French
DeutschWładcy Mołdawii – Wikipedia, wolna encyklopedia
Hospodarstwo Mołdawskie (od XIV w. do 1859 r.)
[edytuj | edytuj kod]Chronologia władców mołdawskich oraz identyfikacja pokrewieństwa lub powinowactwa poszczególnych hospodarów do 1400 budzi wśród badaczy szczególne kontrowersje. Z tego powodu poniżej podane są daty panowania w wersji trzech różnych badaczy:
| Według J. Demela[1]: | Według J. Tęgowskiego[2]: | Według K. Treptova[3]: |
|---|---|---|
| 1359-1365 Bogdan I | 1363-1367 Bogdan I | 1359-1365 Bogdan I |
| 1365-1373 Latco (Lațcu) (syn) | 1367-1375 Latco (Lațcu) (syn) | 1365-1375 Latco (Lațcu) |
| 1373-1375 Costea (zięć Bogdana I) | 1375-1377 Żurż (bratanek) | 1375-1391 Piotr I |
| 1375-1391 Piotr I (syn) | 1377-1391 Piotr I (brat) | 1386-1392 Costea |
| 1391-1394 Roman I (brat) | 1391-1394 Roman I (syn) | 1391-1394 Roman I |
| 1394-1399 Stefan I (syn lub brat) | 1394-1399 Stefan I (brat) | 1394-1399 Stefan I |
| 1399-1400 Juga | 1399-1400 Juga (syn Latco) | 1399-1400 Juga |
1400-1432 Aleksander I Dobry (Alexandru cel Bun; s. Romana I)
1400-1407 Bogdan (koregent) (brat)
1432-1434 Eliasz I (Ilie / Iliaș; syn Aleksandra Dobrego)
1434-1435 Stefan II (brat)
1435-1442 Eliasz I (ponownie)
1442-1444 Stefan II (ponownie)
1444-1445 Piotr II (s. Aleksandra Dobrego)
1445-1447 Stefan II (po raz trzeci)
1447-1447 Piotr II (ponownie)
1447-1448 Roman II (s. Eliasza)
1448-1449 Piotr II (ponownie)
1449-1449 Ciubăr
1449-1449 Aleksander II (Alexăndrel; s. Eliasza)
1449-1451 Bogdan II (s. Aleksandra Dobrego)
1451-1452 Piotr III Aron (Petru Aron; s. Aleksandra Dobrego)
1452-1454 Aleksander II (ponownie)
1454-1455 Piotr III Aron (ponownie)
1455-1455 Aleksander II (ponownie)
1455-1457 Piotr III Aron (ponownie, zm. 1469)
1457-1504 Stefan III Wielki (Ștefan cel Mare; s. Bogdana II)
1504-1517 Bogdan III Ślepy (Bogdan cel Chior; s. Stefana Wielkiego)
1517-1527 Stefan IV Młody (Ștefăniță; syn)
1527-1538 Piotr IV Raresz (Petru Rareș; s. Stefana Wielkiego)
1538-1540 Stefan V Szarańcza (Ștefan Lăcustă; brat)
1540-1541 Aleksander III Cornea (Alexandru Cornea; s.Bogdana III)
1541-1546 Piotr IV Raresz (ponownie)
1546-1551 Eliasz II (Iliaș; s. Piotra Raresza, zm. 1562)
1551-1552 Stefan VI (s. Piotra Raresza)
1552-1552 Jan I Joldea (Ioan Joldea)
1552-1561 Aleksander IV Lăpușneanu (s. Bogdana III)
1561-1563 Jan II Jakub Heraklid Despot (Despot Vodă / Ioan Iacob Heraclid)
1563-1564 Stefan Tomșa I (Ștefan Tomșa)
1564-1568 Aleksander IV Lăpușneanu (ponownie)
1568-1572 Bogdan IV Lăpușneanu (syn)
1572-1574 Jan III Srogi (Ioan Vodă cel Viteaz)
