French
DeutschTyra Danebod – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Królowa Danii | |
| Następca | |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Data śmierci | ok. 935 |
| Miejsce spoczynku | |
| Mąż | |
| Dzieci | |
.jpg)
Tyra Danebod (ur. ?, zm. ok. 935) – żona króla duńskiego – Gorma Starego i matka Haralda Sinozębego.
Świadectwo istnienia
[edytuj | edytuj kod]Imię Tyry zachowało się na kamieniach runicznych w Jelling jako ᚦᚨᚢᚱᚢᛁ:ᛏᛅᚾᛰᛅᚱᚴᛅᛣ:ᛒᚢᛏ (THURUI TANMARKAR BUT) – zarówno na kamieniu postawionym jej przez męża, jak i na kamieniu wzniesionym przez jej syna. Inskrypcja wystawiona przez jej męża głosi, że: Król Gorm wystawił ten kamień na pamiątkę po Tyrze, swojej żonie, ozdobie Danii[1].
Kamienie te są jedynymi pewnymi świadectwami istnienia Tyry, w przeciągu wieków jednak powstało w Danii i Islandii wiele sag traktujących o Tyrze; jej postać pojawia się także w kronikach. W podaniach tych przypisuje się jej uprawianie czarów. Natomiast według kronik Saxo Gramatyka i Swena Aggesena Tyra zbudowała Danevirke, wał obronny w okolicach Hedeby, który miał powstrzymać atak Ottona I. Historycy jednak zdecydowanie odrzucają taką możliwość (na podstawie badań archeologicznych wskazując na siedem etapów budowy wału; być może dziełem Tyry jest najwyżej jeden z nich). We wszystkich przekazach przypisywano Tyrze niezwykłą mądrość, niezależną osobowość i znaczące pochodzenie, a jej małżeństwo z Gormem miało umacniać pozycję tego władcy. Królowa przedstawiana jest jako osoba świadoma swej ważnej pozycji i równorzędna partnerka dla swego męża[2].
Pochodzenie
[edytuj | edytuj kod]W kronikach i sagach pojawiają się również informacje o pochodzeniu Tyry. Są to informacje sprzeczne: w sagach islandzkich Tyra przedstawiana jest jako córka Haralda Klaka (króla jutlandzkiego)[3], natomiast Saxo Gramatyk w Gesta Danorum twierdzi, że była ona angielską księżniczką, córką władcy Anglii Æthelreda (być może chodzi o Edwarda Starszego)[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jakub Morawiec: Dania. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2019, s. 48, seria: Początki państw. ISBN 978-83-66278-77-6.
- ↑ Jakub Morawiec: Dania. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2019, s. 48-52, seria: Początki państw. ISBN 978-83-66278-77-6.
- ↑ a b Kroman, Erik; Det danske Rige i den ældre Vikingetid, Rosenkilde & Bagger 1976, str. 115
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Myten om Dronning Thyra, Leif Ingvorsen, Højbjerg: Wormianum, 1988, ISBN 87-85160-98-9, OCLC 895014427.
- Brix, Hans; Gorm Konge og Thyra hans Kone, 1927
