Sum pospolity – Wikipedia, wolna encyklopedia

Sum pospolity

Silurus glanis[1]
Linnaeus, 1758
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	sumokształtne
Rodzina	sumowate
Rodzaj	Silurus
Gatunek	sum pospolity
Synonimy
Siluris glanis Linnaeus, 1758 Silurus glanis aralensis Kessler, 1872 Silurus silurus Wulff, 1765
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski
Zasięg występowania
Obszar: czerwony – naturalny zasięg niebieski – zasiedlone wody słone pomarańczowy – obszar wsiedlenia
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Sum pospolity^[3], sum^[4], sum europejski^[5] (Silurus glanis) – gatunek ryby z rodziny sumowatych (Siluridae).

Zasiedla wody zlewiska Morza Bałtyckiego, Morza Czarnego i Morza Kaspijskiego na wschodzie aż po Hiszpanię na zachodzie. Na północ sięga do Zatoki Botnickiej (płd. i środkowa Szwecja i płd. część Finlandii). Introdukowany we Francji^[6] i we Włoszech oraz na Półwyspie Iberyjskim^{[potrzebny przypis]}.

Spotykany w dużych rzekach i zbiornikach zaporowych, w jeziorach jest rzadszym mieszkańcem. Najczęściej aktywny po zachodzie słońca, w dzień przebywa na dolnych partiach, przy dnie, w miejscach o spokojnym przepływie. Prowadzi osiadły tryb życia i z natury jest samotnikiem. Zimą, od grudnia do lutego, nie żeruje.

Druga co do wielkości (po biełudze) ryba Europy i największa europejska ryba słodkowodna. Osiąga długość 3 m i masę ciała ponad 100 kg (największy okaz miał długość 2,73 m i ważył 130 kg)^[7]. W Polsce przedstawiciele tego gatunku osiągają mniejsze rozmiary (ok. 2,7 m) ze względu na klimat i dostępność pożywienia. Ciało długie pozbawione łusek, głowa duża, otwór gębowy jest duży, silnie uzębiony. Nad górną szczęką znajdują się dwa długie, a pod dolną cztery krótkie wąsy. Płetwa grzbietowa jest silnie zredukowana, posiada tylko 3–5 promieni, natomiast płetwa odbytowa jest bardzo długa i sięga prawie do zaokrąglonej płetwy ogonowej. Ogon bardzo długi, stanowi 3/5 długości ciała. Oczy małe, nozdrza zakończone krótkimi mięsistymi rurkami.

Ubarwienie zależy od środowiska. Grzbiet jest ciemny lub prawie czarny, czasem z zielonkawym, niebieskawym lub brązowawym odcieniem. Boki ciemnożółtawobiałe z wyraźnym szarobrązowym marmurkowym wzorem, brzuch szarobiały z ciemnymi nieregularnymi plamami. Czasami występują czerwonookie osobniki albinotyczne.

• 
  albinotyczna forma suma pospolitego

Młodociane osobniki zjadają początkowo skorupiaki, robaki itp. Starsze są drapieżnikami. Poluje na ryby różnych gatunków. Czasem zjada żaby, ropuchy, salamandry i wszelkiego innego rodzaju płazy, a nawet pożywia się gadami, ssakami, ptakami^[8]. Gdy nie ma możliwości normalnego odżywiania, pożywia się padliną^[8]. Choć najbardziej lubi jeść pływające ptaki^[9], to większość zdobyczy stanowią niewielkie rybki o długości kilkunastu centymetrów^{[potrzebny przypis]}.

Dojrzałość płciową osiąga w wieku 3–6 lat. Tarło odbywa się od maja do lipca w wodach o temperaturze nie mniejszej niż 20 °C, na zarośniętych płyciznach^[10]. Samica buduje na oczyszczonym z roślin podłożu prymitywne gniazdo^[10] i składa do niego około 500 tys. ziaren ikry, której pilnuje samiec. Wylęg następuje po 3-4 dniach. Okres larwalny kończy się po około 21 dniach. Młode osobniki wyglądem przypominają kijanki.

Największe znaczenie gospodarcze ma w rejonie Morza Czarnego. Wędkarze łowią go przede wszystkim na żywca lub martwą rybkę, z gruntu lub na spławik oraz na spinning.

• okres ochronny:
  • w terminie od dnia 1 maja do dnia 15 czerwca na obszarze morskich wód wewnętrznych na zachód od południka 15°23ʹ14ʺ E oraz na jeziorze Dąbie^[11]
  • w wodach śródlądowych od 1 stycznia do 31 maja^[12]
• wymiar ochronny: 70 cm^[12]

Rekord Polski wagowy: 105,5 kg, 259 cm (złowiony 17 października 2017 r. w Jeziorze Rybnickim) – łowca Władysław Bombik^[13].

Oficjalny rekord świata: ok. 135 kg (według organizacji IGFA), złowiony w rzece Pad we Włoszech^[14].

• ryby Polski