Ryszard Jan Harajda – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ryszard Jan Harajda
Data i miejsce urodzenia

22 kwietnia 1922
Stryj

Data i miejsce śmierci

22 kwietnia 1999
Zielona Góra

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal Komisji Edukacji Narodowej Odznaka Honorowa Miasta Poznania
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” Złota Odznaka ZNP

Ryszard Jan Harajda (ur. 22 kwietnia 1921 w Stryju, zm. 22 kwietnia 1999 w Zielonej Górze) – polski nauczyciel, pedagog, dydaktyk, doktor nauk humanistycznych, działacz PTTK i pamiętnikarz.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był absolwentem Gimnazjum Ogólnokształcącego im. Ludwika Lorentza w Warszawie z 1937 – jego polonistą był Stanisław Helsztyński, następnie uczył się w I Państwowym Liceum im. Mieczysława Romanowskiego w Stanisławowie w klasie humanistycznej. Zdał maturę 17 maja 1939, został przyjęty na prawo na Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, jednak z powodu wybuchu wojny studiów nie rozpoczął. W latach 1940–1941 studiował matematykę w Instytucie Pedagogicznym (radzieckim) w Stanisławowie. W 1945 kontynuował studia z matematyki na Uniwersytecie Poznańskim, a następnie w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. Studia ukończył w Poznaniu, gdzie uzyskał magisterium z pedagogiki. Zaocznie zdobył też wykształcenie średnie bibliotekarskie w Ministerstwie Kultury i Sztuki w Warszawie. 28 października 1968 został doktorem nauk humanistycznych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W czasie II wojny w latach 1942-1945 pracował jako księgowy w Warsztatach Kolejowych w Stanisławowie. Studiując w latach 1945-1947 pracował jako nauczyciel na Kursach Oświaty dla Dorosłych w Luboniu koło Poznania. W latach 1947–1974 pracował jako nauczyciel w Technikum Handlowym w Poznaniu do 1955 będąc także bibliotekarzem 1947–1955, a w latach 1964–1972 zastępcą dyrektora szkoły. W 1974 przeniósł się jako wykładowca dydaktyki, andragogiki i turystyki na Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Zielonej Górze. Był prodziekanem Wydziału Pedagogicznego (1 kadencja) oraz przez 2 kadencje członkiem Senatu WSP.

31 grudnia 1944 wziął ślub w kolegiacie w Stanisławowie z Heleną Anną Jasielską córka kapitana WP Jana Macieja Jasielskiego. Zmarł w dniu swoich 78 urodzin w Zielonej Górze i został pochowany na cmentarzu Junikowo w Poznaniu.

Działalność społeczna

[edytuj | edytuj kod]
  • PTTK – działalność na różnych szczeblach, m.in. Prezes Koła PTTK w Technikum Handlowym w Poznaniu, Przewodniczący Okręgowej Komisji Turystyki Pieszej i Turystyki Młodzieżowej w Poznaniu, Prezes Zarządu Wojewódzkiego w Zielonej Górze, członek Zarządu Głównego – wiceprzewodniczący Komisji Krajoznawczej Zarządu Głównego PTTK, członek honorowy PTTK,
  • ZNP –wiceprzewodniczący Rady Zakładowej przy WSP,
  • ZHP – opiekun drużyny w Technikum Handlowym w Poznaniu,
  • Polskie Towarzystwo Pedagogiczne,
  • Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych,
  • Stronnictwo Demokratyczne.

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]

To około 200 pozycji. Między innymi:

  • Poznańskie Technikum Handlowe im. Oskara Langego w Poznaniu w latach 1945 – 1966 – PWN Poznań 1967 współautor razem z Edwardem Eisbrennerem i Czesławem Siwińskim,
  • Chodzież, Ujście i okolice – informator turystyczny dla młodzieży szkolnej – PTSM Warszawa 1975,
  • Samokontrola ucznia jako środek intensyfikacji w nauczaniu matematyki – WSP Zielona Góra 1979,
  • Widokówki w krajoznawstwie (Gościniec 1984 / 7),
  • Krajoznawstwo literackie – Ziemia 1982 współautor z prof. Polą Kuleczką,
  • Słownik Krajoznawstwa Literackiego- Wielkopolska – kwartalnik krajoznawczo turystyczny – Poznań styczeń – czerwic 1992/5/29,
  • Andragogika – WSP Zielona Góra 1991,
  • Myślę o Lwowie – POLFINO Poznań 1993,
  • Patrzę na fotografie… (wspomnienia o Stanisławowie) – POLFINO Poznań 1994 wspólnie z Janem Boczarem, prof. Heleną Harajdą, Romanem Harajdą, prof. Tadeuszem Rudnickim.
  • W Stanisławowie w czasie okupacji – maszynopis w Instytucie Lwowskim w Warszawie, nagrodzony wyróżnieniem honorowym na konkursie Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich oraz redakcji „Rocznika Lwowskiego” 1995,
  • Stanisławowiacy pół wieku później – praca zbiorowa pod redakcją Ryszarda Harajdy – POLFINO Poznań 1996,
  • Mój Stanisławów – POLFINO Poznań 1997,
  • Roman Harajda – artysta – malarz pedagog – wydanie własne Poznań 1997 – wspólnie z Janem Harajdą i Marią Harajdą – Wojciechowską,
  • By zawsze wiedziały o co chodzi – Rozmowa z Ryszardem Harajdą – Anny Plenzler – Głos Wielkopolski 27.11.1998 r.
  • Świat NIEpożegnany – Grzebałem stanisławowskich Żydów 12 X 1941 r. strony 5, 717, 1064 – Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Wydawnicza Rytm, Polonia Aid Fundation Trust – WarszawaLondyn2004 r.

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Za pracę zawodową

[edytuj | edytuj kod]

Za działalność społeczną

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnienia regionalne

[edytuj | edytuj kod]
  • Honorowy Dysk WKKFiT Poznań – 1974
  • Honorowa Odznaka „Za rozwój turystyki i krajoznawstwa Oddziału Poznańskiego PTTK” – 1975
  • Odznaka Przyjaciel Ziemi Lubuskiej – 1978
  • Odznaka Przyjaciel Wielkopolski – 1979
  • Złota Honorowa Odznaka WKKFiT Kalisz – 1980
  • Odznaka Oddziału PTTK w Żarach – 1980
  • Odznaka „Za zasługi dla rozwoju województwa zielonogórskiego” – 1983

Wielokrotne nagrody

[edytuj | edytuj kod]
  • Ministra Oświaty
  • Przewodniczącego GKKFiT
  • Rektora WSP w Zielonej Górze

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ryszard Harajda 22.04.1921. – 22.04.1999. – wydanie własne Stanisław Harajda, Jan Harajda – Olsztyn – Poznań – 2000 r.
  • Działacze Głównej Komisji Rewizyjnej PTTK 1950 – 2000 – pod redakcją Mariana Chudego – PTTK Warszawa – Poznań 2001,
  • Wędrujemy – pod redakcją prof. Poli Kuleczki Nr 3-4, Klub PTTK Edukacji Krajoznawczej i Regionalizmu przy Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Sulechowie – Sulechów 2006,
  • Wielkopolski Słownik Biograficzny Krajoznawców i Działaczy Turystycznych – pod redakcją Mariana Chudego – PTTK – Wielkopolska Korporacja Oddziałów PTTK w Poznaniu – Poznań 2007,
  • Znad Warty Nr 36/XVII str. 169– Biuletyn Wielkopolskiej Korporacji Oddziałów PTTK– listopad 2008.