Stanisław Syrewicz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Stanisław Syrewicz, występujący również jako Stanislas Syrewicz (ur. 22 sierpnia 1946 w Azowie) – polski kompozytor muzyki filmowej oraz piosenek, reżyser teatralny. Członek Europejskiej Akademii Filmowej i Brytyjskiej Akademii Sztuki Filmowej i Telewizyjnej.

Jego ojciec pochodził z Wileńszczyzny, a matka ze Lwowa^[1]. Jego rodzice po wojnie zamieszkali w Zduńskiej Woli, gdzie matka – z wykształcenia magister sztuki po konserwatorium, prawniczka i polonistka – pracowała jako nauczycielka i dorabiała, udzielając lekcji muzyki^[2][3]. W wieku czterech lat zaczął grać na pianinie i za namową rodziców kontynuował rozwój muzyczny^[2]. W wieku dziewięciu lat otrzymał stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki, co umożliwiło mu naukę gry na fortepianie u najlepszych profesorów, m.in. u prof. Marii Wiłkomirskiej w Łodzi, u której w okresie szkoły podstawowej i liceum pobierał lekcje fortepianu^[1][2]. W tym okresie pomagał matce, która prowadziła teatr poezji^[2].

Ukończył Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Warszawie w klasie fortepianu^[1]. W 1966 wystąpił jako pianista z orkiestrą podczas koncertu z okazji jubileuszu 50-lecia Filharmonii Łódzkiej^[1]. W okresie studiów muzycznych udzielał się w uczelnianym kabarecie, w którym występował z Katarzyną Lengren, Anną Romantowską i Krzysztofem Kolbergerem^[2]. W grudniu 1970 w duecie z Lengren otrzymał główną nagrodę na Festiwalu Piosenki Studenckiej w Krakowie ex aequo z zespołem Pod Budą^[2][4].

W 1973 podjął studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie^[1]. W tym czasie reżyserował w Teatrze Muzycznym w Gdyni napisany przez siebie musical Stan wyjątkowy oraz operę Narcisio w Teatrze Wielkim w Warszawie. Był również asystentem reżysera Jerzego Grzegorzewskiego w Teatrze Ateneum w Warszawie^[3].

W drugiej połowie lat 70. napisał muzykę do ponad 30 spektakli teatralnych i wielu programów telewizyjnych. Współpracował m.in. z Zygmuntem Hübnerem i Adamem Hanuszkiewiczem^[2][3]. Jego piosenki z tamtego okresu wykonywane były przez czołowych polskich aktorów, m.in. Marka Kondrata, Daniela Olbrychskiego, Krzysztofa Wakulińskiego, Piotra Fronczewskiego i Ewę Złotowską, a także przez piosenkarki: Marylę Rodowicz i Magdę Umer^[1][3]. W 1976 skomponował muzykę do filmu Piotra Szulkina Oczy uroczne^[2], a w następnym roku współtworzona przez niego piosenka „Śpiewać każdy może”, którą aktor Jerzy Stuhr zaśpiewał na 15. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, stała się ogólnopolskim klasykiem^[1].

Międzynarodową karierę rozpoczął napisaniem muzyki do pierwszej filmowej koprodukcji polsko-brytyjskiej Sherlock Holmes & Dr Watson (1979) w reż. Sheldona Reynoldsa^[2]. Stan wojenny zastał Syrewicza i jego rodzinę w Paryżu, a decyzję o pozostaniu za granicą przypieczętowała wiadomość o pożarze, który zniszczył ich dom w podwarszawskiej Starej Miłosnej^[2][3]. Pozostając na przymusowej emigracji, występował w restauracjach i grał w szkołach baletowych^[2]. Po udzieleniu wywiadu magazynowi „Le Monde de la musique” zyskał zainteresowanie lokalnych twórców^[3]. Zaczął współpracować z francuskimi twórcami, m.in. kompozytorem Yvesem Montandem i autorką tekstów Etienne Roda-Gill^[2], a dzięki nawiązanym na obczyźnie kontaktom w 1982 podpisał kontrakt z Chrisem Blackwellem, właścicielem wytwórni Island Records^[2]. W tym okresie napisał piosenki również dla Marianne Faithfull, Diane Keaton, José Carrerasa, Jona Andersona i Dmitrija Chworostowskiego oraz współpracował z tekściarzami, m.in. Normanem Gimbelem i Donem Blackiem^[2][3]. W 1994 współtworzona przez niego piosenka „To nie ja!” w wykonaniu Edyty Górniak stała się przebojem po zajęciu drugiego miejsca w 39. Konkursie Piosenki Eurowizji.

Skomponował muzykę do ponad 100 filmów, współpracując m.in. z Johnem Frankenheimerem, Kenem Russellem, Ferdinandem Fairfaxem, Andrzejem Żuławskim, Jerzym Skolimowskim. W 1994 za muzykę do filmu Stalin odebrał prestiżową ACE AWARD w Stanach Zjednoczonych^[3]. Napisana przez niego muzyka do filmu The Choir pozostawała przez wiele tygodni na pierwszej pozycji listy przebojów muzyki poważnej w Wielkiej Brytanii, Australii oraz dotarła do czwartego miejsca na „Pop List” w Wielkiej Brytanii, otrzymując status złotej płyty. Ostatnie ważniejsze produkcje filmowe poza Polską, do których Syrewicz napisał muzykę, to: Britz i Separate Lies w Anglii oraz The Extremist i Stranded w Ameryce. W 2010 skomponował muzykę do rocznicowej prezentacji Bitwy pod Grunwaldem Jana Matejki dla Muzeum Narodowego w Warszawie, po czym został rezydentem artystycznym tego muzeum^[2]. Napisał też muzykę do filmu Miłość na wybiegu i serialu Dom nad rozlewiskiem.

Rozwiedziony^[3]. Z zawartego w latach 70. małżeństwa ze scenografką i dramaturgiem Katarzyną Lengren ma córkę Klarę Syrewicz, która jest dziennikarką^[5].

• Miłość na wybiegu
• Dom nad rozlewiskiem
• Britz
• Testosteron (2007)
• Tajemnica twierdzy szyfrów (2007)
• Egypt
• Separate Lies (2005)
• Extremiści (Extreme Ops) (2002)
• Clandestine Marriage
• Nora (2000)
• Stranded
• The Infinite Worlds of H.G. Wells
• The Prince and the Pauper
• An Evil Streak
• Papparazo
• Une trop bruyante solitude
• Pretending to be Judith
• Crime and Punishment
• Strictly Sinatra
• Polowanie na grube ryby (Shooting Fish) (1997)
• Awantura o Basię (1996)
• The Choir
• Russia’s War
• Windsor Protocol
• Kidnapped
• True Blue
• Stalin
• Thunder Point
• In the Company of Whales
• Yankee Zulu (1994)
• Ferdydurke (1992)
• Papierowe małżeństwo (1991)
• The Fantasist
• Skarga (1991)
• You Me and It
• A Woman in War
• Marcowe migdaly
• Valentine Falls
• Biggles
• Kryjówka białego węża (Lair of the White Worm) (1988)
• Crossbow
• Holcroft Covenant
• L’Amour braque
• La part des choses
• Sherlock Holmes and Doctor Watson (1980)
• Oczy uroczne

• Oficjalna strona Stanisława Syrewicza
• JacekJ. Marczyński JacekJ., Stanisław Syrewicz, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-10-28] .