2007 Türkiye genel seçimleri - Vikipedi
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Türkiye Büyük Millet Meclisinin 550 sandalyesi için Çoğunluk için gereken 276 sandalye | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kayıtlı | 42.799.303 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Katılım | % 84,25 (%5,11) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Her seçim bölgesinden birinci çıkan partiye göre seçim sonuçlarını gösteren harita | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seçimden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisinin sandalye dağılımı | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2007 Türkiye genel seçimleri, 22 Temmuz 2007 tarihinde TBMM 23. dönem üyelerini belirlemek için yapılan seçimdir.
Görev süresi dolan Türkiye'nin 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in yerine 11. Cumhurbaşkanının seçilememesi üzerine TBMM Genel Kuruluda 3 Mayıs 2007 tarihinde milletvekilliği seçimlerinin 22 Temmuz 2007 günü yapılması karara bağlandı. Eski seçimlerde olduğu gibi Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 33. maddesi gereğince %10 baraj uygulandı. 22 Temmuz seçimlerine 14 siyasi parti ve 699 bağımsız aday katıldı. Seçimde 42 milyon 537 bin 305 seçmenin, 158 bin 700 sandıkta oy kullanma hakkı bulunuyordu.[1]
2007 cumhurbaşkanlığı seçimleri, CHP'li ve AK Partili politikacılar arasındaki gerilimlerin doruğa çıkmasıyla bir siyasi krize dönüştü. Baykal döneminde CHP, ordu ve yargının "demokratik olmayan" girişimlerine destek verdi.[kaynak belirtilmeli] Cumhurbaşkanı adayı Abdullah Gül'e karşı ortaya çıkan protestolar; Gül'ün İslamcı siyaset geçmişi ve eşinin başörtüsü takması gibi popüler nedenlerle[kim?] düzenlendi.[2] CHP'nin seçimi boykot etmesiyle beraber 367 Krizi çıktı. E-muhtıra yayınlandı. Olayların ardından erken seçim kararı alındı ve Anayasa'da bazı değişiklikler yapıldı. Cumhurbaşkanının meclis tarafından değil, halk tarafından iki turlu oylamayla seçilmesi kararlaştırıldı; yedi yıl olan görev süresi beş yıla düşürülerek, iki kez seçilebilmesinin önü açıldı.[3] Anayasa değişiklikleri, 21 Ekim 2007 tarihinde yapılan halk oylamasında, %68,95'lik kabul oyuyla yürürlüğe girdi.[2][4] 28 Ağustos 2007 tarihinde Abdullah Gül Türkiye'nin 11. cumhurbaşkanı seçildi. Yemin töreni CHP ve Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt tarafından boykot edildi.[5]
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]16 Mayıs 2007 tarihinde görev süresi dolacak olan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in halefini belirlemek için yapılan seçimin ilk turu 27 Nisan 2007'de TBMM'de yapıldı. TBMM'de grubu bulunan muhalefet partilerinden Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) ve Anavatan Partisi'nin (ANAP) boykot ettiği ve 361 milletvekilinin katıldığı ilk tura tek aday olarak katılan AK Parti Kayseri milletvekili ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül 357 oy aldı. Seçimin hemen ardından ana muhalefet CHP birinci tur oylamasında TBMM'de 367 toplantı yeter sayısına ulaşılmadığı gerekçesiyle seçimin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurdu. Aynı günün gece saatlerinde Genelkurmay Başkanlığının internet sitesinde laiklik uyarısı içeren bir mesaj yayınlandı (E-muhtıra). AK Parti'nin, E-muhtıra'ya karşı yayınladığı cevap metninde "Bildiri, hükümete karşı tutum olarak algılanmıştır. Genelkurmay, Başbakanlığa bağlıdır. Güven ve istikrar zedeleyenler, olumsuz sonuçların sorumluluğunu yükleneceklerdir" dendi.[6]
Anayasa Mahkemesi, 1 Mayıs tarihinde verdiği kararla, cumhurbaşkanlığı seçimi sırasında TBMM Genel Kurulunda en az 367 milletvekilinin bulunması gerektiğine hükmetti ve Meclis'teki birinci tur oylamayı iptal etti.[7] Anayasa Mahkemesinin kararı üzerine hem iktidardaki AK Parti, hem de muhalefet partilerinin talebiyle erken genel seçime gidildi. 3 Mayıs 2007 tarihinde TBMM Genel Kurulunda yapılan oylamada, 2007 Kasım'ında yapılması gereken seçimlerin 22 Temmuz 2007 tarihinde yapılması 458 evet oyuyla, kabul edildi.
