Wu Cheng’en – Wikipedia, wolna encyklopedia
Wu Cheng’en (chiń. upr. 吴承恩; chiń. trad. 吳承恩; pinyin Wú Chéng’ēn; Wade-Giles Wu Ch’eng-en; znany też jako Ruzhong, 汝忠; ur. ok. 1500 w Lianshui w prowincji Jiangsu, zm. 1582) – chiński powieściopisarz i poeta z czasów dynastii Ming.
Życie
[edytuj | edytuj kod]Ojciec, Wu Rui, był wykształconym rzemieślnikiem, który musiał zrezygnować ze studiów, by zapewnić byt rodzinie; zaraził jednak syna pasją do literatury i zapewnił mu dobre wykształcenie podstawowe. Wu Cheng’en kilkukrotnie podchodził do egzaminów urzędniczych, ale bez powodzenia; dopiero jako dojrzały mężczyzna dostał się na cesarski Uniwersytet w Nankinie, a następnie pełnił funkcje urzędnicze. Prawdopodobnie rozczarowany stylem uprawianej polityki, zrezygnował z kariery urzędniczej i resztę życia spędził jako ubogi uczony-literat, ceniony za swój talent i kunszt pisarski.[potrzebny przypis]
Jest uznawany za autora Wędrówki na Zachód (Xiyouji), jednej z czterech klasycznych powieści chińskich. Literatura w języku potocznym była uważana za mało wartościową i niegodną prawdziwego uczonego, była jednak niezmiernie popularna wśród ówczesnej chińskiej "klasy średniej": stosunkowo zamożnych i wykształconych mieszkańców miast. Opublikował też liczne wiersze i drobne utwory, wydane przez spadkobierców w kilku tomach.
Xiyouji to fantastyczna opowieść o mnichu Xuanzangu, który wyrusza z Chin do Indii, by przywieźć święte pisma buddyjskie. W drodze towarzyszą i ochraniają go cztery magiczne postacie, dla których jest to sposób na odkupienie grzechów: Zhu Bajie, Świnia (dawny generał armii niebios), inny generał niebiański w postaci przerażającego mnicha – Sha Wujing, Koń – książę smoków, i przede wszystkim, Małpi Król – Sun Wukong. Ten ostatni, posiadający niebywałe siły magiczne (i za ich nadużywanie skazany na uwięzienie przez Nefrytowego Cesarza) jest najważniejszym towarzyszem Xuanzanga i wielokrotnie ratuje go z opresji; jako postać niezwykle barwna jest bohaterem wielu opowieści, oper i filmów, opartych na Wędrówce na Zachód.
Xiyouji jest oparta na prawdziwej wędrówce, jaką Xuanzang odbył po sutry buddyjskie za czasów dynastii Tang. Powieść jednak ma charakter fantastyczny, bohaterowie zmagają się z demonami i innymi bytami nadprzyrodzonymi; jest bardzo silnie zakorzeniona w folklorze taoistycznym i buddyjskim i w tradycji ustnych opowiadań; wykazuje też elementy satyry społecznej. Wielokrotnie wznawiana, jest bardzo popularną lekturą w Chinach, a dzięki licznym przekładom i ekranizacjom jest dobrze znana także poza granicami Chin.
Przekład polski (TOM I): T. Żbikowski, Małpi bunt, Warszawa, 1976, Czytelnik (wybór).
Przekład polski (TOM II): T. Żbikowski, Wędrówka na Zachód, Warszawa, 1984, Czytelnik (wybór).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zhou, Xianshen, "Wu Cheng'en". Encyclopedia of China, 1st ed.
- ISNI: 0000000120313440
- VIAF: 98313366
- LCCN: n79058677
- GND: 118923714
- NDL: 00275609
- LIBRIS: ljx00hl42fwqng5
- BnF: 11929428x
- SUDOC: 027200124
- SBN: LO1V036866
- NLA: 36596932
- NKC: kup19960000112797
- BNE: XX968966
- NTA: 146765478
- BIBSYS: 90334854
- CALIS: n2004404135
- CiNii: DA00269312
- Open Library: OL608235A
- PLWABN: 9810545252105606
- NUKAT: n2003036594
- J9U: 987007309420105171
- PTBNP: 1546141
- CANTIC: a11502940
- LNB: 000088118
- NSK: 000301864
- CONOR: 55052899
- BNC: 000036728
- ΕΒΕ: 185666
- KRNLK: KAC200104948
- LIH: LNB:BZBa;=BV