Roman Ślączka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Roman Ślączka

Roman Ślączka (1938)
Data i miejsce urodzenia	19 lipca 1895 Sanok
Data i miejsce śmierci	21 stycznia 1967 Gdynia
Miejsce spoczynku	cmentarz Witomiński w Gdyni
Zawód, zajęcie	adwokat, radca prawny
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	doktor praw
Edukacja	C.K. Gimnazjum w Sanoku
Partia	Stronnictwo Narodowe
Rodzice	Wojciech, Bronisława
Małżeństwo	Janina Konstantynowicz
Dzieci	Wojciech, Andrzej
Krewni i powinowaci	Kazimierz, Zofia, Janina, Sylwia, Aleksander (rodzeństwo)
Multimedia w Wikimedia Commons

Roman Tadeusz Ślączka (ur. 19 lipca 1895 w Sanoku, zm. 21 stycznia 1967 w Gdyni) – polski doktor praw, adwokat i radca prawny, pionier ruchu skautowego, działacz niepodległościowy i narodowy, nauczyciel.

Roman Tadeusz Ślączka urodził się 19 lipca 1895 w Sanoku^{[1][2][3][4][5][a]}). Był synem Wojciecha Ślączki (1851–1925, adwokat, działacz niepodległościowy) i Bronisławy z domu Mysłowskiej (1856–1903)^[3][6][1]. Jego rodzeństwem byli: Kazimierz (1885–1971, inżynier, oficer wojskowy, przed 1939 także zamieszkujący w Gdyni^[7][8]), Zofia Klara (1887–1890^[9][10]), Janina Aleksandra (1889–1979^[11][12], nauczycielka^[13]), Sylwia Klementyna (1891–1893^[14][15]), Aleksander Wojciech (1893–1940, lekarz, jeden z twórców neurochirurgii polskiej, kapitan Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej^[16][17]). Jego ojcem chrzestnym został dr Kazimierz Smorągiewicz^[1]. W Sanoku rodzina Ślączków zamieszkiwała w kamienicy przy ulicy Tadeusza Kościuszki^[18][19][20].

W 1913 Roman Ślączka zdał egzamin dojrzałości w C.K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Jan Bratro, Władysław Brzozowski, Stanisław Szwed, Władysław Zaleski)^[2][21][22]. Podczas nauki w tej szkole był jednym z pionierów skautingu w Sanoku, działającego wpierw tajnie od początku roku szkolnego 1910/1911 (tym samym był zaczątkiem ruchu harcerskiego w mieście)^[23]. Jesienią 1910 był jednym ze skautów składających pierwsze zaprzysiężenie w lesie koło podsanockiej Trepczy^[24]. Następnie był członkiem założonej we wrześniu 1911 i funkcjonującej od tego czasu już jawnie pod egidą sanockiego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” drużyny skautowej im. Stanisława Żółkiewskiego, zawołania „ex ossibus ultor”^[25]. W roku szkolnym 1912/1913 dowodził jednym z trzech plutonów^[26], a ponadto do matury był drużynowym, objąwszy tę funkcję jako kolejny po Antonim Froniu i Janie Bratrze^[25][27][28]. Z początkowej liczby skautów poniżej 10 w 1910 drużyna urosła do około 120 w 1912/1913^[29]. Ponadto udzielał się w działającym od 1909 gimnazjalnym „kółku przyrodników”, w którym pełnił funkcję zastępcy sekretarza^[30]

Po maturze miał kontynuować edukację na akademii górniczej^[2]. W 1913 podjął studia w Wiedniu^[31]. U kresu I wojny światowej w październiku 1918 przebywał na urlopie w Sanoku^[32]. Po przejęciu tam władzy lokalnej przez Polaków w listopadzie 1918 uczestniczył w usuwaniu pozostałości rządów austriackich w mieście^[33]. Ochotniczo brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej z lat 1918–1919^[6]. Przed 1920 uzyskał stopień doktora praw^{[5][34][35][36]}. Uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku z 16 października 1920 został uznany przynależnym do gminy Sanok^[5]. Był wówczas praktykantem sądowym w tym mieście^[5]. Na przełomie lat 20./30. był działaczem koła Towarzystwa Szkoły Ludowej w Sanoku, pełniąc funkcję sekretarza^[37][38]. W latach 30. był właścicielem rodzinnej kamienicy przy ulicy Kościuszki^[39].

Według stanu z 1928 jako aplikant u dr. Edwarda Stenzla we Lwowie był członkiem nadzwyczajnym Oddziału Lwów Związku Adwokatów Polskich^[40]. W 1928 został wpisany na listę adwokatów w okręgu Izby Adwokackiej we Lwowie^[41]. W kolejnych latach był adwokatem w obrębie Sądu Okręgowego we Lwowie, pracując w tym mieście przy ulicy Listopada 35^[42][43][44], od około 1932 przy ulicy Grodzickich 2^[45][46], od około 1934 przy placu Akademickim 2^[47][48]. 31 marca 1931 został wybrany na zastępcę członka rady dyscyplinarnej w Izbie Adwokackiej we Lwowie^[49]. W latach 30. był we Lwowie działaczem Sokoła – Macierzy^[50].

