PJAK - Vikipedi

PJAK
Partiya Jiyana Azad a Kurdistanê
(Kürdistan Özgür Yaşam Partisi)
Kuruluş2004-günümüz
BağlılıkKCK
Lider(ler)Viyan Peyman
Emir Kerimi
Amaçİran Kürdistanı'nda öz yönetim kazanma.
Etkin bölgelerIrak ve İran
İdeolojiDemokratik Konfederalizm[1]
Siyasi yelpazeSol
Terör örgütü olarak tanımlayanlarTürkiye
ABD
İran
Japonya

PJAK, tam adı ile Kürdistan Özgür Yaşam Partisi (Kürtçe: Partiya Jiyana Azad a Kurdistanê), İran ve Irak'ta faaliyet gösteren Kürt milliyetçisi silahlı örgüt.[2] PJAK; Türkiye,[3][4] İran,[5] Amerika Birleşik Devletleri[6] ve Japonya tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır.[7] Kürdistan İşçi Partisinin (PKK) üyesi olduğu Kürdistan Topluluklar Birliğinin (KCK) üyesidir.

İran'da bulunan askeri hedeflere ve sivillere[kaynak belirtilmeli] karşı silahlı eylemler yapan örgüt, 2003 yılında Hacı Ahmedi adlı kişi tarafından kurulmuştur. İdeolojisi, demokratik konfederalizmdir.

İran resmî haber ajansı İRNA'nın haberine göre, 12 Ocak 2009 tarihinde İran'ın baskılarına daha fazla direnemeyen PJAK'ın "Türkiye, İran, Suriye ve Irak'a yönelik faaliyetlerine son verdiği" iddia edilmiştir.[8] Bu iddialara karşın PJAK'ın günümüzde hâlen eylemlerine devam ettiği belirtilmektedir.[9]

6 Ağustos 2022 tarihinde Türkiye'nin Kamışlı'ya yaptığı hava saldırısında PJAK'ın üst düzey komutanlarından ve Doğu Özgürlük Örgütü (KODAR)'ın eski eş başkanı Rezan Cavid öldürülmüştür.[10][11]

Finansal kaynakları

[değiştir | kaynağı değiştir]
PJAK komutanı ve Doğu Özgürlük Örgütü (KODAR)'ın eski eş başkanı Rezan Javid
PJAK militanları, 2012

İran Hükümeti, PJAK'ın Amerika Birleşik Devletleri'nden maddi ve askeri destek aldığını savunuyor. ABD basınında yer alan bazı haberlere göre, ABD ordusu PJAK ile irtibat kurup İran hakkında istihbarat topluyor.[12] Alınan bilgiler karşılığında PJAK'a para verildiği, örgütün de bu parayla silah ve casus temin ettiği iddia ediliyor.[12] ABD Vatanseverlik Yasası'nın (Patriot Act) X. başlığına göre ABD ordusunun verilen paranın hangi amaçta kullanıldığını araştırması gerekmiyor.[12] Pentagon ise PJAK'a destek verildiğinden haberdar olmadığını savunuyor.[13]

Doğu Kürdistan Savunma Birlikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğu Kürdistan Savunma Birlikleri (Kürtçe: Yekîneyên Parastina Rojhilatê Kurdistan) veya Kürtçe adından kısaltılarak YRK, İran'da faaliyet yürüten PJAK'ın silahlı kanadı.[14][15]

İran'da askeri hedeflere karşı silahlı eylemler yapan örgüt, 2004 yılından bu yana İran askerleri ile çatışmalar yaşamaktadır.[16][17][18][19]

YRK'nin kadın milislerden oluşan Kadın Savunma Güçleri (Kürtçe: Hêzên Parastina Jinê; HPJ) kadın örgütlenmesi de mevcuttur.[20][21]

Kadın Savunma Güçleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kadın Savunma Güçleri (Kürtçe: Hêzên Parastina Jinê) veya Kürtçe adından kısaltılarak HPJ, PJAK'ın kadın koludur.[22]

Örgüt, Geneva Call adlı sivil toplum örgütünün çağrısı ile 2015 yılında diğer Kürt örgütler ile bir araya gelerek çatışmalarda çocukları kullanmayacaklarını beyan ettikleri anlaşmaya imza atmıştır.[23]

