Dębogóra (1954–57) Kobylanka (1954–57 →) Krzywin (1954–72) Lisie Pole (1954–71) Lubanowo (1954–71) Lubicz (1954–59) Piaseczno (1954–57) Pniewo (1954–72) Stare Czarnowo (1954–72) Strzelczyn (1954–71) Swobnica (1954–72) Śmierdnica (1954–71) Wełtyń (1954–72) Widuchowa (1954–72) Żelisławiec (1954–57)