1574-1577 Piotr V Kulawy (Petru Șchiopul)
1577-1577 Jan IV Podkowa (Ioan Potcoavă)
1578-1579 Piotr V Kulawy (ponownie)
1579-1582 Jan V Sas (Iancu Sasul; s. Piotra Raresa)
1582-1591 Piotr V Kulawy (ponownie)
1591-1592 Aron Tyran (Aron Tiranul)
1592-1592 Aleksander V Zły (Alexandru cel Rău)
1592-1592 Piotr VI Kozak (Petru Cazacul; s. Aleksandra Lăpușneanu)
1592-1595 Aron Tyran (ponownie, zm. 1597)
1595-1595 Stefan VIII Răzvan
1595-1600 Jeremi Mohyła (Ieremia Movilă)
1600-1600 Michał I Waleczny (Mihai Viteazul)
1600-1606 Jeremi Mohyła
1606-1606 Konstantyn I Mohyła (Constantin Movilă; s. Jeremiego, zm. 1612)
1606-1607 Szymon Mohyła (Simion Movilă; brat)
1607-1607 Michał II Mohyła (Mihail Movilă; s. Szymona)
1607-1611 Konstantyn I Mohyła (ponownie)
1611-1615 Stefan Tomșa II
1615-1616 Aleksander VI Mohyła (s. Jeremiego)
1616-1619 Radu Mihnea (s. Radu Paturczeńca)
1619-1620 Kacper Grazziani
1620-1621 Aleksander VII Eliasz (wnuk Aleksandra Lăpușneanu)
1621-1623 Stefan Tomșa II (ponownie)
1623-1626 Radu Mihnea (ponownie)
1626-1629 Miron Barnowski-Mohyła
1629-1630 Aleksander VIII Dziecię (s. Radu Mihnea, zm. 1632)
1630-1632 Mojżesz Mohyła (Moise Movilă; s. Szymona)
1631-1633 Aleksander VII Eliasz (ponownie)
1633-1633 Miron Barnowski-Mohyła (ponownie)
1633-1634 Mojżesz Mohyła (ponownie)
1634-1653 Bazyli I Lupu (zm. 1661)
1653-1658 Jerzy I Stefan
1658-1659 Jerzy II Ghica (zm. 1560)
1659-1661 Stefan X Lupu (s. Bazylego Lupu)
1661-1665 Istrate Dabija
1665-1666 Jerzy III Duca
1666-1668 Eliasz III Aleksander (z linii Stefana Wielkiego)
1668-1672 Jerzy III Duca (ponownie)
1672-1674 Stefan XI Petriceicu
1674-1675 Dymitr I Cantacuzino
1675-1678 Antoni Ruset (Rosetti)
1678-1683 Jerzy III Duca (ponownie, zm. 1684)
1684-1684 Stefan XI Patriceicu
1684-1685 Dymitr I Cantacuzino (ponownie)
1685-1693 Konstantyn II Kantemir
1693-1693 Dymitr II Kantemir
1693-1695 Konstantyn III Duca
1695-1700 Antioch Cantemir (s. Konstantyna)
1700-1703 Konstantyn III Duca (ponownie)
1703-1705 Michał III Racoviță
1705-1707 Antioch Cantemir (ponownie)
1707-1709 Michał III Racoviță (ponownie)
1709-1710 Mikołaj I Mavrocordat
1710-1711 Dymitr II Kantemir
1711-1716 Mikołaj I Mavrocordat (ponownie)
1716-1726 Michał III Racoviță (ponownie, zm. 1744)
1726-1733 Grzegorz Ghica II
1733-1735 Konstantyn IV Mavrocordat (s. Mikołaja)
1735-1739 Grzegorz Ghica II (ponownie)
1739-1739 okupacja rosyjska
1739-1741 Grzegorz Ghica II (ponownie)
1741-1743 Konstantyn IV Mavrocordat(ponownie)
1743-1747 Jan VI Mavrocordat (syn Mikołaja)
1747-1748 Grzegorz Ghica II (ponownie, zm. 1752)
