French
Deutschآنکارا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
آنکارا | |
|---|---|
کلانشهر | |
 "از چپ به راست:"" اول و دوم: نماهای میدان کیزیلای، سوم: ساختمان BDDK، چهارم:آنت‌کابیر، پنجم: برج آتاکوله، ششم: پایانه اتوبوس بین شهری آنکارا، هفتم:شرایتون آنکارا، هشتم:موزه مجسمه‌سازی و هنر دولتی، نهم: آسمان‌خراش‌های بالگات در چانکایا. | |
| نام مستعار: قلب ترکیه | |
  آنکارا موقعیت آنکارا | |
| مختصات: ۳۹°۵۲′ شمالی ۳۲°۵۲′ شرقی / ۳۹٫۸۶۷°شمالی ۳۲٫۸۶۷°شرقی | |
| کشور | ترکیه |
| ناحیه‌های ترکیه | ناحیه آناتولی مرکزی |
| استان‌های ترکیه | استان آنکارا |
| حکومت | |
| • شهردار | منصور یاواش (حزب جمهوریخواه خلق) |
| • فرماندار | Vasip Şahin |
| مساحت | |
| • کلانشهر | ۲۴۵۲۱ کیلومتر مربع (۹۴۶۸ مایل مربع) |
| ارتفاع | ۹۳۸ متر (۳۰۷۷ فوت) |
| جمعیت | |
| • کلانشهر | ۴۳۳۸۶۲۰ |
| • تراکم | ۱۵۵۱/کیلومتر مربع (۴۰۲۰/مایل مربع) |
| • کلان‌شهری | ۵۰۴۵۰۸۳ |
| منطقهٔ زمانی | یوتی‌سی +۳ (زمان در ترکیه) |
| کد پستی | 06xxx |
| کد منطقه | ۳۱۲ |
| پلاک وسایل نقلیه ترکیه | ۰۶ |
| وبگاه | http://www.ankara.bel.tr/ http://www.ankara.gov.tr/ http://www.ankaraka.org.tr/ |
آنکارا یا انقره (به ترکی استانبولی: Ankara) پایتخت و پس از استانبول دومین شهر بزرگ کشور ترکیه و مرکز سیاسی استان آنکارا است. آنکارا که در بخش مرکزی آناتولی واقع شده، شهری جدید و نسبتاً مدرن با بیش از ۵/۶ میلیون جمعیت است.[۳]
این شهر در گذشته پایتخت سرزمین باستانی گالاتیا (۶۴–۲۸۰ پیش از میلاد) و بعدها پایتخت استانی به همین نام در امپراتوری روم بوده (۲۵ پیش از میلاد تا قرن هفتم میلادی) و آثار باستان‌شناسی مختلفی از حتیان، هیتی‌ها، لیدیه، فریگیه، گالاتیا، یونانیان عصر هلنیستی، هخامنشیان، رومیان، امپراتوری بیزانس و عثمانیان در این شهر به جا مانده‌است. عثمانیان این شهر را به عنوان اولین پایتخت ایالت آناتولی (۱۳۹۳ تا اواخر قرن پانزدهم میلادی) و سپس پایتخت ولایت انقره (۱۹۲۲–۱۸۶۷ میلادی) تعیین کردند. مرکز تاریخی شهر آنکارا، تپه‌ای سنگی با ۱۵۰ متر ارتفاع از کرانه چپ رود آنکارا (شاخه‌ای از رود سقاریه) است. ویرانه‌های قلعه آنکارا بر فراز این تپه قرار دارد. هرچند بخش کمی از آثار باستانی آنکارا باقی مانده اما نمونه‌های خوبی از معماری رومی و عثمانی را می‌توان کماکان در شهر مشاهده کرد. چشمگیرترین نمونه آن معبد آگوستوس و روم متعلق به سال ۲۰ پیش از میلاد است که لوح حاوی شرح سرگذشت و دستاوردهای آگوستوس بر روی دیوارهای آن باقی مانده‌است.[۴]
