Rada Trzech – Wikipedia, wolna encyklopedia
Rada Trzech – kolegialny, niekonstytucyjny organ opozycyjny w stosunku do Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie z prerogatywami prezydenta (od 1956) istniejący w latach 1954–1972; opozycyjny wobec nielegalnej zdaniem członków rady prezydentury Augusta Zaleskiego[1].
Rada Trzech powstała w Londynie w czerwcu 1954 po odmowie przez Zaleskiego ustąpienia z urzędu Prezydenta RP na uchodźstwie po upływie określonej w art. 20 ust. 1 konstytucji kwietniowej 7-letniej kadencji. Działając w sprzeczności z zapisami konstytucyjnymi ogłosiła się ona za kolegialną głowę państwa polskiego. Z prawnego punktu widzenia rozłam ten oznaczał, że nie ma od tego momentu na emigracji żadnych polskich władz, które funkcjonują zgodnie z przepisami którejkolwiek z przedwojennych polskich konstytucji: marcowej lub kwietniowej[2]. W 1956 Tymczasowa Rada Jedności Narodowej, której w 1952 przekazano część dotychczasowych uprawnień prezydenckich, uchwaliła przekazanie Radzie Trzech prerogatyw prezydenta, a Egzekutywie Zjednoczenia Narodowego prerogatyw rządu. Rada Trzech rozwiązała się w kwietniu 1972 po śmierci Augusta Zaleskiego, uznając za prezydenta wskazanego przez niego na następcę Stanisława Ostrowskiego[3][4].
W oświadczeniu z 11 marca 1969 r., opublikowanym w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie stwierdził, że zgodnie z ustawą 4 lutego 1921 r. Order Odrodzenia Polski nadaje Prezydent RP, zaś powyższe prawo uzurpuje sobie Rada Trzech, przyznając odznaczenie pod nazwą Order Polonia Restituta[5].
Skład Rady Trzech[1]
[edytuj | edytuj kod]Lp. | Lata | Zdjęcie pierwszego | Pierwszy | Zdjęcie drugiego | Drugi | Zdjęcie trzeciego | Trzeci |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1., 2., 3. | 1954–1955 | Tomasz Arciszewski | Edward Bernard Raczyński | Władysław Anders | |||
4., (2.), (3.) | 1956–1966 | Tadeusz Bór-Komorowski | |||||
5., (2.), (3.) | 1966–1968 | Roman Odzierzyński | |||||
6., (2.), (3.) | 1968–1969 | Stanisław Mglej | |||||
7., (2.), (3.) | 1969–1970 | Alfred Urbański | |||||
(7.), (2.), 8. | 1970–1972 | Stanisław Kopański |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rada Trzech, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-02-13] .
- ↑ Jacek Majchrowski: Rząd polski na wychodźstwie. Uniwersytet Jagielloński, s. 518.
- ↑ Uchodźstwo. polska1918-89.pl. [dostęp 2022-04-12].
- ↑ Dz.U. RP na uchodźstwie z 1972 r., nr 2, poz. 1
- ↑ Oświadczenie Rządu R. P. w Londynie z 11 marca 1969 r. w sprawie sprzecznego z prawem nadawania Orderu "Odrodzenia Polski" pod nazwą "Polonia Restituta". „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 3-4, Nr 2 z 20 marca 1969.