Robert Satanowski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Robert Satanowski
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

20 czerwca 1918
Łódź

Data i miejsce śmierci

9 sierpnia 1997
Wrocław

Przebieg służby
Lata służby

1942–1949

Siły zbrojne

ludowe Wojsko Polskie
 Marynarka Wojenna (PRL)

Stanowiska

komendant Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Późniejsza praca

Teatr Wielki w Warszawie

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1943–1989) Krzyż Partyzancki Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Order Czerwonego Sztandaru Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN
Robert Satanowski
Data i miejsce urodzenia

20 czerwca 1918
Łódź

Data i miejsce śmierci

9 sierpnia 1997
Wrocław

Poseł IX kadencji Sejmu PRL
Okres

od 13 października 1985
do 3 czerwca 1989

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Pieczęć Polskich Oddziałów Partyzanckich „Jeszcze Polska Nie Zginęła” i podpis płk. Satanowskiego (17 maja 1944)
Kolumbarium na cmentarzu komunalnym Psie Pole we Wrocławiu, w którym znajduje się urna z prochami Roberta Satanowskiego

Robert Satanowski (ur. 20 czerwca 1918 w Łodzi, zm. 9 sierpnia 1997 we Wrocławiu) – polski dyrygent, generał brygady, poseł na Sejm PRL IX kadencji z ramienia PZPR.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ukończył łódzkie Gimnazjum Humanistyczne im. ks. Ignacego Skorupki. Studiował 6 semestrów na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. Podczas studiów wstąpił do OMS „Życie”. W czasie okupacji pracował początkowo jako nauczyciel, a w 1942 był zatrudniony w punkcie medycznym w Jenórach. Na przełomie 1942/1943 zorganizował Zgrupowanie Partyzanckie „Jeszcze Polska nie zginęła”, podległe dowództwu partyzantki radzieckiej i objął nad nim dowodzenie. Zgrupowanie pozostawało niezależne od innych polskich organizacji podziemnych, działało na Wołyniu, jego stan liczebny wynosił ok. 1000 ludzi. Obok walki z niemieckim okupantem zgrupowanie prowadziło działalność ochronną ludności polskiej przed działalnością ukraińskiego nacjonalistycznego podziemia.

Nawiązał ścisłą współpracę z Ukraińskim Sztabem Ruchu Partyzanckiego, dzięki czemu poznał Chruszczowa. 13 lutego 1944 otrzymał od Związku Patriotów Polskich stopień pułkownika. W marcu 1944 zreorganizował zgrupowanie w strukturę dwóch brygad i objął bezpośrednie dowodzenie nad drugą z nich. Po zajęciu Wołynia przez Armię Czerwoną zgrupowanie rozwiązano, część partyzantów wcielono do ludowego Wojska Polskiego, inni przeszli na Lubelszczyznę i weszli w skład oddziałów podległych Polskiemu Sztabowi Partyzanckiemu. Satanowski został dowódcą 4 brygady nowego ugrupowania. W tym czasie stoczył 12 potyczek i dwa całodniowe boje. Następnie pełnił różne funkcje w Wojsku Polskim.

Po wojnie ukończył kurs w Akademii Wojskowej im. Michaiła Frunzego w Moskwie. Został dowódcą 49 pp, po czym zajmował inne stanowiska służbowe do komendanta Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej włącznie. Na własną prośbę został zwolniony z wojska 11 listopada 1949 w stopniu komandora.

Poświęcił się karierze artystycznej, zaczynając od posady kierownika muzycznego Polskiego Radia w Gdańsku. W 1951 ukończył Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Łodzi i został dyrygentem Państwowej Filharmonii w Lublinie (1951–1954), następnie został kierownikiem artystycznym Państwowej Filharmonii w Bydgoszczy (1954–1958). Nie zaniedbując wykonywania klasycznych arcydzieł światowej literatury muzycznej, wprowadzał szereg cennych i interesujących pozycji repertuarowych.

W latach 1958–1960 kształcił się w studium reżyserii Waltera Felsensteina i w studium dyrygentury Herberta von Karajana. Był dyrektorem Teatru Wielkiego im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu, Opery Krakowskiej, Opery Wrocławskiej, w 1970 był też stałym dyrygentem gościnnym Opery w Zurychu. W okresie od 1 lutego 1982 do 15 stycznia 1991 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Wielkiego w Warszawie. 15 września 1988 został mianowany generałem brygady.

W ostatnim okresie życia przeniósł się na Dolny Śląsk, do Radochowa i współpracował z Filharmonią w Jeleniej Górze. Ostatnie swoje koncerty poprowadził 24 i 25 maja 1997 podczas „Gali Operowej”, wieńczącej obchody 40-lecia sceny muzycznej w Bydgoszczy.

Działalność polityczna

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1985–1989 był posłem na Sejm PRL. W latach 1985–1990 był członkiem Rady Naczelnej ZBoWiD. W 1983 został wybrany w skład Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. W latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. 11 listopada 1988 wszedł w skład Honorowego Komitetu Obchodów 70 rocznicy Odzyskania Niepodległości przez Polskę, którego przewodnictwo objął I sekretarz KC PZPR gen. armii Wojciech Jaruzelski.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Posiadał liczne odznaczenia bojowe i wojskowe, w tym Order Krzyża Grunwaldu III kl., Krzyż Walecznych Krzyż Partyzancki, Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk, Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”, Medal Partyzancki I stopnia, a także odznaczenia cywilne – Order Sztandaru Pracy I klasy (1964)[1], Krzyż Komandorski z Gwiazdą (1980)[2] i Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal 40-lecia Polski Ludowej[3], Order Czerwonego Sztandaru, Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN i odznaczenia czechosłowackie.

Rodzina

[edytuj | edytuj kod]

Był trzykrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Zofia Dróżdż-Satanowska – pisarka i dziennikarka, drugą – Danuta Balicka – aktorka bydgoskiego teatru oraz teatrów Poznania i Wrocławia, zaś trzecią chórzystka Grażyna Ikowska. Jego syn z pierwszego małżeństwa, Jerzy Satanowski, jest kompozytorem muzyki teatralnej i rozrywkowej.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Lista odznaczonych. „Trybuna Robotnicza”, s. 2, nr 170 z 20 lipca 1964.
  2. Lista osób odznaczonych w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, nr 159 z 23 lipca 1980. 
  3. Uznanie dla twórców kultury. „Trybuna Robotnicza”, s. 1–2, nr 170 z 19 lipca 1984.

Literatura

[edytuj | edytuj kod]
  • Encyklopedia II wojny światowej, Wyd. MON 1975 s. 203, 491, 492
  • Maciej Szczurowski, Dowódcy Wojska Polskiego na froncie wschodnim 1943–1945, Wyd. Ajaks Pruszków 1996 s. 120, 121
  • Wiesław Rozbicki, Anegdoty i ploty o generałach, AW CB 2004
  • Andrzej Szutowicz, Gen. Robert Satanowski – życiorys żołnierski, Kawaliera Drawno 2005.
  • Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. III: M–S, Toruń 2010, s. 371–375
  • Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny Wyd. Ed. 3, Interpress, W-wa 1993 s. 630
  • Karol Cieślak, Poznańskie lata Roberta Satanowskiego, „Kronika Wielkopolski” nr 4 (140)2011, s. 67–73
  • Zdzisław Pruss, Alicja Weber, Rajmund Kuczma, Bydgoski leksykon muzyczny, Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne. Bydgoszcz 2004, s. 140–141

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]