7 lipca 1936 został wpisany na listę adwokatów w okręgu Izby Adwokackiej w Poznaniu, z siedzibą w Gdyni^[51]. Do 1939 pracował przy ulicy 10 lutego 24 w obrębie Sądu Okręgowego w Gdyni^{[52][53][54][55]}. Był korespondentem dla „Warszawskiego Dziennika Narodowego”, we wrześniu 1935 donosił z pierwszego rejsu transatlantyku „MS Piłsudski”^[56][57][58], a w kolejnych latach w tym dzienniku drukowano jego artykuły na tematy dotyczące Gdyni^{[59][60][61][62][63][64][65]}. W Gdyni był działaczem Stronnictwa Narodowego^[66]. W 1936 został wybrany ławnikiem zarządu Towarzystwo Budowy Bazyliki Morskiej w Gdyni^[67].

U kresu II wojny światowej i trwającej okupacji niemieckiej przebywał wraz z rodziną w Iwoniczu-Zdroju^[68]. Po nadejściu frontu wschodniego i wycofaniu się Niemców z tych terenów pod koniec lata 1944 przybył do rodzinnego Sanoka^[68]. Tam na przełomie września i października 1944 zamieszkał w domu rodziny Jana Rajchla przy ul. Kościuszki^[68]. W tym czasie zarabiał udzielając lekcji języka angielskiego^[68]. Za namową Jadwigi Zaleskiej z października 1944 przyjął propozycję objęcia posady nauczyciela języka angielskiego w reaktywowanym macierzystym gimnazjum^[69]. Tam 18 października 1944 brał udział w posiedzeniu pierwszej powojennej rady pedagogicznej^[70]. Został członkiem Komitetu Odbudowy Gimnazjum, obejmując w tym gremium funkcję skarbnika^[71][72]. W zakresie swojej pracy nauczycielskiej polecił przedrukować w sanockiej drukarni Franciszka Patały (wcześniej drukarnia Karola Pollaka) podręcznik do nauki języka angielskiego autorstwa Tadeusza Grzebieniowskiego^[73]. Po nastaniu Polski Ludowej około 1945 wynajął rodzinną kamienicę w Sanoku na rzecz poczty (w tym gmachu pod adresem ul. Kościuszki 26 do dnia dzisiejszego działa oddział główny Poczty Polskiej^[74])^[75].

W 1946 zamieszkiwał w Gdyni przy ul. Skwer Kościuszki 16 i pozostawał adwokatem w tym mieście^[76]. W 1947 postanowieniem Nadzwyczajnej Komisji do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym na Wybrzeżu został skazany na pół roku obozu pracy za to, że jako urzędnik państwowy pracujący w charakterze radcy prawnego TZP „działał w czasie swego urzędowania związanego z przeprowadzaniem reprywatyzacji na szkodę państwa, m.in. reprywatyzując nieprawnie wielkie składy towarowe w porcie gdyńskim”^[77]. W 1949 był adwokatem Domu Bawełny^[78]. Przez wiele lat pracował jako radca prawny w Polskiej Zjednoczonej Korporacji Bałtyckiej w Gdyni^[34]. Był też współzałożycielem i radcą prawnym Izby Arbitrażowej Bawełny w Gdyni^[35]. Był radcą prawnym i członkiem Lekarskiej Spółdzielni Pracy w Gdyni^[36]. Jako radca prawny udzielał się też w Spółdzielni Inwalidów „Wybrzeże”, gdzie był członkiem radcy^[35]. Był odznaczonym działaczem ruchu spółdzielczego^[35].

Pod koniec lat 50. zamieszkiwał w Gdyni przy ulicy Wojewódzkiej 31^[79]. Zmarł po krótkiej chorobie 21 stycznia 1967 w Gdyni^{[34][35][36][4]}. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu Witomińskim 23 stycznia 1967^[34][4]. 18 lutego 1928 w Sanoku poślubił Janinę Marię Helenę Konstantynowicz rodem z Dynowa^[3][80][34] (1903–1991^[81]). Miał dzieci^[34]; synów Wojciecha^[35] (1928–2015, doktor nauk przyrodniczych^[82][83]), Andrzeja (1931-2023, profesor geologii)^[6][84].

• Pierwsze trzy lata skautingu w Gimnazjum w Sanoku (1910–1913) w: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958 (1958)^[85]
• „Kółko przyrodników” przy czytelni gimnazjalnej w Sanoku w latach 1909–1913 w: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958 (1958)^[86]
• Reaktywowanie gimnazjum w Sanoku po drugiej wojnie światowej w: „Rocznik Sanocki” Tom I (1963)^[87]
• Jak się obywatele sanoccy przed 500 laty procesowali... w: „Rocznik Sanocki” Tom II (1967)^[88]

Roman Ślączka był też autorem pamiętników opisujących m.in. przejmowanie władzy przez Polaków u kresu I wojny światowej w Sanoku^[89] oraz wspomnień dotyczących sanockiego drukarza Karola Pollaka^[90].

• Roman Ślączka: Pamiętniki Romana Ślączki. s. 156–161.
• Roman Ślączka: Gimnazjalne drużyny harcerskie. Pierwsze trzy lata skautingu w Gimnazjum w Sanoku (1910–1913). W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 76–80.
• Roman Ślączka: „Kółko przyrodników” przy czytelni gimnazjalnej w Sanoku w latach 1909–1913. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 203–205.
• Roman Ślączka. Reaktywowanie gimnazjum w Sanoku po drugiej wojnie światowej. „Rocznik Sanocki”. Tom I, s. 345–349, 1963. 
• Roman Ślączka. Jak się obywatele sanoccy przed 500 laty procesowali.... „Rocznik Sanocki”. Tom II, s. 162–163, 1967.