Seçim süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]Erken seçim yapılmasına ilişkin kararın, Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanmasıyla seçime girecek olan partiler ve her ilin çıkaracağı milletvekili sayısı 4 Mayıs 2007 tarihinde Yüksek Seçim Kurulu tarafından ilan edildi.[8] 22 Temmuz 2007 seçimlerinde, Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 33. maddesi gereğince yüzde 10 Türkiye geneli seçim barajlı d'hondt sistemi uygulandı. Milletvekili Seçim Kanunu'nda 2006 yılında yapılan değişiklikle milletvekili adaylarının seçilme yaşı otuzdan yirmi beşe düşürüldü, ancak seçim kanununda yapılan değişikliklerin 1 yıldan önce uygulanamaması nedeniyle 25-29 yaş grubundakiler ancak bir sonraki seçimde aday olabildiler. Mayıs 2007'de Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, genel seçimlerde bağımsız adayların birleşik oy pusulasında yer almasına ilişkin Anayasa'ya geçici madde eklenmesini onayladı. Değişikliği yapan 5659 sayılı yasanın Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmesiyle bağımsız adayların isimleri ilk kez bu seçimde birleşik oy pusulalarında yer aldı.[9]
Hürriyet ve Değişim Partisi, Demokratik Sol Parti, Demokratik Toplum Partisi ve Sosyaldemokrat Halk Partisi seçime katılma hakları olmasına rağmen seçime katılmayacaklarını açıkladılar. Anavatan Partisi ve Doğru Yol Partisi (DYP) 6 Mayıs'ta birleşme kararı aldıklarını ve seçime Demokrat Parti (DP) adıyla gireceklerini açıkladı. DYP'nin 27 Mayıs 2007 tarihinde düzenlediği 2. Olağanüstü Genel Kongresi'nde adını ve logosunu değiştirmesiyle Demokrat Parti kuruldu. Fakat planlanan bu birleşmenin başarısızlığa uğraması daha sonra da seçim ittifakının da gerçekleşememesi nedeniyle DP seçime tek başına girdi. ANAVATAN aday listelerini geç verdiği gerekçesiyle genel seçimlere de katılamadı. Demokratik Sol Parti, CHP çatısı altında seçime girme kararı aldı.[10] 2002 seçimlerine DEHAP olarak katılan ve seçim barajını geçememiş olan Demokratik Toplum Partisi (DTP), bu seçimlerde Bin Umut Adayları adlı bağımsız aday blokuyla seçime katıldı.
|
Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkâri, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis illerinde oy vermenin başlangıç ve bitiş saatleri 07.00 - 16.00, diğer illerde 08.00 - 17.00 arasındaydı.[12] 25 Haziran'da başlayan gümrük kapılarındaki oy verme işlemi 22 Temmuz'a kadar devam etti.
Seçim sonuçları
[değiştir | kaynağı değiştir]22 Temmuz 2007'de düzenlenen erken genel seçimlerde AK Parti yüzde 46,58 ile 341 milletvekili, CHP yüzde 20,88 ile 112 milletvekili, MHP ise yüzde 14,27 ile 71 milletvekili çıkarttı. DTP'nin desteklediği Bin Umut Adayları 22 milletvekilliği kazanırken, 4 bağımsız aday da meclise seçildi.