1748-1749 Konstantyn IV Mavrocordat (ponownie)
1749-1753 Konstantyn V Racoviță
1753-1756 Mateusz Ghica
1756-1757 Konstantyn V Racoviță (ponownie, zm. 1764)
1757-1758 Scarlat Ghica (s. Grzegorza II, zm. 1766)
1758-1761 Jan VII Teodor Callimachi
1761-1764 Grzegorz Callimachi
1764-1767 Grzegorz Aleksander Ghica III
1767-1769 Grzegorz Callimachi
1769-1769 Konstantyn IV Mavrocordat (ponownie)
1769-1774 okupacja rosyjska
1774-1777 Grzegorz Aleksander Ghica III (ponownie)
1777-1782 Konstantyn VI Moruzi
1782-1785 Aleksander Mavrocordat I (s. Konstantyna)
1785-1786 Aleksander Mavrocordat II (syn Jana)
1786-1788 Aleksander Ipsilanti (zm. 1807)
1788-1789 Emanuel Giani-Ruset
1789-1792 okupacja rosyjsko-austriacka
1792-1792 Aleksander XI Moruzi (s. Konstantyna)
1792-1795 Michał IV Suțu (zm. 1802)
1795-1799 Aleksander XII Callimachi
1799-1801 Konstantyn VII Ipsilanti (zm. 1815)
1801-1802 Aleksander XIII Suțu (s. Michała, zm. 1821)
1802-1806 Aleksander XI Moruzi (ponownie)
1806-1806 Scarlat Callimachi
1806-1807 Aleksander XI Moruzi (ponownie)
1807-1807 Aleksander XIV Hangerli
1807-1810 Scarlat Callimachi
1810-1812 okupacja rosyjska
1812-1819 Scarlat Callimachi
1819-1821 Michał V Grzegorz Suțu
1821-1821 Aleksander Ipsilanti (wojskowy zarządca, syn Konstantyna)
1821-1822 Stefan Vogoride (kajmakam)
1822-1828 Jan VIII Sturdza
1828-1834 okupacja rosyjska
1834-1849 Michał VI Sturdza
1849-1853 Grzegorz Aleksander Ghica
1853-1854 okupacja rosyjska
1854-1856 Grzegorz Aleksander Ghica (ponownie)
1856-1857 Teodor Balș (kajmakam)
1857-1858 Mikołaj Vogoride (kajmakam, zm. 1863)
1858-1859 Anastazy Panu (zm. 1867), Bazyli Sturdza (zm. 1870) i Stefan Catargiu (zastąpiony przez Jana Cantacuzino) (kajmakami)
Zjednoczone Księstwa Mołdawii i Wołoszczyzny (unia personalna) (1859-1862)
[edytuj | edytuj kod]1859-1862 Aleksander Jan Cuza (Alexandru Ioan Cuza)
| W 1862 r. unia personalna między Mołdawią a Wołoszczyzną (istniejąca od 1859 roku jako Zjednoczone Księstwa Mołdawii i Wołoszczyzny), została zastąpiona unią realną. Powstało jedno państwo. W 1866 roku księstwo zostało przemianowane na Księstwo Rumunii. Władcy zjednoczonej Rumunii od 1862, patrz: Władcy Rumunii. |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ J. Demel, Historia Rumunii, wyd. 2, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1986, s. 99, 115-116.
- ↑ J. Tęgowski, Powiązania genealogiczne wojewodów mołdawskich Bogdanowiczów z domem Giedyminowiczów w XIV-XV wieku, "Genealogia. Studia i materiały historyczne", t. 3, 1993, s. 52-53.
- ↑ K. Treptow, Dějiny Rumunska, Praha 2000, s. 454).