System mandatowy Ligi Narodów – Wikipedia, wolna encyklopedia
System mandatowy Ligi Narodów polegał zgodnie z artykułem 22 Przymierza Ligi Narodów na zagospodarowaniu przez państwa zwycięskie w I Wojnie Światowej (Francja, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Japonia) kolonii niemieckich na świecie oraz terytoriów Imperium Osmańskiego w Azji, nie wliczając terenów Turcji właściwej. Artykuł zakładał podział terenów niczyich (ziem odebranych państwom centralnym) na tzw. mandaty. Na terenach tych miało być zakazane niewolnictwo.
Mandaty typu „A”
[edytuj | edytuj kod]Mandaty typu „A” obejmowały terytoria po Imperium Osmańskim, które według Ligi Narodów „powoli dorastały i były zdolne do samodzielnego rządzenia przy pomocy i doradzaniu państw zwycięskich”. Były to:
- Irak, Palestyna i Transjordania – administrowane przez Wielką Brytanię
- Syria i Liban – administrowane przez Francję
Mandaty typu „B”
[edytuj | edytuj kod]Mandaty typu „B” obejmowały dawne kolonie niemieckie w Afryce. Były to tereny o dużo słabszej świadomości własnej państwowości, stąd wymagały szerszej pomocy doradczej w administrowaniu ze strony państw europejskich. Zapewniono im swobodę myśli i religii oraz zakazano ich militaryzacji. Były to:
- Ruanda-Urundi – administrowane przez Belgię
- Tanganika – administrowana przez Wielką Brytanię
- Kamerun i Togo – podzielone między sobą przez Wielką Brytanię i Francję
Mandaty typu „C”
[edytuj | edytuj kod]Mandaty typu „C” obejmowały dawne posiadłości niemieckie na Pacyfiku. Były to niewielkie posiadłości na wyspach, dlatego były całkowicie objęte administracją państw zwycięskich. Były to:
- Niemiecka Nowa Gwinea – północno-wschodnia część wyspy, dostała się pod administrację Australii
- Nauru – administrowana przez Australię
- Niemieckie Samoa – administrowana przez Nową Zelandię
- Mandat Południowego Pacyfiku – obejmował wyspy Mikronezji, na północ od równika – administrowane przez Japonię
- Afryka Południowo-Zachodnia – obejmował tereny dzisiejszej Namibii – administrowane przez Związek Południowej Afryki