Kaliforn – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kaliforn
berkel ← kaliforn → einstein
Kaliforn
Widmo emisyjne kalifornu
Widmo emisyjne kalifornu
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.

kaliforn, Cf, 98
(łac. californium)

Grupa, okres, blok

–, 7, f

Stopień utlenienia

III

Właściwości metaliczne

aktynowiec

Masa atomowa

[251][2][a]

Stan skupienia

stały

Temperatura topnienia

900 °C[1]

Numer CAS

7440-71-3

PubChem

23997

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)

Kaliforn (Cf, łac. californium) – sztucznie wytworzony pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od Kalifornii, nazwy jednego ze stanów USA. Otrzymali go Stanley Thompson, Kenneth Street Jr., Albert Ghiorso i Glenn T. Seaborg w 1950 r. w Berkeley w tymże stanie bombardując 242Cm cząstkami α o energii 35 MeV[3].

Widmo neutronów emitowanych przez 252Cf

Kaliforn jest najdroższym znanym pierwiastkiem. W 1998 izotop 249Cf sprzedawano w cenie 180 USD[4] za mikrogram, tj. 180 milionów USD za jeden gram. Izotop 252Cf wyceniano zaś na 56 USD/μg.

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

252Cf jest silnym emiterem neutronów (170·109 neutronów na minutę na gram)[5], wykorzystywanym w brachyterapii, przy inicjacji pracy reaktorów jądrowych[6], do wykrywania złota i srebra. Jest jednym izotopem kalifornu o znaczeniu komercyjnym i wskazywany jest jako jeden z izotopów, który mógłby zostać wykorzystany w celach terrorystycznych, jako broń radiologiczna[5][7]. Stosuje się go również do prześwietlania części samolotów i reaktorów w celu wykrycia ich usterek, także do szukania przemycanych narkotyków[8].

251Cf ma masę krytyczną ok. 9 kg i potencjalnie może mieć zastosowanie militarne[6].

  1. Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 251,07959 u (251
    Cf
    ). Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 4-56, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
  2. Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
  3. S.G. Thompson i inni, The New Element Californium (Atomic Number 98), „Physical Review”, 80 (5), 1950, s. 790–796, DOI10.1103/PhysRev.80.790 [dostęp 2023-09-26] (ang.).
  4. Carey Sublette: Nuclear Weapons Frequently Asked Questions. [dostęp 2008-12-19]. (ang.).
  5. a b Haygood Jones: The Terrorist Effect: Weapons of mass disruption. iUniverse, 2011-08-11.
  6. a b Vadim Nesvizhskiy, Neutron Weapon from Underground, Nuclear Threat Initiative, 15 lipca 1999 [zarchiwizowane 2016-12-03] (ang.).
  7. Maria Kelley: Terrorism and the growing threat of weapons of mass destruction: Al-Shabaab. Anchor Academic Publishing, 2014-02-01.
  8. Irena Cieślińska, 14 rzeczy, których nie wiesz o... tablicy Mendelejewa, Przekrój, 3 lipca 2009 [dostęp 2014-02-12] [zarchiwizowane 2010-06-04].