2007 genel seçimlerinin sonuçları:[13][14][15]
Yurt içi | Gümrük kapıları | Toplam | |
---|---|---|---|
Kayıtlı seçmen sayısı | 42.571.284 | - | 42.799.303 |
Kullanılan oy | 35.828.274 | 228.019 | 36.056.293 |
Geçerli oy | 34.822.907 | 226.784 | 35.049.691 |
Katılım oranı (%) | 84,16 | - | 84,25 |
Aldıkları oy oranlarına göre 22 Temmuz 2007 seçimlerine katılan partilerin sıralaması:[15]
Parti | Genel Başkan | Yurt İçi | % | Gümrük | % | Toplam | % | +/– | Sandalye | +/– | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Adalet ve Kalkınma Partisi | Recep Tayyip Erdoğan | 16.198.597 | 46,52 | 128.694 | 56,75 | 16.327.291 | 46,58 | 12,30 | 341 | 22 | |
Cumhuriyet Halk Partisi | Deniz Baykal | 7.277.553 | 20,90 | 40.255 | 17,75 | 7.317.808 | 20,88 | 1,49 | 112 | 66 | |
Milliyetçi Hareket Partisi | Devlet Bahçeli | 4.968.452 | 14,27 | 33.417 | 14,74 | 5.001.869 | 14,27 | 5,91 | 71 | 71 | |
Demokrat Parti | Mehmet Ağar | 1.892.686 | 5,44 | 6.187 | 2,73 | 1.898.873 | 5,42 | 9.25 | 0 | ||
Bağımsızlar | 1.835.486 | 5,27 | - | - | 1.835.486 | 5,24 | 4,24 | 26 | 17 | ||
Genç Parti | Cem Uzan | 1.059.679 | 3,04 | 5.192 | 2,29 | 1.064.871 | 3,04 | 4,21 | 0 | ||
Saadet Partisi | Recai Kutan | 813.505 | 2,34 | 6.784 | 2,99 | 820.289 | 2,34 | 0,15 | 0 | ||
Bağımsız Türkiye Partisi | Haydar Baş | 181.271 | 0,52 | 824 | 0,36 | 182.095 | 0,52 | 0,03 | 0 | ||
Halkın Yükselişi Partisi | Yaşar Nuri Öztürk | 178.219 | 0,51 | 791 | 0,35 | 179.010 | 0,51 | — | 0 | — | |
İşçi Partisi | Doğu Perinçek | 127.042 | 0,36 | 1.106 | 0,49 | 128.148 | 0,37 | 0,15 | 0 | ||
Aydınlık Türkiye Partisi | Oktay Öztürk | 99.625 | 0,29 | 1.357 | 0,60 | 100.982 | 0,29 | — | 0 | — | |
Türkiye Komünist Partisi | Aydemir Güler | 78.847 | 0,23 | 411 | 0,18 | 79.258 | 0,23 | 0,04 | 0 | ||
Özgürlük ve Dayanışma Partisi | Bekir Kemal Ulusaler | 51.001 | 0,15 | 1.054 | 0,46 | 52.055 | 0,15 | 0,19 | 0 | ||
Liberal Demokrat Parti | Cem Toker | 35.174 | 0,10 | 190 | 0,08 | 35.364 | 0,10 | 0,18 | 0 | ||
Emek Partisi | Haydar Kaya | 25.770 | 0,07 | 522 | 0,23 | 26.292 | 0,08 | — | 0 | — | |
Toplam | 34.822.907 | 100 | 226.784 | 100 | 35.049.691 | 100 | 550 |
İllere göre seçim sonuçları
[değiştir | kaynağı değiştir]İllere göre 2007 milletvekilliği seçimi sonuçları;[16]
- İlçeler bazında seçim sonuçlarını gösteren harita
- Partilerin illere göre oy dağılımı
- Bağımsızların illere göre oy dağılımı
- Nüfusa göre illerin çıkardıkları milletvekili sayısı
İl | MV | AK Parti | % | CHP | % | MHP | % | DP | % | Diğer | % | Toplam |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Adana | 14 | 338.122 | 36,89 | 209.276 | 22,83 | 210.006 | 22,91 | 48.426 | 5,28 | 110.761 | 12,08 | 916.591 |
Adıyaman | 5 | 159.735 | 65,31 | 34.108 | 13,95 | 12.807 | 5,24 | 8.526 | 3,49 | 29.395 | 12,02 | 244.571 |
Afyonkarahisar | 7 | 206.825 | 53,72 | 47.494 | 12,34 | 80.860 | 21,00 | 26.197 | 6,80 | 23.601 | 6,13 | 384.977 |
