Spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa – sposób artykulacji spółgłosek polegający na zbliżeniu przedniej części języka do dziąseł. W ten sposób wymawia się np. polskie /l/, /r/ i angielskie /t/, /d/, /n/^[1][2].

W większości języków świata spółgłoski /s/ i /z/ są dziąsłowe, ale w językach słowiańskich, w tym w polskim, są one zębowe^[3].

Spółgłoski dziąsłowe mogą być apikalne (czubek języka dotyka dziąseł) lub laminalne (z dziąsłami styka się górna powierzchnia języka). W większości języków /t/, /d/, /l/ i /n/ są apikalne, a /s/ i /z/ są laminalne. Ze spółgłoskami zwartymi laminalnymi mamy do czynienia w języku francuskim. Hiszpańskie /s/ jest apikalne w kastylijskim, ale laminalne w reszcie Hiszpanii i w Ameryce. W języku baskijskim apikalne /s/ i /ts/ są odrębnymi fonemami i kontrastują z laminalnymi (zapisywanymi z i tz).

Zbliżone do spółgłosek dziąsłowych są spółgłoski zadziąsłowe i spółgłoski z retrofleksją

• Alicja Nagórko: Zarys gramatyki polskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2007. ISBN 978-83-01-15390-8.
• A. C. Gimson: Pronunciation of English. Londyn: Hodder Education, 2008. ISBN 978-0-340-958773.
• Piotr Bąk: Gramatyka języka polskiego - zarys popularny. Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1977. ISBN 83-214-0923-7.