Przestrojnik trawnik – Wikipedia, wolna encyklopedia

Przestrojnik trawnik
Aphantopus hyperantus
(Karol Linneusz, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Rząd

motyle

Rodzina

rusałkowate

Rodzaj

Aphantopus

Gatunek

przestrojnik trawnik

Przestrojnik trawnik (Aphantopus hyperantus) – gatunek motyla, należącego do rodziny rusałkowatych.

Charakterystyka i stadia rozwojowe

[edytuj | edytuj kod]

Rozpiętość skrzydeł tego motyla to średnio 36–44 mm[1]. Ich górna strona ma kolor ciemnobrązowy; u samic występują na przednim skrzydle 3, u samców 1-2 pawie oczka[1]. Na spodniej stronie skrzydła tylnego, zarówno u samca, jak i samicy występuje 5 bardzo wyraźnych pawich oczek z żółtą obwódką[2].

Jasnobrunatne, półkuliste a u podstawy z wgłębieniem[1]. Powierzchnia podłużnie żeberkowana[1].

Gąsienica

[edytuj | edytuj kod]

Gąsienica jest jasnobrązowa, krótko owłosiona z ciemniejszym, siateczkowatym deseniem[1]. Na grzbiecie ciemnobrązowa linia, pomiędzy linią boczną a nią może się znajdować mało wyraźna, biała kreska[1]. Boczna linia biaława, niekiedy z różowawym zabarwieniem[1]. Głowa jasnobrunatna z czarnymi paskami[1]. Odwłok z dwoma wyrostkami[1].

Poczwarka

[edytuj | edytuj kod]

Jasnobrunatna, z przodu tułowia ciemna kreska, krępa z długimi pokrywami skrzydeł i cienkim kremastrem[1]. U nasady skrzydeł ciemnobrunatna plamka, ponadto ciemne paski wzdłuż żyłek[1]. Na odwłoku kilka rzędów ciemnobrązowych plamek[1].

Zachowanie

[edytuj | edytuj kod]

Niemal zawsze siedzi ze złożonymi skrzydłami, wskutek czego widoczna jest ich spodnia strona. Rozkłada je tylko, gdy jest zimno, ale słonecznie (umożliwia mu to lepsze nagrzanie ciała od słońca).

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Zasiedla północną Hiszpanię przez Europę Środkową i Północną i umiarkowaną strefę Azji po Japonię[3].

Zamieszkuje śródleśne łąki, zręby, polany i przydroża, a zwłaszcza gdy są w wilgotnych lasach liściastych[1]. Bardzo często spotykany w środowiskach ruderalnych, np. ogrodach[1]. Dawniej gatunek ten pospolicie występował na terenach pól uprawnych, obecnie, wskutek mechanizacji i chemizacji rolnictwa, szczególnie zaś przez nasilone rozrzucanie obornika, stopniowo wycofuje się z pól uprawnych[2].

Bionomia

[edytuj | edytuj kod]

Imago spotykane od 2 dekady czerwca do 1 dekady sierpnia[1]. Jaja zrzucane na ogół w pobliżu rośliny pokarmowej[1]. Gąsienica żyje na rozmaitych trawach, np. trzcinniku piaskowym, stokłosie prostej, kłosownicy pierzastej, wiechlinie łąkowej, kostrzewie czerwonej, śmiałku darniowym, mietlicy pospolitej i prosownicy rozpierzchłej[1]. Stwierdzono też gąsienice na turzycy drżączkowatej, owłosionej i prosowatej[1]. Gąsienica prowadzi nocny tryb życia, żeruje w nocy, a w dzień ukrywa się w ściółce[1]. Przepoczwarza się na ziemi wśród suchych fragmentów traw[1]. Motyle dorosłe preferują fioletowe kwiaty, np. ostrożenia polnego i błotnego, lebiodki, świerzbnicy polnej, sadźca konopiastego, i krwawnika pospolitego[1]. Chętnie przylatują też do białych kwiatów roślin z rodziny baldaszkowatych, jak np. podagrycznika pospolitego, trybuly leśnej, barszcza zwyczajnego i dzięgla leśnego[1].


Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Jarosław Buszko, Janusz Masłowski, Motyle dzienne Polski: Lepidoptera: Hesperioidea, Papilionoidea, Wyd. 2, Nowy Sącz: Wydawnictwo "Koliber", 2015, s. 195,196, ISBN 978-83-930500-9-3 [dostęp 2024-01-02].
  2. a b Heiko Bellmann: Atlas motyli. Rozpoznawanie i klasyfikowanie. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2009. ISBN 978-83-7243-691-7.
  3. Markku Savela: Aphantopus. [w:] funet.fi [on-line]. [dostęp 2017-05-09].