در ۲۳ آوریل ۱۹۲۰، مجلس ملی کبیر ترکیه در آنکارا تأسیس شد و در دوران جنگ استقلال ترکیه، مقر نهضت ملی ترکیه بود. پس از تأسیس جمهوری در ۲۹ اکتبر ۱۹۲۳، آنکارا به عنوان پایتخت جدید ترکیه تعیین شد. اغلب مشاغل در شهر آنکارا دولتی هستند اما این شهر یکی از مراکز مهم تجاری و صنعتی نیز به‌شمار می‌رود و در مرکز شبکه جاده‌ای و ریلی ترکیه قرار دارد. نام این شهر روی خرگوش آنقره و بز آنقره (منبع تولید موهر) و گربه آنقره گذاشته شده‌است. گلابی، عسل و انگور این منطقه مشهور است. هرچند آنکارا در یکی از خشک‌ترین مناطق ترکیه واقع شده و پیرامون آن عمدتاً پوشش گیاهی استپ دارد (به جز بخش‌های جنگلی در جنوب شهر) اما به ازای هر نفر، ۷۲ متر مربع فضای سبز دارد و شهری سبز محسوب می‌شود.[۵]
یکی از ۵ مسجد قدیمی ترکیه که در فهرست میراث جهانی قرار گرفته‌است، در این شهر قرار دارد.[۶]
ریشه‌شناسی
[ویرایش]رسم‌الخط نام آنکارا طی دوره‌های مختلف تغییر کرده‌است. این نام را به مرکز مذهبی هیتی‌ها به نام «آنکواش» (Ankuwaš) نسبت داده‌اند[۷][۸] که البته هنوز محل اختلاف است.[۹] در دوران باستان و قرون وسطی، این شهر در یونانی به Ánkyra (انکور به معنای لنگر) و در لاتین به Ancyra شناخته می‌شد؛ نام شهر در زبان گالاسیایی نیز احتمالاً واریاسیونی از همین نام بوده‌است. این شهر پس از تصرف‌شدن به دست ترکمنان سلجوقی در ۱۰۷۳ میلادی، در بسیاری از زبان‌های اروپایی به نام آنگورا (Angora) معروف شد و در ترکی عثمانی هم انگورو (Engürü) گفته می‌شد.[۱۰] «آنگورا» در نام گونه‌های مختلف حیوانات متعلق به این منطقه حفظ شده‌است.
پیشینه
[ویرایش]آنکارا از زمان هیتی‌ها (قومی کهن که در هزارهٔ دوم پیش از میلاد بر قسمت اعظم آسیای صغیر و سوریه فرمان‌روایی داشت) اهمیت داشت که در دورهٔ رومی‌ها کرسی ایالتی شد. این شهر در زمان خسرو پرویز (سال ۶۲۰ م) توسط ساسانیان فتح شد. آنکارا در زمان هارون الرشید و معتصم خلفای عباسی محاصره و تاراج شد. در این شهر امیر تیمور، بایزید یکم (سلطان عثمانی) را مغلوب و دست‌گیر کرد (۱۴۰۲م). آنکارا در ۱۹۲۳ پایتخت ترکیه شد.
مردم
[ویرایش]اکثریت جمعیت آنکارا را مردمان ترک آناتولی تشکیل می‌دهند.[۱۱] همچنین کردها در شهر آنکارا اقلیت این شهر به‌شمار می‌آیند.[۱۲][۱۳]
آناتولی مرکزی و زمین‌شناسی
[ویرایش]شهر آنکارا یکی از آن شهرهایی است که نزدیک به گسل آناتولی مرکزی بزرگ‌ترین گسل از آناتولی مرکزی است که از شمال غربی ۵ کیلومتری اسکی شهر کشیده شده و تا آغ‌سرای، قونیه، قره‌شهر، نوشهر، آنکارا، قرق‌قله، بیلجیک، چروم و منطقه خیلی کوچکی از شرق ۲۰ کیلومتری بورسا را در بر می‌گیرد تا حالا هزار زلزله از آنکارا گذشته، در قرن ۶ جان ۱۲۴۵ نفر را از دست دادند و دومین زلزله بزرگ قرن در ترکیه شد.[۱۴]
ترابری
[ویرایش]مترو
[ویرایش]متروی آنکارا در سال ۱۹۹۶ تأسیس شده و هم‌اکنون دارای ۴ خط و ۴۵ ایستگاه است.
راه‌آهن
[ویرایش]
ایستگاه راه‌آهن آنکارا که در سال ۱۸۹۲ تأسیس شده علاوه‌بر اتصال به شبکه راه‌آهن ترکیه به صورت هفتگی یک قطار به مقصد ایستگاه راه‌آهن تهران نیز دارد.[۱۵][۱۶]
منابع
[ویرایش]- ↑ Citypopulation.de - Turkey 2011
- ↑ «Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) - Büyükşehir belediyeleri ve bağlı belediyelerin nüfusları - 2011». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۱ مارس ۲۰۱۴.
