Schronisko w Zegarowych Skałach Pierwsze – Wikipedia, wolna encyklopedia

Schronisko w Zegarowych Skałach Pierwsze

Plan jaskini
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Położenie	Zegarowe Skały, Strzegowa
Długość	7,6 m
Deniwelacja	5,6
Wysokość otworów	455 m n.p.m.
Wysokość otworów nad dnem doliny	50 m
Ekspozycja otworów	ku NE
Data odkrycia	znana od dawna
Kod	J.Cz.IV-04.52
Położenie na mapie gminy Wolbrom Schronisko w Zegarowych Skałach Pierwsze
Położenie na mapie Polski Schronisko w Zegarowych Skałach Pierwsze
Położenie na mapie województwa małopolskiego Schronisko w Zegarowych Skałach Pierwsze
Położenie na mapie powiatu olkuskiego Schronisko w Zegarowych Skałach Pierwsze
50°25′42″N 19°40′27″E/50,428333 19,674167

Schronisko w Zegarowych Skałach Pierwsze – schronisko na wzgórzu Zegarowych Skał^[1] koło Smolenia w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Pilica. Administracyjnie należy do miejscowości Strzegowa w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Wolbrom^[2], pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Ryczowskiej w obrębie Wyżyny Częstochowskiej^[3].

Pod szczytem wzniesienia znajduje się grupa trzech wybitnych skał: Wieloryb (zwany też Zegarową), Mała Zegarowa i Kursowa^[2]. Schronisko znajduje się w najbardziej na zachód wysuniętej skale Mała Zegarowa. Ma otwór wejściowy na wysokości 2,7 m nad ziemią, ale dość łatwo dostępny, gdyż w skale poniżej otworu znajdują się progi^[1].

Schronisko powstało w wapieniach z okresu późnej jury na dobrze widocznej, wybitnej szczelinie. Za otworem łagodnie wznosi się pochylony na lewą stronę korytarz o bardzo nierównych ścianach. Na jego końcu znajduje się niewielkie rozszerzenie z kopulastym stropem. Z rozszerzenia tego na lewo, powyżej skalnego progu odchodzi wąska, soczewkowata szczelina^[1].

Na ścianach schroniska nieliczne grzybkowate nacieki. Jej namulisko jest humusowo-gliniaste, a końcowy odcinek szczeliny zaklinowany jest kamieniami. Schronisko jest suche, a jego temperatura podlega zmianom, w zależności od temperatury otoczenia. Brak flory i fauny^[1].

Liczne ślady wewnątrz schroniska wskazują, że odwiedzane było od dawna. W literaturze brak jednak informacji o nim. Po raz pierwszy pomierzyli go A. Polonius i Ł. Polonius w 1998 r., a A. Polonius opracował jego plan. W 2000 r. zostało opisane w dokumentacji sporządzonej na zlecenie Ministerstwa Środowiska jako Schronisko w Zegarowych Skałach III^[1].

W Zegarowych Skałach znajdują się jeszcze inne jaskinie: Jaskinia Jasna koło Smolenia, Schronisko za Majdanem, Schronisko Południowe, Schronisko w Cysternie, Schronisko w Zegarowych Skałach Drugie, Dziura w Ścianie, Zegar^[4].