Przestrojnik trawnik – Wikipedia, wolna encyklopedia
Aphantopus hyperantus | |
(Karol Linneusz, 1758) | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Gromada | |
Podgromada | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek | przestrojnik trawnik |
Przestrojnik trawnik (Aphantopus hyperantus) – gatunek motyla, należącego do rodziny rusałkowatych.
Charakterystyka i stadia rozwojowe
[edytuj | edytuj kod]Motyl
[edytuj | edytuj kod]Rozpiętość skrzydeł tego motyla to średnio 36–44 mm[1]. Ich górna strona ma kolor ciemnobrązowy; u samic występują na przednim skrzydle 3, u samców 1-2 pawie oczka[1]. Na spodniej stronie skrzydła tylnego, zarówno u samca, jak i samicy występuje 5 bardzo wyraźnych pawich oczek z żółtą obwódką[2].
Jajo
[edytuj | edytuj kod]Jasnobrunatne, półkuliste a u podstawy z wgłębieniem[1]. Powierzchnia podłużnie żeberkowana[1].
Gąsienica
[edytuj | edytuj kod]Gąsienica jest jasnobrązowa, krótko owłosiona z ciemniejszym, siateczkowatym deseniem[1]. Na grzbiecie ciemnobrązowa linia, pomiędzy linią boczną a nią może się znajdować mało wyraźna, biała kreska[1]. Boczna linia biaława, niekiedy z różowawym zabarwieniem[1]. Głowa jasnobrunatna z czarnymi paskami[1]. Odwłok z dwoma wyrostkami[1].
Poczwarka
[edytuj | edytuj kod]Jasnobrunatna, z przodu tułowia ciemna kreska, krępa z długimi pokrywami skrzydeł i cienkim kremastrem[1]. U nasady skrzydeł ciemnobrunatna plamka, ponadto ciemne paski wzdłuż żyłek[1]. Na odwłoku kilka rzędów ciemnobrązowych plamek[1].
Zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Niemal zawsze siedzi ze złożonymi skrzydłami, wskutek czego widoczna jest ich spodnia strona. Rozkłada je tylko, gdy jest zimno, ale słonecznie (umożliwia mu to lepsze nagrzanie ciała od słońca).
- ♂
- ♂ △
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Zasiedla północną Hiszpanię przez Europę Środkową i Północną i umiarkowaną strefę Azji po Japonię[3].
Zamieszkuje śródleśne łąki, zręby, polany i przydroża, a zwłaszcza gdy są w wilgotnych lasach liściastych[1]. Bardzo często spotykany w środowiskach ruderalnych, np. ogrodach[1]. Dawniej gatunek ten pospolicie występował na terenach pól uprawnych, obecnie, wskutek mechanizacji i chemizacji rolnictwa, szczególnie zaś przez nasilone rozrzucanie obornika, stopniowo wycofuje się z pól uprawnych[2].
Bionomia
[edytuj | edytuj kod]Imago spotykane od 2 dekady czerwca do 1 dekady sierpnia[1]. Jaja zrzucane na ogół w pobliżu rośliny pokarmowej[1]. Gąsienica żyje na rozmaitych trawach, np. trzcinniku piaskowym, stokłosie prostej, kłosownicy pierzastej, wiechlinie łąkowej, kostrzewie czerwonej, śmiałku darniowym, mietlicy pospolitej i prosownicy rozpierzchłej[1]. Stwierdzono też gąsienice na turzycy drżączkowatej, owłosionej i prosowatej[1]. Gąsienica prowadzi nocny tryb życia, żeruje w nocy, a w dzień ukrywa się w ściółce[1]. Przepoczwarza się na ziemi wśród suchych fragmentów traw[1]. Motyle dorosłe preferują fioletowe kwiaty, np. ostrożenia polnego i błotnego, lebiodki, świerzbnicy polnej, sadźca konopiastego, i krwawnika pospolitego[1]. Chętnie przylatują też do białych kwiatów roślin z rodziny baldaszkowatych, jak np. podagrycznika pospolitego, trybuly leśnej, barszcza zwyczajnego i dzięgla leśnego[1].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Jarosław Buszko , Janusz Masłowski , Motyle dzienne Polski: Lepidoptera: Hesperioidea, Papilionoidea, Wyd. 2, Nowy Sącz: Wydawnictwo "Koliber", 2015, s. 195,196, ISBN 978-83-930500-9-3 [dostęp 2024-01-02] .
- ↑ a b Heiko Bellmann: Atlas motyli. Rozpoznawanie i klasyfikowanie. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2009. ISBN 978-83-7243-691-7.
- ↑ Markku Savela: Aphantopus. [w:] funet.fi [on-line]. [dostęp 2017-05-09].