Władcy Kujaw – Wikipedia, wolna encyklopedia

Drzewo genealogiczne Piastów kujawskich

Książęta kujawscy

Po śmierci Bolesława Krzywoustego Kujawy tworzyły formalnie jedną dzielnicę z Mazowszem. W literaturze przedmiotu niekiedy kwestionowana jest jednak przynależność Kujaw do dzielnicy Bolesława. Sugeruje się, że należały one do dzielnicy senioralnej. Hipoteza ta nie ma jednak żadnej podstawy źródłowej.

W 1186 zmarł, nie pozostawiając następcy, książę mazowiecki Leszek. Większość jego dziedzictwa przejął wówczas najmłodszy brat Mieszka Starego Kazimierz Sprawiedliwy. Część historyków przypuszcza, że już w tym momencie część jego władztwa - Kujawy opanował Mieszko III Stary przekazując nowy nabytek w ręce syna Bolesława (drugim alternatywnym wyjściem jest opanowanie Kujaw dopiero w 1194 po śmierci Kazimierza Sprawiedliwego).

Daty panowania Władca Pokrewieństwo Uwagi
(Kursywą oznaczono władztwa z innych dzielnic)
1138/1146[1]- 1173 Bolesław IV Kędzierzawy syn Bolesława III Krzywoustego książę mazowiecki i kujawski
  • 1146-1173 - książę senioralny (krakowski)
1173-1186 Leszek syn Bolesława IV książę mazowiecki i kujawski
1186-1194
Panowanie niepewne:
Kazimierz II Sprawiedliwy (?) syn Bolesława III Krzywoustego
1186/94-1195 Bolesław syn Mieszka III Starego
1195-1198 Mieszko III Stary syn Bolesława III Krzywoustego
1198-1200 Leszek Biały syn Kazimierza II Sprawiedliwego współrządził z bratem Konradem I
1198-1233 Konrad I mazowiecki syn Kazimierza II Sprawiedliwego współrządził z bratem Leszkiem Białym 1198-1200

1233 - Księstwo kujawskie zostaje wyodrębnione ostatecznie z księstwa mazowieckiego.

Daty panowania Władca Pokrewieństwo Uwagi
(Kursywą oznaczono władztwa z innych dzielnic)
1233-1267 Kazimierz I kujawski syn Konrada I Mazowieckiego

Podział ziem:

Księstwo łęczyckie (od 1267) i sieradzkie (od 1261)

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Władcy łęczyccy i sieradzcy.

Księstwo brzesko-kujawskie (1267–1343)

[edytuj | edytuj kod]
Daty panowania Władca Pokrewieństwo Uwagi
(Kursywą oznaczono władztwa z innych dzielnic)
1267-1300 Władysław Łokietek syn Kazimierza I

razem z braćmi Kazimierzem II i Siemowitem w księstwie Brzesko-kujawskim i księstwie dobrzyńskim
od 1288 samodzielne rządy w księstwie brzesko-kujawskim i w księstwie sieradzkim (PATRZ NIŻEJ)

1267-1288 Kazimierz II syn Kazimierza I współrządy z braćmi
1267-1288 Siemowit dobrzyński syn Kazimierza I współrządy z braćmi
1267-1275 Eufrozyna opolska żona Kazimierza I Regentka w księstwie brzesko-kujawskim i księstwie dobrzyńskim
1300-1305 Wacław II
z dynastii Przemyślidów
  • 1300-1305 – król Polski
1305-1306 Wacław III
z dynastii Przemyślidów
syn Wacława II
  • 1305-1306 – król Polski
1306-1332
ponownie
Władysław I Łokietek syn Kazimierza I
  • od 1320 – król Polski
1332-1343 ziemie księstwa brzesko-kujawskiego zajęte przez Zakon krzyżacki
1343 włączenie księstwa brzesko-kujawskiego do Królestwa Polskiego
Daty panowania Władca Pokrewieństwo Uwagi
(Kursywą oznaczono władztwa z innych dzielnic)
1267-1271 Siemomysł syn Kazimierza I na Kujawach Inowrocławskich,
1271-1273 Bolesław Pobożny prawnuk Mieszka III Starego
  • 1239-1247, 1257-1273 - książę poznański
  • 1239-1247, 1253-1279 - książę gnieźnieński
  • 1244-1249, 1253-1279 - książę kaliski
1273-1278 Leszek Czarny syn Kazimierza I
1278-1287
ponownie
Siemomysł syn Kazimierza I
1287-1294 Salomea pomorska żona Siemomysła Regentka
1287-1314 Leszek syn Siemomysła

współrządy z braćmi

Przemysł syn Siemomysła współrządy z braćmi
Kazimierz III gniewkowski syn Siemomysła współrządy z braćmi
1314 - w wyniku podziału zrzekł się Inowrocławia (PATRZ NIŻEJ - Księstwo gniewkowskie)
1314-1320/24
abdykował
Leszek syn Siemomysła Po podziale w 1314 tylko samodzielny książę innowrocławski. (Wcześniej rządy z braćmi - patrz wyżej)
1320/24-1327
ponownie
Przemysł syn Siemomysła
  • od 1320/24 w ponownie w Inowrocławiu,
  • od 1327 w wyniku zamiany i rezygnacji z Inowrocławia książę sieradzki (PATRZ WYŻEJ - Księstwo sieradzko-łęczyckie)
1327-1370 księstwo inowrocławskie w rękach królów Polski, 1364 inkorporowane do Królestwa Polskiego
1370-1377 Kazimierz IV słupski
z dynastii Gryfitów
wnuk Kazimierza III Wielkiego
1378–1392 Władysław Opolczyk syn Bolesława II opolskiego
1392 księstwo inowrocławskie włączone ostatecznie do Królestwa Polskiego

Wyodrębnione w 1314 w wyniku podziału pomiędzy synów Siemomysła, księstwa Inowrocławskiego.

Daty panowania Władca Pokrewieństwo Uwagi
(Kursywą oznaczono władztwa z innych dzielnic)
1314-1327 Przemysł syn Siemomysła
1327 księstwo bydgosko-wyszogrodzkie włączone z powrotem do księstwa inowrocławskiego

Wyodrębnione w 1314 w wyniku podziału pomiędzy synów Siemomysła, księstwa Inowrocławskiego.

Daty panowania Władca Pokrewieństwo Uwagi
(Kursywą oznaczono władztwa z innych dzielnic)
1314-1347/50 Kazimierz III syn Siemomysła

1314 - w wyniku podziału ziemi z braćmi Leszkiem i Przemysławem książę gniewkowski

1347/50-1363/64 Władysław Biały syn Kazimierza III
  • abdykował 1363/64 (ostateczna rezygnacja 1377)
1363/64-1370 księstwo gniewkowskie inkorporowane do Królestwa Polskiego
1370-1377 Kazimierz IV słupski
z dynastii Gryfitów
wnuk Kazimierza III Wielkiego
1378–1392 Władysław Opolczyk syn Bolesława II opolskiego
  • abdykował 1363/64 (ostateczna rezygnacja 1377)
1392 księstwo gniewkowskie włączone ostatecznie do Królestwa Polskiego

Uwaga: Daty w wielu przypadkach są tylko orientacyjne. Uwzględniono te księstwa, nad którymi panowali odrębni książęta. Zostawiono Wacława II i Wacława III z rodu Przemyślidów, aby nie powodować przerw chronologicznych. Również przynależność niektórych ziem do poszczególnych Piastowiczów może być dyskusyjna.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Kwestia sporna wśród historyków

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]