Szczyrzycki Browar Cystersów – Wikipedia, wolna encyklopedia

Szczyrzycki Browar Cystersów Gryf
Ilustracja
Browar w Szczyrzycu w 2008 roku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Szczyrzyc

Typ budynku

browar

Rozpoczęcie budowy

1824

Pierwszy właściciel

Zakon Cystersów

Kolejni właściciele

Zakon Cystersów
Skarb Państwa
Zakon Cystersów

Położenie na mapie gminy Jodłownik
Mapa konturowa gminy Jodłownik, po lewej znajduje się punkt z opisem „Szczyrzycki Browar Cystersów Gryf”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Szczyrzycki Browar Cystersów Gryf”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Szczyrzycki Browar Cystersów Gryf”
Położenie na mapie powiatu limanowskiego
Mapa konturowa powiatu limanowskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Szczyrzycki Browar Cystersów Gryf”
Ziemia49°47′00,568″N 20°11′18,326″E/49,783491 20,188424
Strona internetowa
Ekspozycja muzealna poświęcona browarowi w Szczyrzycu
Gablota w muzeum klasztornym z kolekcją butelek po piwie
Przebudowa dawnej słodowni na Gościniec św. Benedykta

Szczyrzycki Browar Cystersów Gryfbrowar klasztorny w Szczyrzycu.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze wzmianki o warzeniu piwa przez zakonników z klasztoru cysterskiego w Szczyrzycu pochodzą z 1628 roku[1]. Do XIX wieku mnisi produkowali w swoim braksatorium głównie rodzaj podpiwku z palonego jęczmienia, który w okresie letnim sprzedawali okolicznym rolnikom.

W 1824 roku przy klasztorze, na terenie gospodarczym, wybudowano browar i zaczęto warzyć piwo. Zakład prowadzony był przez zakonników, a cały proces warzenia odbywał się ręcznie. W 1925 roku browar został wydzierżawiony najpierw Marianowi Szubertowi, a później Eugeniuszowi Czernemu, który zarządzał browarem do 1945 roku. Ostatnim dzierżawcą zakładu był Władysław Leśniak – browarnik z Krakowa.

W latach 1945–1951 browar w Szczyrzycu był jedynym czynnym w krajach socjalistycznych browarem klasztornym, który był własnością katolickiego zgromadzenia zakonnego.

W 1951 roku browar został znacjonalizowany, a przyklasztorny folwark na terenie którego znajdował się zakład przekształcono w Państwowe Gospodarstwo Rolne. Wznowiono produkcję piwa pod zarządem Państwowego Gospodarstwa Rolnego w Jodłowniku. W 1952 roku w browarze zamontowane zostały silniki spalinowe, przebudowano warzelnię, wybudowano przepompownię piwa z fermentacji do leżakowni oraz młyn do śrutowania słodu. W latach 1953–1955 przebudowano kotłownię. W 1956 roku zelektryfikowano browar. W kolejnych latach została wybudowana nowa suszarnia i słodownia, oraz system chłodzenia. Zainstalowano nową kadź filtracyjną, kocioł zacierny, wprowadzono chłodzenie solankowe i przebudowano leżakownię. W 1982 roku browar produkował 22 000 hl piwa rocznie. Sprzedawano je głównie w Małopolsce: w Dobrej, Limanowej, Rabce, Myślenicach, Dobczycach i Krakowie.

Wraz z kolejnymi restrukturyzacjami państwowych przedsiębiorstw zmieniał się również zarządca i nazwa zakładu. W latach 1957–1970 browar nosił nazwę Browar Podhalański w Szczyrzycu. Browar należał kolejno do: Państwowego Gospodarstwa Rolnego – Browar w Szczyrzycu; Centralnego Zarządu Hodowli Koni w Warszawie; Państwowej Stadniny Koni w Jodłowniku – Browar w Szczyrzycu, a z chwilą przejęcia gospodarstwa w Jodłowniku przez przedsiębiorstwo Igloopol zmienił nazwę na Igloopol – Browar w Szczyrzycu.

W 1993 roku cystersi odzyskali browar i wznowili produkcję piwa pod nazwą Browar Gryf, która nawiązywała do herbu miejscowości. W 1996 roku ze względu na kłopoty finansowe i brak funduszy na remont zabytkowego obiektu musieli jednak zaprzestać warzenia piwa.

W 1997 browar został zamknięty. Pamiątki po dawnym browarze zgromadzone są w przyklasztornym muzeum.

Od 1998 roku Cystersi podejmowali kilka prób wznowienia produkcji. W 2003 roku reprezentująca interesy klasztoru cysterskiego w Szczyrzycu spółka Dominium Sp. z o.o.[2] podpisała umowę z Browarem Belgia, na mocy której w Kielcach rozpoczęto od 2004 roku licencyjną produkcję piwa marki Frater[3].

W 2007 roku po namówieniu lokalnych przedsiębiorców do współpracy udało się podjąć kroki w celu rewitalizacji zakładu w formie browaru rzemieślniczego pod nazwą Szczyrzycki Browar Cystersów[4]. Zakupiono również linię produkcyjną ze zlikwidowanego Browaru Relakspol z Krakowa. Od 2009 roku w browarze klasztornym w Szczyrzycu trwają prace, których celem jest reaktywacja produkcji do 2014 roku. Budynek zakładu gruntownie wyremontowano i zmodernizowano. W dawnej słodowni został urządzony pensjonat i sala koncertowa – Gościniec św. Benedykta.

Ponadto w 2008 roku z inicjatywy lokalnych przedsiębiorców w Szczyrzycu powstał drugi browar. Mieści się on w pobliżu kościoła klasztornego w Restauracji Regionalnej Marysia. Zrealizowany został w koncepcji browaru restauracyjnego.

Wznowienie produkcji w browarze Gryf nastąpiło w sierpniu 2015 roku[5].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Stanisław Czachura: Browar klasztorny w Szczyrzycu. Almanach Ziemi Limanowskiej, 12/2003. s. 17. [dostęp 2010-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-25)].
  2. Dominium Sp. z o.o.. dominium.net.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-18)].. dominium.net.pl.
  3. Artur Potaczała. Oni się modlą, my pracujemy. Słowo ludu 2333/2004.
  4. Minibrowar z hotelikiem. hotelinfo24.pl, 2007-12-14. [dostęp 2012-09-24]. (pol.).
  5. Szczyrzycki Browar Cystersów: Historia Browaru Szczyrzyckiego. [dostęp 2017-03-28].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]