Ağrı | 5 | 103.138 | 63,02 | 4.210 | 2,57 | 6.341 | 3,87 | 4.949 | 3,02 | 45.034 | 27,51 | 163.672 |
Aksaray | 4 | 113.555 | 63,43 | 18.613 | 10,40 | 28.736 | 16,05 | 7.600 | 4,25 | 10.516 | 5,87 | 179.020 |
Amasya | 3 | 92.331 | 47,10 | 50.213 | 25,62 | 29.910 | 15,19 | 10.813 | 5,52 | 12.754 | 6,51 | 196.021 |
Ankara | 29 | 1.168.742 | 47,52 | 687.869 | 27,97 | 372.868 | 15,16 | 69.804 | 2,84 | 160.304 | 6,52 | 2.459.587 |
Antalya | 13 | 306.269 | 34,02 | 261.766 | 29,08 | 179.734 | 19,97 | 88.593 | 9,84 | 63.834 | 7,09 | 900.196 |
Ardahan | 2 | 22.713 | 40,60 | 18.066 | 32,29 | 3.403 | 6,08 | 1.785 | 3,19 | 9.982 | 17,84 | 55.949 |
Artvin | 2 | 37.613 | 37,78 | 28.313 | 28,43 | 10.924 | 10,97 | 13.875 | 13,93 | 8.846 | 8,88 | 99.571 |
Aydın | 8 | 163.071 | 29,19 | 136.280 | 24,40 | 144.616 | 25,89 | 55.512 | 9,94 | 59.080 | 10,58 | 558.559 |
Balıkesir | 8 | 287.441 | 41,47 | 168.593 | 24,32 | 109.769 | 15,84 | 61.390 | 8,86 | 65.949 | 9,51 | 693.142 |
Bartın | 2 | 43.220 | 38,57 | 25.431 | 22,70 | 24.300 | 21,69 | 8.643 | 7,71 | 10.449 | 9,33 | 112.043 |
Batman | 4 | 73.713 | 46,41 | 6.208 | 3,91 | 1.491 | 0,94 | 9.160 | 5,76 | 68.251 | 42,97 | 158.823 |
Bayburt | 2 | 25.632 | 60,75 | 1.227 | 2,91 | 8.154 | 19,32 | 2.493 | 5,91 | 4.687 | 11,11 | 42.193 |
Bilecik | 2 | 46.829 | 39,97 | 27.235 | 23,24 | 20.959 | 17,89 | 9.005 | 7,69 | 13.143 | 11,22 | 117.171 |
Bingöl | 3 | 78.467 | 71,12 | 4.575 | 4,15 | 2.800 | 2,54 | 4.654 | 4,22 | 19.836 | 17,98 | 110.332 |
Bitlis | 4 | 68.381 | 58,82 | 10.053 | 8,65 | 6.660 | 5,73 | 2.026 | 1,74 | 29.140 | 25,06 | 116.260 |
Bolu | 3 | 90.409 | 54,89 | 24.178 | 14,68 | 20.065 | 12,18 | 10.905 | 6,62 | 19.153 | 11,63 | 164.710 |
Burdur | 3 | 65.479 | 41,44 | 33.673 | 21,31 | 29.437 | 18,63 | 15.303 | 9,69 | 14.099 | 8,92 | 157.991 |
Bursa | 16 | 666.531 | 50,75 | 241.856 | 18,42 | 188.252 | 14,33 | 73.878 | 5,63 | 142.799 | 10,87 | 1.313.316 |
Çanakkale | 4 | 106.252 | 35,35 | 77.179 | 25,68 | 62.121 | 20,67 | 22.518 | 7,49 | 32.465 | 10,80 | 300.535 |
Çankırı | 3 | 67.554 | 60,74 | 5.965 | 5,36 | 23.996 | 21,57 | 5.746 | 5,17 | 7.964 | 7,16 | 111.225 |
Çorum | 5 | 190.765 | 57,40 | 73.947 | 22,25 | 35.783 | 10,77 | 12.700 | 3,82 | 19.157 | 5,76 | 332.352 |
Denizli | 7 | 219.157 | 43,03 | 111.951 | 21,98 | 90.290 | 17,73 | 44.587 | 8,75 | 43.355 | 8,51 | 509.340 |
Diyarbakır | 10 | 191.214 | 40,90 | 9.407 | 2,01 | 11.431 | 2,45 | 24.381 | 5,22 | 231.063 | 49,43 | 467.496 |
Düzce | 3 | 111.100 | 60,60 | 19.501 | 10,64 | 19.756 | 10,78 | 12.320 | 6,72 | 20.654 | 11,27 | 183.331 |
Edirne | 4 | 50.368 | 20,72 | 87.081 | 35,83 | 40.903 | 16,83 | 23.259 | 9,57 | 41.433 | 17,05 | 243.044 |
Elazığ | 5 | 154.727 | 57,20 | 19.114 | 7,07 | 17.456 | 6,45 | 55.955 | 20,69 | 23.227 | 8,59 | 270.479 |
Erzincan | 3 | 66.499 | 54,33 | 29.282 | 23,92 | 13.989 | 11,43 | 1.493 | 1,22 | 11.139 | 9,10 | 122.402 |
Erzurum | 7 | 244.137 | 68,29 | 16.857 | 4,72 | 46.971 | 13,14 | 9.373 | 2,62 | 40.152 | 11,23 | 357.490 |
