Warna – Wikipedia, wolna encyklopedia
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||
Gmina | |||||
Kmet | Błagomir Kocew | ||||
Powierzchnia | 154,236 km² | ||||
Wysokość | 80 m n.p.m. | ||||
Populacja (2023) • liczba ludności |
| ||||
Nr kierunkowy | (+359) 052[1] | ||||
Kod pocztowy | 9000-9030[2] | ||||
Tablice rejestracyjne | B | ||||
Położenie na mapie obwodu Warna | |||||
Położenie na mapie Bułgarii | |||||
43°12′N 27°54′E/43,200000 27,900000 | |||||
Strona internetowa |
Warna (bułg. Варна) – miasto w Bułgarii. Stolica obwodu Warna i gminy Warna. Port nad Morzem Czarnym. Jest trzecim pod względem liczby ludności miastem Bułgarii (po Sofii i Płowdiwie). Według danych szacunkowych Ujednoliconego Systemu Ewidencji Ludności oraz Usług Administracyjnych dla Ludności, 15 września 2023 roku miejscowość liczyła 349 298 mieszkańców[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Na miejscu wcześniejszej osady powstała około 580 p.n.e. grecka kolonia Odessos. Miasto było potem częścią Imperium Rzymskiego, a następnie Bizancjum.
W VII wieku miasto zniszczone przez Słowian lub Awarów. Słowianie założyli nowe miasto w okolicach starego, nazywając je Warna. Weszło ono w skład państwa bułgarskiego. W 971 Bizancjum odzyskało miasto, lecz w 1201 ponownie utraciło je na rzecz odrodzonego państwa bułgarskiego. W XIII i XIV wieku Warna była ważnym portem drugiego państwa bułgarskiego, przez który eksportowano zboże na statkach Wenecji i Genui.
W 1389 zdobyta przez Turków, w 1399 splądrowana przez Tatarów Złotej Ordy. 10 listopada 1444 pod Warną stoczono bitwę między oblegającą miasto armią węgierską dowodzoną przez króla polskiego i węgierskiego Władysława III (Warneńczyka) a wojskami tureckimi pod dowództwem sułtana Murada II. Bitwa zakończyła się klęską wojsk chrześcijańskich i śmiercią polskiego króla. Przez następne stulecia Warna należała do Imperium osmańskiego, stając się ważną twierdzą w XVIII i XIX wieku. Po odzyskaniu niepodległości od 1878 jest w granicach Bułgarii. W latach 1949–1956 miasto nosiło nazwę Stalin[4].
Jedną z głównych ulic Warny jest Bulwar Władysława Warneńczyka (w 1945 roku przemianowany na Bulwar Stalina, od 1956 roku do upadku komunizmu Bulwar Karola Marksa)[5]
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Źródło: Национален Статистически Институт[6]
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- pozostałości budowli rzymskich (m.in. termy rzymskie)
- fundamenty bazylik z V i VII wieku
- resztki fortyfikacji bizantyjskich z VI wieku
- zabytki architektury tureckiej
- dwa trackie kurhany grobowe; jeden z nich w 1935 przekształcony na pomnik–mauzoleum Władysława III Warneńczyka
- sobór Zaśnięcia Matki Bożej
- cerkiew św. Atanazego
- Cerkiew św. Mikołaja w Warnie
- Cerkiew św. Petki w Warnie
Kultura
[edytuj | edytuj kod]W mieście działają Teatr Dramatyczny im. Stojana Baczwarowa oraz Opera Państwowa . Ma siedzibę tu także kilka placówek muzealnych, np. muzea archeologiczne, etnograficzne i historyczne.
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W mieście rozwinął się przemysł stoczniowy, włókienniczy, odzieżowy, spożywczy, maszynowy, metalowy oraz chemiczny[7].
Transport
[edytuj | edytuj kod]W Warnie jest stacja kolejowa Warna, w pobliżu miasta mieści się port lotniczy Warna.
Sport
[edytuj | edytuj kod]W mieście mają siedzibę kluby piłkarskie Spartak Warna i Czerno More Warna, a w przeszłości istniał także klub Władysław Warna – pierwszy w historii mistrz Bułgarii w piłce nożnej.
W Warnie znajduje się Pałac Kultury i Sportu, oddany do użytku w 1968.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]- Plaża
- Symboliczne mauzoleum króla Władysława Warneńczyka
- Pomnik Stefana Karadży
- Cerkiew św. Mikołaja
- Pałac Kultury i Sportu
- Dawny dom bułgarskiego kompozytora Swetosława Obretenowa
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]Ludzie związani z Warną
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Numery kierunkowe w Bułgarii.
- ↑ Kod pocztowy.
- ↑ Таблица на населението по постоянен и настоящ адрес [online], Единна система за гражданска регистрация и административно обслужване на населението [dostęp 2024-01-09] (bułg.).
- ↑ Varna through the centuries.
- ↑ Орда Рыцари-Крестоносцы – О УЖАС РУССКОГО ЧЕЛОВЕКА.. | ИСТОРИЯ | VK [online], vk.com [dostęp 2021-04-11] (pol.).
- ↑ НСИ: НАЦИОНАЛЕН РЕГИСТЪР НА НАСЕЛЕНИТЕ МЕСТА. Национален статистически институт, 2011-12-31. (bułg.).
- ↑ Warna, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-28] .