Tomsk – Wikipedia, wolna encyklopedia

Tomsk

Toмcк

Herb Flaga
Państwo	Rosja
Obwód	tomski
Mer	Iwan Klein
Powierzchnia	294,6 km²
Wysokość	80 m n.p.m.
Populacja (2020) • liczba ludności • gęstość	576 624 1957,31 os./km²
Nr kierunkowy	+7 (38 22)
Kod pocztowy	634000–634999
Tablice rejestracyjne	70
Położenie na mapie obwodu tomskiego Tomsk
Położenie na mapie Rosji Tomsk
56°30′N 84°58′E/56,500000 84,966667
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Tomsk (ros. Томск) – miasto w Rosji, położone na Nizinie Zachodniosyberyjskiej, nad rzeką Tom (70 km od jej ujścia do Obu), liczące 576,6 tys. mieszkańców (2020). Miasto jest ważnym ośrodkiem naukowym, w którym istnieje 7 szkół wyższych, w tym najstarsza uczelnia Syberii, Narodowy Badawczy Tomski Uniwersytet Państwowy założony w 1878 roku, ośrodkiem przemysłu spożywczego, drzewnego, elektromaszynowego i chemicznego.

Miasto zostało założone w 1604 roku, a w 1804 zostało stolicą guberni. Rozwinął się jako duży ośrodek handlowy, w związku z rozwojem wydobycia złota w guberniach tomskiej i jenisejskiej.

Od XVII w. miejsce zesłania. Pod koniec XIX wieku stracił na znaczeniu w związku z tym, że ominął go szlak Kolei Transsyberyjskiej.

W grudniu 1917 powołano tu Syberyjską Dumę Obwodową^[1].

W latach 1918–1919 pod rządami Korpusu Czechosłowackiego, zdobyty przez bolszewików w grudniu 1919 roku. W 1944 stał się stolicą obwodu tomskiego. W 1966 miasto liczyło 311 tys. mieszkańców.

Na północ od Tomska usytuowano tzw. Tomsk-7 (obecnie Siewiersk), zamknięte miasto, w którym dokonywano m.in. wzbogacania paliwa atomowego.

Tomsk był jednym z miejsc, gdzie w czasie I wojny światowej i po niej, w obozach jenieckich przebywało wielu Polaków – jeńców, którzy dostali się do niewoli w mundurach niemieckich. Byli to Polacy z zaboru pruskiego, wcieleni do wojska wbrew swej woli.

Skład narodowościowy i etniczny na przestrzeni lat na podstawie danych rosyjskich:

Zachowało się wiele zabytków z XIX wieku: zdobione budynki mieszkalne, budynki użyteczności publicznej, cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego (XVIII-XIX wiek). W mieście znajduje się wiele zabytków należących do różnych epok, w tym unikalne zabytki architektury drewnianej^[3].

W mieście znajdują się dwie stacje kolejowe Tomsk I i Tomsk II, duży port rzeczny oraz lotnisko.

• Tom Tomsk – klub piłkarski

Tomsk był jednym z miejsc zsyłek Polaków na Syberię. W Tomsku znajduje się parafia oraz kościół katolicki, zwany Kościołem Polskim, wzniesiony w 1833 przez polskich zesłańców jako pierwszy katolicki kościół zachodniej Syberii.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Polscy zesłańcy do Tomska.

W Tomsku urodzili się Polacy:

• 1875 – Aleksander Maciesza, lekarz, antropolog, fotografik, prezydent Płocka
• 1878 – Adolf Maciesza, lekarz patolog, doktor nauk medycznych, podpułkownik piechoty Wojska Polskiego
• 1888 – Zygmunt Balicki, polski inżynier, polityk
• 1888 – Kazimierz Zieleniewski, malarz
• 1889 – Borys Łapicki, prawnik, wykładowca uniwersytecki
• 1893 – Jan Stanisławski, filolog angielski, wykładowca uniwersytecki
• 1897 – Andrzej Witold Kownacki, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, oficer Armii Krajowej
• 1910 – Kazimierz Strycharzewski, trener siatkarski, selekcjoner reprezentacji Polski siatkarek
• 1916 – Cezary Nowodworski, oficer Armii Krajowej, cichociemny
• 1920 – Władysław Skonecki, tenisista

• 
  Cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Bożej
• 
  Biały meczet
• 
  Uniwersytet w Tomsku
• 
  Ratusz
• 
  Muzeum krajoznawcze
• 
  Dom rosyjsko-niemiecki

• Monroe
• Tbilisi
• Ulsan

• Tomsk (ang.)