Eskişehir | 6 | 194.494 | 44,48 | 110.968 | 25,38 | 68.272 | 15,61 | 30.913 | 7,07 | 32.635 | 7,46 | 437.282 |
Gaziantep | 10 | 328.120 | 59,25 | 97.271 | 17,57 | 63.030 | 11,38 | 13.286 | 2,40 | 52.036 | 9,40 | 553.743 |
Giresun | 5 | 123.138 | 51,28 | 38.842 | 16,18 | 38.377 | 15,98 | 9.364 | 3,90 | 30.396 | 12,66 | 240.117 |
Gümüşhane | 2 | 41.940 | 60,64 | 5.490 | 7,94 | 13.322 | 19,26 | 2.764 | 4,00 | 5.651 | 8,17 | 69.167 |
Hakkâri | 3 | 29.513 | 33,49 | 3.118 | 3,54 | 1.633 | 1,85 | 1.756 | 1,99 | 52.104 | 59,13 | 88.124 |
Hatay | 10 | 261.971 | 40,84 | 199.838 | 31,15 | 107.721 | 16,79 | 26.433 | 4,12 | 45.505 | 7,09 | 641.468 |
Iğdır | 2 | 18.672 | 28,91 | 5.401 | 8,36 | 9.786 | 15,15 | 2.757 | 4,27 | 27.969 | 43,31 | 64.585 |
Isparta | 5 | 103.459 | 43,87 | 31.456 | 13,34 | 55.814 | 23,67 | 29.004 | 12,30 | 16.103 | 6,83 | 235.836 |
İstanbul | 70 | 2.604.343 | 45,16 | 1.556.518 | 26,99 | 602.093 | 10,44 | 177.186 | 3,07 | 826.587 | 14,33 | 5.766.727 |
İzmir | 24 | 636.826 | 30,50 | 740.269 | 35,46 | 289.800 | 13,88 | 108.359 | 5,19 | 312.654 | 14,97 | 2.087.908 |
Kahramanmaraş | 8 | 319.534 | 68,00 | 46.209 | 9,83 | 58.226 | 12,39 | 20.805 | 4,43 | 25.104 | 5,34 | 469.878 |
Karabük | 3 | 70.478 | 54,69 | 17.524 | 13,60 | 17.283 | 13,41 | 8.075 | 6,27 | 15.505 | 12,03 | 128.865 |
Karaman | 3 | 64.779 | 51,32 | 19.156 | 15,18 | 23.542 | 18,65 | 8.440 | 6,69 | 10.307 | 8,17 | 126.224 |
Kars | 3 | 50.819 | 41,18 | 16.499 | 13,37 | 24.716 | 20,03 | 5.023 | 4,07 | 26.345 | 21,35 | 123.402 |
Kastamonu | 4 | 110.311 | 49,43 | 31.170 | 13,97 | 38.889 | 17,43 | 21.916 | 9,82 | 20.861 | 9,35 | 223.147 |
Kayseri | 8 | 395.589 | 65,73 | 59.125 | 9,82 | 92.923 | 15,44 | 17.836 | 2,96 | 36.335 | 6,04 | 601.808 |
Kırıkkale | 4 | 91.132 | 57,99 | 18.079 | 11,50 | 35.361 | 22,50 | 4.967 | 3,16 | 7.619 | 4,85 | 157.158 |
Kırklareli | 3 | 41.848 | 20,17 | 83.264 | 40,12 | 32.937 | 15,87 | 18.697 | 9,01 | 30.774 | 14,83 | 207.520 |
Kırşehir | 3 | 54.549 | 44,26 | 18.922 | 15,35 | 31.470 | 25,53 | 2.637 | 2,14 | 15.675 | 12,72 | 123.253 |
Kilis | 2 | 29.510 | 56,21 | 5.667 | 10,79 | 10.740 | 20,46 | 3.127 | 5,96 | 3.460 | 6,59 | 52.504 |
Kocaeli | 9 | 370.242 | 49,26 | 145.671 | 19,38 | 78.585 | 10,45 | 40.081 | 5,33 | 117.104 | 15,58 | 751.683 |
Konya | 16 | 660.583 | 65,31 | 82.482 | 8,15 | 131.571 | 13,01 | 59.840 | 5,92 | 76.995 | 7,61 | 1.011.471 |
Kütahya | 6 | 226.224 | 62,35 | 31.662 | 8,73 | 57.438 | 15,83 | 24.359 | 6,71 | 23.159 | 6,38 | 362.842 |
Malatya | 7 | 243.525 | 66,72 | 68.866 | 18,87 | 27.579 | 7,56 | 4.843 | 1,33 | 20.190 | 5,53 | 365.003 |
Manisa | 10 | 314.140 | 40,94 | 148.212 | 19,31 | 158.305 | 20,63 | 69.612 | 9,07 | 77.113 | 10,05 | 767.382 |
Mardin | 6 | 105.905 | 44,06 | 16.639 | 6,92 | 3.202 | 1,33 | 13.443 | 5,59 | 101.183 | 42,09 | 240.372 |
Mersin | 12 | 215.703 | 27,16 | 195.930 | 24,67 | 242.686 | 30,56 | 43.457 | 5,47 | 96.445 | 12,14 | 794.221 |