- ↑ «"Ankara Nüfusu". Nüfusu. Archived from the original on 26 July 2020. Retrieved 18 July 2020».
- ↑ «Chisholm 1911, pp. 40–41».
- ↑ «"Municipality of Ankara: Green areas per head". Ankara.bel.tr. Archived from the original on 19 July 2011. Retrieved 29 June 2010». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۱.
- ↑ ترکیه، عصر (۲۰۲۳-۰۹-۲۱). «نام پنج مسجد قدیمی ترکیه در فهرست میراث جهانی قرار گرفت». عصر ترکیه. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۱۷.
- ↑ «"Judy Turman: Early Christianity in Turkey". Socialscience.tjc.edu. Archived from the original on 15 November 2002. Retrieved 29 June 2010». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۱.
- ↑ «"Saffet Emre Tonguç: Ankara (Hürriyet Seyahat)". Hurriyet.com.tr. Archived from the original on 8 June 2009. Retrieved 29 June 2010».
- ↑ Gorny, Ronald L. "Zippalanda and Ankuwa: The Geography of Central Anatolia in the Second Millennium B.C." The Journal of the American Oriental Society. Vol. 117 (1997).
- ↑ «Baynes, T. S. , ed. (1878). "Angora". Encyclopædia Britannica. 2 (9th ed.). New York: Charles Scribner's Sons. p. 45».
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۵ اوت ۲۰۱۳.
- ↑ Edmonds, C. J. 1957. Kurds, Turks, and Arabs. London, New York: Oxford University Press. 25:83,84
- ↑ British Occupation and Mandate, 1918-1932، بازبینی، ۲۵ ژوئیه ۲۰۰۸.
- ↑ «در مورد آنکارا در تابناک بیشتر بخوانید». www.tabnak.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۲-۱۵.
- ↑ آرانی (۲۰۲۱-۱۲-۰۷). «آنکارا». کوبه. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۲-۱۵.
- ↑ «خبرگزاری آناتولی». خبرگزاری آناتولی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۲-۱۵.
پیوند به بیرون
[ویرایش]
| شهرهای اصلی ترکیه منبع | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رتبه | نام شهر | استان | جمعیت | رتبه | نام شهر | استان | جمعیت | ||
 استانبول | ۱ | استانبول | استانبول | ۱۴٬۸۰۴٬۰۰۰ | ۱۱ | مرسین | مرسین | ۱٬۰۰۵٬۴۵۵ | |
| ۲ | آنکارا | آنکارا | ۴٬۸۷۱٬۸۸۴ | ۱۲ | شانلی‌اورفه | شانلی‌اورفه | ۹۲۱٬۹۷۸ | ||
| ۳ | ازمیر | ازمیر | ۲٬۹۳۸٬۵۴۶ | ۱۳ | اسکی‌شهر | اسکی‌شهر | ۷۵۲٬۶۳۰ | ||
| ۴ | بورسا | بورسا | ۲٬۰۷۴٬۷۹۹ | ۱۴ | دنیزلی | دنیزلی | ۶۳۸٬۹۸۹ | ||
| ۵ | آدانا | آدانا | ۱٬۷۵۳٬۳۳۷ | ۱۵ | قهرمان‌مرعش | قهرمان‌مرعش | ۶۳۲٬۴۸۷ | ||
| ۶ | غازی عینتاب | غازی عینتاب | ۱٬۶۶۳٬۲۷۳ | ۱۶ | صامسون | صامسون | ۶۵۲٬۴۱۰ | ||
| ۷ | آنتالیا | آنتالیا | ۱٬۳۱۱٬۴۷۱ | ۱۷ | ملطیه | ملطیه | ۶۱۸٬۸۳۱ | ||
| ۸ | قونیه | قونیه | ۱٬۱۳۰٬۲۲۲ | ۱۸ | ازمیت | قوجاایلی | ۵۷۰٬۰۷۷ | ||
| ۹ | قیصریه | قیصریه | ۱٬۱۲۳٬۶۱۱ | ۱۹ | آداپازاری | سقاریه | ۴۹۲٬۰۲۷ | ||
| ۱۰ | دیاربکر | دیاربکر | ۱٬۰۴۷٬۲۸۶ | ۲۰ | ارزروم | ارزروم | ۴۲۲٬۳۸۹ | ||
