French
DeutschWłodzimierz Gilewski – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
 podpułkownik kawalerii | |
| Data i miejsce urodzenia | 15 września 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 16 lutego 1976 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | dowódca pułku |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
    | |
Włodzimierz Gilewski vel Hnatiuk-Gilewski[1] (ur. 15 września 1893 w Kołomyi, zm. 16 lutego 1976 w Warszawie) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 15 września 1893 w Kołomyi, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Maurycego, radcy sądu, i Emilii Hnatiukowej[2]. Uczył się w c. k. Gimnazjum IV (Realnym) w Krakowie, w którym w 1911 złożył maturę[1]. Do Gimnazjum uczęszczał razem z Marianem Chilewskim, późniejszym pułkownikiem Wojska Polskiego i szefem Biura Personalnego MSWojsk[1]. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[2].
17 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich. 11 września 1914 był odnotowany w wykazie legionistów urodzonych w latach 1892–1895, wezwanych do asenterunku w Krakowie z przeznaczeniem do służby w kawalerii. Walczył w 2. lub 3. szwadronie późniejszego 2 pułku ułanów w Karpatach Wschodnich. W grudniu 1914 leczył się w Szpitalu Komitatowym w Nagyszöllös[2]. W lipcu 1915 został przydzielony do oddziału konnego 6 pułku piechoty, z którym 12 września odszedł na front. Po reorganizacji służył w 6. szwadronie 2 puł. Był także odnotowany w Szpitalu Koni Kawalerii LP. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, przeszedł do Polskiego Korpusu Posiłkowego. Po bitwie pod Rarańczą (15–16 lutego 1918) dołączył do II Korpusu Polskiego w Rosji. Służył w 5 pułku ułanów, w stopniu wachmistrza[3]. Wyróżnił się 11 maja 1918 w bitwie pod Kaniowem, w której został ciężko ranny[3][2]. 1 czerwca 1921 porucznik Władysław Bereza sporządził wniosek na odznaczenie wachmistrza Gilewskiego Orderem Virtuti Militari, lecz nie został on pozytywnie załatwiony[3].
30 listopada 1918, jako chorąży byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego został przyjęty do Wojska Polskiego i mianowany podporucznikiem w kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 marca 1918[4], a 14 grudnia tego roku przydzielony do Komendy m. st. Warszawy[5]. Później został przeniesiony do 2 pułku szwoleżerów. 10 sierpnia 1920 uzyskał absolutorium na Uniwersytecie Jagiellońskim[2].
W 1921 został odkomenderowany z macierzystego pułku na studia w Warszawie[6]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 15. lokatą w korpusie oficerów jazdy[7]. W 1923 był przydzielony z 2 pszwol. do V Brygady Jazdy w Krakowie na stanowisko I oficera sztabu[8]. W następnym roku wrócił do pułku i służył w nim przez kolejnych 12 lat[9][10][11][12]. 31 marca 1924 został awansowany na rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 12. lokatą w korpusie oficerów jazdy[13], a 2 grudnia 1930 awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 i 13. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[14]. W grudniu 1932 został przesunięty na stanowisko kwatermistrza[15]. W 1936 został przeniesiony do 6 pułku ułanów w Stanisławowie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 5. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[16]. W sierpniu 1939, w czasie mobilizacji, objął obowiązki zastępcy dowódcy Ośrodka Zapasowego Kawalerii „Stanisławów”. W czasie kampanii wrześniowej dowodził improwizowanym pułkiem kawalerii. 19 września 1939 przekroczył granicę węgierską w Munkaczu i został internowany. Brał udział w powstaniu warszawskim[17].
Był autorem słów pieśni żołnierskiej „Więc pijmy wino, Szwoleżerowie”[18].
Zmarł 16 lutego 1976 w Warszawie[2]. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie obok żony Anieli z Sadowskich (1898–1973) (kwatera 87, rząd 2, miejsce 29–30)[19].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[20][21]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[22] (po raz pierwszy „za męstwo i odwagę wykazane w bitwie Kaniowskiej w składzie b. II Korpusu Wschodniego w dniu 11.5.18 r.”[23])
- Złoty Krzyż Zasługi – 18 lutego 1939 „za zasługi na polu pracy społecznej”[24]
- Medal Zwycięstwa[25]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Sprawozdanie 1911 ↓, s. 85-86.
- ↑ a b c d e f Gilewski (Gilewski-Hnatiuk) Włodzimierz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-03-24].
- ↑ a b c Włodzimierz Gilewski. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.88-8283 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-24].
- ↑ Dz. Rozp. Wojsk. Nr 9 z 7 grudnia 1918 roku, poz. 183.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 1 z 4 stycznia 1919 roku, poz. 7.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 241.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 166.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 96, 597, 682.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 539, 604.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 288, 347.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 12, 78.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 146, 626.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 174.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930 roku, s. 330.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 408.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 471.
- ↑ Włodzimierz Gilewski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2024-03-24].
- ↑ Więc pijmy wino, szwoleżerowie [online], www.polskatradycja.pl [dostęp 2021-10-28].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: IGNACY SADOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-03-16].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931 roku, s. 363.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 146.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 24 grudnia 1921, s. 1684.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 288.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Sprawozdanie C. K. Dyrekcyi Gimnazyum IV (Realnego) w Krakowie za rok szkolny 1910/11. Kraków: Nakładem Funduszu Naukowego, 1911.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.