Muğla | 6 | 117.624 | 26,33 | 154.033 | 34,49 | 90.771 | 20,32 | 44.916 | 10,06 | 39.321 | 8,80 | 446.665 |
Muş | 4 | 54.295 | 38,60 | 4.408 | 3,13 | 3.243 | 2,31 | 8.612 | 6,12 | 70.115 | 49,84 | 140.673 |
Nevşehir | 3 | 89.500 | 55,72 | 25.387 | 15,80 | 29.420 | 18,32 | 5.188 | 3,23 | 11.133 | 6,93 | 160.628 |
Niğde | 3 | 82.537 | 48,60 | 26.913 | 15,85 | 32.012 | 18,85 | 12.578 | 7,41 | 15.775 | 9,29 | 169.815 |
Ordu | 7 | 209.687 | 55,79 | 59.779 | 15,91 | 55.441 | 14,75 | 19.527 | 5,20 | 31.398 | 8,35 | 375.832 |
Osmaniye | 4 | 85.836 | 38,71 | 21.521 | 9,71 | 99.565 | 44,90 | 7.359 | 3,32 | 7.447 | 3,36 | 221.728 |
Rize | 3 | 97.059 | 53,70 | 13.783 | 7,63 | 10.611 | 5,87 | 5.818 | 3,22 | 53.463 | 29,58 | 180.734 |
Sakarya | 6 | 253.033 | 53,14 | 43.939 | 9,23 | 54.198 | 11,38 | 29.262 | 6,15 | 95.694 | 20,10 | 476.126 |
Samsun | 9 | 370.204 | 57,90 | 109.092 | 17,06 | 77.871 | 12,18 | 37.306 | 5,84 | 44.868 | 7,02 | 639.341 |
Siirt | 3 | 44.836 | 48,78 | 3.181 | 3,46 | 2.546 | 2,77 | 2.674 | 2,91 | 38.682 | 42,08 | 91.919 |
Sinop | 3 | 52.052 | 44,04 | 28.800 | 24,36 | 14.567 | 12,32 | 10.716 | 9,07 | 12.068 | 10,21 | 118.203 |
Sivas | 6 | 186.843 | 55,47 | 53.641 | 15,92 | 31.848 | 9,45 | 6.715 | 1,99 | 57.791 | 17,16 | 336.838 |
Şanlıurfa | 11 | 267.525 | 59,78 | 21.271 | 4,75 | 24.084 | 5,38 | 28.302 | 6,32 | 106.324 | 23,76 | 447.506 |
Şırnak | 3 | 33.179 | 26,93 | 8.283 | 6,72 | 3.542 | 2,87 | 10.613 | 8,61 | 67.604 | 54,86 | 123.221 |
Tekirdağ | 5 | 116.056 | 29,34 | 136.099 | 34,41 | 52.136 | 13,18 | 32.403 | 8,19 | 58.837 | 14,88 | 395.531 |
Tokat | 7 | 171.118 | 51,95 | 62.406 | 18,95 | 56.158 | 17,05 | 10.152 | 3,08 | 29.562 | 8,97 | 329.396 |
Trabzon | 8 | 231.292 | 56,76 | 55.616 | 13,65 | 57.294 | 14,06 | 25.410 | 6,24 | 37.849 | 9,29 | 407.461 |
Tunceli | 2 | 5.204 | 12,27 | 7.029 | 16,58 | 2.718 | 6,41 | 379 | 0,89 | 27.075 | 63,85 | 42.405 |
Uşak | 3 | 86.214 | 43,28 | 44.729 | 22,45 | 38.991 | 19,57 | 10.270 | 5,16 | 18.997 | 9,54 | 199.201 |
Van | 7 | 163.193 | 53,22 | 12.445 | 4,06 | 9.933 | 3,24 | 8.410 | 2,74 | 112.683 | 36,74 | 306.664 |
Yalova | 2 | 42.346 | 40,77 | 25.322 | 24,38 | 12.820 | 12,34 | 13.006 | 12,52 | 10.377 | 9,99 | 103.871 |
Yozgat | 6 | 156.495 | 62,43 | 30.682 | 12,24 | 44.678 | 17,82 | 5.879 | 2,35 | 12.957 | 5,17 | 250.691 |
Zonguldak | 5 | 144.041 | 41,02 | 85.687 | 24,40 | 27.271 | 7,77 | 48.569 | 13,83 | 45.600 | 12,99 | 351.168 |
Türkiye Toplamı | 550 | 16.327.505 | 46,58 | 7.317.815 | 20,88 | 5.001.807 | 14,27 | 1.898.913 | 5,42 | 4.503.656 | 12,85 | 35.049.696 |
Kazanan bağımsız adaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]%10'luk baraj uygulamasını aşmak amacıyla, bazı küçük partiler bağımsız listeden aday gösterdiler. Bağımsız adaylara baraj uygulanmadığından, bu şekilde aday gösterilen kişilerin meclise girme şansı vardı. Bir kez seçildikten sonra, bu adaylar tekrar eski partilerine üye olabilecekti.
