Unbibi – Wikipedia, wolna encyklopedia

Unbibi
	unbiun ← unbibi → unbitri
	Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	unbibi, Ubb, 122
Grupa, okres, blok	–, 8, g
Właściwości atomowe
Konfiguracja elektronowa	[Og]7d18s28p1 (przewidywana)
Zapełnienie powłok	2, 8, 18, 32, 32, 18, 9, 3 (przewidywane); (wizualizacja powłok)
Niebezpieczeństwa
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji; według kryteriów GHS są niedostępne.

Unbibi (ang. unbibium) – hipotetyczny pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 122, niezsyntetyzowany do tej pory. Jego nazwa została utworzona z liczby atomowej, zgodnie z regułami nazewnictwa pierwiastków transuranowych, ustalonymi przez IUPAC.

Historia

Pierwszą próbę syntezy unbibi metodą gorącej fuzji podjął w 1972 r. Gieorgij Florow:

23892U + 6630Zn → 304122Ubb* → bez wyniku

W 1978 roku podjęto próbę syntezy w Instytucie Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt, bombardując naturalną mieszaninę izotopów erbu izotopem 136 ksenonu:

nat68Er + 13654Xe → 298,300,302,303,304,306122Ubb^* → bez wyniku

Te wczesne próby były motywowane hipotezą występowania pierwiastków superciężkich w środowisku naturalnym^[2].

W roku 2000 w Instytucie Badań Ciężkich Jonów podjęto nową próbę syntezy:

23892U + 7030Zn → 308122Ubb* → bez wyniku

W 2003 roku rosyjscy uczeni z Instytutu w Dubnej przeprowadzili próby syntezy jąder złożonych, aby zbadać procesy rozszczepienia jąder pierwiastków superciężkich. Pośród badanych reakcji, do powstania jądra złożonego o Z=122 prowadziły reakcje ²⁴⁸Cm i ⁵⁸Fe oraz ²⁴²Pu i ⁶⁴Ni:

24896Cm + 5826Fe → 306122Ubb^* → rozszczepienie

24294Pu + 6432Ni → 306122Ubb^* → rozszczepienie

Jądra te istniały przez ok. 10⁻¹⁸ sekundy^[2]. Stwierdzono, że rozszczepienie tych jąder ma charakter asymetryczny; w procesie tym, jako lżejszy produkt rozszczepienia najczęściej tworzone są jądra o liczbie protonów i neutronów podobnej do podwójnie magicznego jądra 13250Sn^[3].

Doniesienie o występowaniu naturalnym

24 kwietnia 2008 grupa kierowana przez Amnona Marinova z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie ogłosiła wykrycie kilku atomów unbibi-292 w naturalnie występujących złożach toru. Zawartość pierwiastka określono na 10⁻¹²–10⁻¹¹ zawartości toru^[4]. Autorzy uznali także, że czas połowicznego rozpadu tego izotopu jest rzędu 10⁸ lat, co umożliwiło jego wykrycie. Wyniki te nie zostały opublikowane w recenzowanym czasopiśmie naukowym^[5].

Artykuł spotkał się z krytyką środowiska naukowego, podważającą poprawność przeprowadzenia eksperymentu^[6]. Prócz tego otrzymane wyniki odbiegają znacznie od dotychczasowej wiedzy na temat pierwiastków superciężkich; unbibi ma prawdopodobnie właściwości chemiczne istotnie różne od toru (ze względu na efekty relatywistyczne, zmieniające kolejność zapełniania orbitali elektronowych)^[1]. Ponadto istnienie długożyciowego izotopu o tak małej liczbie neutronów, daleko od ścieżki stabilności, wydaje się nieprawdopodobne.

Powtórzenie eksperymentów z próbką toru za pomocą innej metody, przy 100-krotnie wyższej czułości pomiaru, nie potwierdziło wyników grupy Marinova^[7]. Pierwiastek ten pozostaje nieodkryty.

Przypisy

↑ ^a ^b Darleane C.D.C. Hoffman Darleane C.D.C., Diana M.D.M. Lee Diana M.D.M., ValeriaV. Pershina ValeriaV., Transactinides and the future elements, [w:] Lester R.L.R. Morss, Norman M.N.M. Edelstein, JeanJ. Fuger (red.), The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements, wyd. 3, Dordrecht: Springer Science+Business Media, 2006, s. 1652–1752, DOI: 10.1007/1-4020-3598-5, ISBN 1-4020-3555-1 .
↑ ^a ^b John Emsley: Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements. Oxford University Press, 2011, s. 588. ISBN 0-19-960563-7.
↑ Flerov Laboratory of Nuclear Reactions. „JINR Annual Report”, s. 86, 2003. [dostęp 2011-07-27]. (ang.).
↑ A. Marinov, I. Rodushkin, D. Kolb, A. Pape, Y. Kashiv, R. Brandt, R. V. Gentry, H. W. Miller: Evidence for a long-lived superheavy nucleus with atomic mass number A=292 and atomic number Z=~122 in natural Th. arXiv.org, 2008. [dostęp 2008-04-28].
↑ Heaviest element claim criticised. Chemistry World, 2008-05-02.
↑ Chemistry Blog – Addressing Marinov’s Element 122 Claim.
↑ J. Lachner, I. Dillmann, T. Faestermann, G. Korschinek, M. Poutivtsev, G. Rugel. Search for long-lived isomeric states in neutron-deficient thorium isotopes. „Phys. Rev. C”. 78, s. 064313, 2008. DOI: 10.1103/PhysRevC.78.064313.

[Haire-1] Darleane C.D.C. Hoffman Darleane C.D.C., Diana M.D.M. Lee Diana M.D.M., ValeriaV. Pershina ValeriaV., Transactinides and the future elements, [w:] Lester R.L.R. Morss, Norman M.N.M. Edelstein, JeanJ. Fuger (red.), The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements, wyd. 3, Dordrecht: Springer Science+Business Media, 2006, s. 1652–1752, DOI: 10.1007/1-4020-3598-5, ISBN 1-4020-3555-1 .

[Emsley-2] John Emsley: Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements. Oxford University Press, 2011, s. 588. ISBN 0-19-960563-7.

[JINR-3] Flerov Laboratory of Nuclear Reactions. „JINR Annual Report”, s. 86, 2003. [dostęp 2011-07-27]. (ang.).

[Marinov-4] A. Marinov, I. Rodushkin, D. Kolb, A. Pape, Y. Kashiv, R. Brandt, R. V. Gentry, H. W. Miller: Evidence for a long-lived superheavy nucleus with atomic mass number A=292 and atomic number Z=~122 in natural Th. arXiv.org, 2008. [dostęp 2008-04-28].

[Chemistry_World-5] Heaviest element claim criticised. Chemistry World, 2008-05-02.

[claim-6] Chemistry Blog – Addressing Marinov’s Element 122 Claim.

[PRC-7] J. Lachner, I. Dillmann, T. Faestermann, G. Korschinek, M. Poutivtsev, G. Rugel. Search for long-lived isomeric states in neutron-deficient thorium isotopes. „Phys. Rev. C”. 78, s. 064313, 2008. DOI: 10.1103/PhysRevC.78.064313.

[8] Alternatywnie do skandowców zalicza się często nie lutet i lorens, lecz lantan, aktyn oraz hipotetyczny unbiun.

[9] Budowa 8. okresu jest przedmiotem badań teoretycznych i dokładne umiejscowienie pierwiastków tego okresu w ramach układu okresowego jest niepewne.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[i]

[ii]