İşçileri kaçırma iddiaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

PJAK'ın, İran ve çevresinde iş bulmak umuduyla Avrupa'ya gitmek isteyen işçileri kaçırıp, zorla kendi kamplarına götürdüğü ve orada kendi düşüncelerini empoze edip, işçileri kendi çıkarları doğrultusunda kullandığı iddia ediliyor. Türk medyasına konuşan mağdur bir İranlı: "Terör örgütleri hayatımın en iyi 14 yılını aldı. Beni haberim olmadan terör kampına götürdüler. Onlar beni zor koşullarda tutarak kendi düşüncelerini empoze ediyorlardı. HMTÖ yani münafıklar, PJAK ve PKK, gençlerin içinde pusuya yatıyor. Onları sıkıntılı durumda kaldıkları sırada tuzağa düşürmek ve kendi çıkarları için kullanmak istiyorlar. Ben de bu grupların eylemlerinin mağduruyum. Onların cinayetlerini kendi gözlerimle gördüm ve uzun yıllar o korkunç kamplarda yaşadım. Tüm hükümetlerden dünyanın bu terör gruplarından kurtulması için terörle mücadeleyi çok ciddi bir şekilde sürdürmelerini istiyorum.”[24]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2022. 
  2. ^ American Foreign Policy Council (30 Ocak 2014). The World Almanac of Islamism: 2014. Rowman & Littlefield. s. 173. ISBN 9781442231443. 
  3. ^ T.C. Dışişleri Bakanlığı 2 Kasım 2007 tarihli basın açıklaması 24 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., URL erişim tarihi: 12 Haziran 2008.
  4. ^ Arif Keskin, 'PJAK: PKK'nin Bölgedeki Yeni Misyon Arayışı' (PDF dosyası)[ölü/kırık bağlantı]
  5. ^ (İngilizce) İran Dışişleri Bakanlığı 11 Eylül 2007 tarihli basın açıklaması 22 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., URL erişim tarihi: 12 Haziran 2008.
  6. ^ ABD, PJAK’ı terörist örgüt ilan etti 8 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NTVMSNBC, 5 Şubat 2009, URL erişim tarihi: 5 Şubat 2009.
  7. ^ "Party for a Free Life in Kurdistan, Kurdistan Free Life Party, Partiya Jiyana Azad a Kurdistane". Japonya Adalet Bakanlığı. 11 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021. 
  8. ^ Terör Örgütü PJAK Pes Etti[ölü/kırık bağlantı] TRT Haber. Erişim: 12 Ocak 2009
  9. ^ PJAK militanları Serdeşt’teki eylemin görüntülerini yayınladıKaynak: PJAK militanları Serdeşt’teki eylemin görüntülerini yayınladı 6 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
  10. ^ "Kamışlo'daki SİHA saldırısında PJAK komutanı hayatını kaybetti". 10 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Rojava Özerk İdaresi İçişleri Komisyonu: Türkiye'nin drone saldırısında PJAK yöneticisi hayatını kaybetti". 
  12. ^ a b c (İngilizce) How to Handle the Kurds 24 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Time Dergisi, 25 Ekim 2007, URL erişim tarihi: 12 Haziran 2008.
  13. ^ (İngilizce) Iranian Raises Possibility of an Intrusion Into Iraq 4 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The New York Times - a Pentagon spokesman, Lt. Col. Jonathan Withington, said, "I am not aware of any support being provided" to Pejak - 10 Eylül 2007, URL erişim tarihi: 12 Haziran 2008.
  14. ^ YRK (East Kurdistan Defense Units) killed 9 iranian soldiers and kurdish traitors 7 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 7 Kasım 2016.
  15. ^ Doğu Kürdistan Savunma Birlikleri kuruldu.
  16. ^ Ferris, J., & Self, A. (2015). Dead Men Tell No Lies 17 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 7 Kasım 2016.
  17. ^ Partlow, Joshua. "Shelling Near Iranian Border Is Forcing Iraqi Kurds to Flee". The Washington Post. 1 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016. 
  18. ^ Helo Meriwan ve Bawer Piranşar anıldı 7 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 7 Kasım 2016.
  19. ^ Tehran faces growing Kurdish opposition 30 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 7 Kasım 2016.
  20. ^ Ünver, H. A. (2016). Schrödinger's Kurds: Transnational Kurdish Geopolitics in the Age of Shifting Borders, Journal of International Affairs, 69(2), 65.
  21. ^ "Iran: a Kurdish armed movement commits not to use children in hostilities". Geneva Call (İngilizce). genevacall.org. 30 Nisan 2015. 6 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016. 
  22. ^ Ünver, H. Akin. "SCHRÖDINGER'S KURDS: TRANSNATIONAL KURDISH GEOPOLITICS IN THE AGE OF SHIFTING BORDERS." Journal of International Affairs 69.2 (2016): 65.
  23. ^ "Iran: a Kurdish armed movement commits not to use children in hostilities". Geneva Call (İngilizce). genevacall.org. 30 Nisan 2015. 6 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016. 
  24. ^ "İranlı terör mağdurları: PKK'yı beraber bitirelim". Aydınlık. 5 Kasım 2022. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2022. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=PJAK&oldid=32683869" sayfasından alınmıştır