Sol görüşlü küçük partilerin ve herhangi bir partiyle bağlantısı olmayan gerçekten bağımsız adayların bir araya gelerek kurduğu Ortak Bağımsız Aday Platformu, bu seçimlerde bağımsız adayların büyük çaplı bir iş birliği oldu.
Herhangi bir partiyle ve platforma dahil olmayan bağımsız adaylar da seçime katıldılar.
İllerin çıkardıkları milletvekili sayıları
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki tabloda illerin çıkardığı milletvekili sayıları görülmektedir. Sayıların üzerine tıkladığınızda o bölgeden seçilen milletvekillerine ulaşabilirsiniz.
Kaynak:[19]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- İstanbul 2. Bölge bağımsız milletvekili adayı Tuncay Şeyranlıoğlu uğradığı silahlı saldırı sonucu öldü.[20]
- Meclise seçilen 48 kadın milletvekilinden 28'i Adalet ve Kalkınma Partisi'den, 10'u Cumhuriyet Halk Partisi'den, 8'i bağımsızlardan ve 2'si de Milliyetçi Hareket Partisi'den seçildi.[21]
- İstanbul 3. Bölgeden milletvekili seçilen MHP'li Mehmet Cihat Özönder mazbatasını almak için Ankara'dan İstanbul'a giderken Ankara'da geçirdiği trafik kazasında öldü. Böylece ilk kez bir milletvekili mazbatasını alamadan ölmüş oldu.[22]
- Gümrüklerde verilen oyların seçilecek milletvekili sayılarına etki etmeyeceği düşünülürken, Hakkâri'de 45 oy farkla milletvekilliği kazandığı açıklanan bağımsız aday Sebahattin Suvağcı, gümrük oylarından AK Parti ye gelen 232 oyla Abdülmuttalip Özbek' in gerisine düşerek seçimi kaybetti.[23]
Seçim yardımı
[değiştir | kaynağı değiştir]- Adalet ve Kalkınma Partisi: 441.216.258 YTL
- Cumhuriyet Halk Partisi: 79.874.759 YTL
- Milliyetçi Hareket Partisi: 26.547.814 YTL
- Genç Parti: 23.020.688 YTL
- Doğru Yol Partisi: 30.306.255 YTL
Anketler
[değiştir | kaynağı değiştir]Parti | Lider | Temmuz 2006 TS Piar1 | Kasım 2006 SONAR2 | Şubat 2007 SONAR3 | Mayıs 2007 SONAR3 | Mayıs 2007 A&G2 | Haziran 2007 VERSO4 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Adalet ve Kalkınma Partisi | Recep Tayyip Erdoğan | 38,6 | 27,6 | 31,5 | 29,0 | 41,3 | 38,1 |
Cumhuriyet Halk Partisi | Deniz Baykal | 11,9 | 18,3 | 14,7 | 14,0 | 13,6 | 20,3 |
Demokratik Sol Parti | Zeki Sezer | 2 | 8,1 | 6,7 | 8,3 | 1,2 | |
Doğru Yol Partisi | Mehmet Ağar | 7,3 | 13,2 | 13,0 | 12,0 | 10,7 | |
Milliyetçi Hareket Partisi | Devlet Bahçeli | 5,8 | 13,0 | 13,6 | 12,1 | 6,9 | 14,1 |
Demokratik Toplum Partisi | Ahmet Türk | 5,7 | 4,2 | 4,3 | 2,6 | 3,6 | 3,1 |
Anavatan Partisi | Erkan Mumcu | 3,7 | 5,1 | 4,1 | 8,3 | ||
Genç Parti | Cem Uzan | 3,5 | 5,2 | 6,9 | 10,0 | 3,9 | 3,7 |
Sosyaldemokrat Halk Partisi | Murat Karayalçın | 2,1 | 2,1 | 1,3 | |||
Saadet Partisi | Recai Kutan | 1,6 | |||||
Büyük Birlik Partisi | Muhsin Yazıcıoğlu | 0,6 | 1,5 | 2,4 | |||
Özgürlük ve Dayanışma Partisi | Ufuk Uras | 0,3 | |||||
Diğer Partiler | 3,0 | 1,9 |
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Seçmenlerin parmaklarını boyamakta kullanılan mürekkep.
- Oy kullanan bir seçmen.
- Oyunu kullanmış bir seçmenin parmağına boya sürülüyor.
- Oy kullanan bir kadın seçmen.
- Oy sandığı.
- Oy sandıklarının bulunduğu bir okul.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ ""42 milyon seçmen bugün sandığa gidiyor", BBC Türkçe, 22 Temmuz 2007". 13 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2007.
- ^ a b Çarkoğlu, Ali (20 Ekim 2009). "A New Electoral Victory for the 'Pro-Islamists' or the 'New Centre-Right'? The Justice and Development Party Phenomenon in the July 2007 Parliamentary Elections in Turkey". South European Society and Politics. 12 (4). ss. 501-519. doi:10.1080/13608740701731457 .
- ^ "Anayasa değişiklik paketi bugün yayımlandı, referandum süreci başladı". memurlar.net. 16 Haziran 2007. 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2014.
- ^ "Referandumdan "Evet" çıktı". Sabah. 21 Ekim 2007. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2014.
- ^ Koylu, Hilal. "Köşk'e ilk davet eşsiz". Radikal. 16 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2015.
- ^ ""e-muhtıra'nın kronolojisi", ntv.com.tr, 27 Nisan 2011". 11 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.
- ^ ""YSK: Abdullah Gül'ün hatırlattığı Anayasa Mahkemesinin 2007'deki '367 Kararı' neydi?", bbc.com, 7 Mayıs 2019". 2 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.
- ^ ""Seçime katılacak partiler belli oldu", NTVMSNBC, 07 Mayıs 2007". 11 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2007.
- ^ "Sıra seçmende". Milliyet. 22 Temmuz 2007. 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.
- ^ ""CHP-DSP nişan yaptı, nikâh seçimden sonra", Radikal-çevrimiçi, 07 Mayıs 2007". 14 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2007.
- ^ "2007 Seçim Sonuçları". 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Yüksek Seçim Kurulu 2007-580 nolu kararı
- ^ "Gümrük Kapıları Hariç Seçim Çevrelerinde Partilerin ve Bağımsız Adayların Aldıkları Oylar" (PDF). 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2015.
- ^ "Gümrük Kapılarında Seçime Katılan Siyasi Partilerin Aldıkları Oylar" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2015.
- ^ a b "Gümrük Oyları Dahil Geçerli Oyların Seçime Katılan Siyasi Partilere ve Bağımsız Adaylara Dağılımı ve Bu Dağılımım Oranları" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2015.
- ^ "22 Temmuz 2007 XXIII. Dönem Milletvekili Genel Seçimi". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2015.
- ^ "Yüksek Seçim Kurulu". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007.
- ^ ""Seçime katılacak partiler belli oldu", NTVMSNBC, 07 Mayıs 2007". 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2007.
- ^ ""Bağımsız aday silahlı saldırıda öldürüldü"". NTVMSNBC. 18 Temmuz 2007. 21 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2007.
- ^ ""Meclis'e 48 kadın milletvekili girdi", NTVMSNBC, 23 Temmuz 2007". 26 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2007.
- ^ ""MHP'li milletvekili kazada öldü"". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2007.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- (İngilizce) ABD Kongresi tarafından görevlendirilen araştırmacıların seçim sürecine dair analizleri 5 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Yüksek Seçim Kurulu 23 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Seçim Meydanı : Seçim
- Seçim Sonucunun Analizi 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Seçim Video
- Seçim Videoları
- Seçim Haberleri
- BBC Türkçe servisinden interaktif seçim sonuçları haritası 14 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.