امامزاده قاسم (تهران) - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع، با ارائهٔ منابع معتبر به بهبود این مقاله کمک کنید. مطالب بی‌منبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد. یافتن منابع: "امامزاده قاسم" تهران – اخبار · روزنامه‌ها · کتاب‌ها · آکادمیک · جی‌استور (چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید)

امامزاده قاسم
نام	امامزاده قاسم
کشور	ایران
استان	استان تهران
شهرستان	شهرستان شمیرانات
اطلاعات اثر
کاربری	امامزاده
دیرینگی	دوره صفوی
دورهٔ ساخت اثر	دوره صفوی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۹۰۸
تاریخ ثبت ملی	۲۸ فروردین ۱۳۵۱

قاسم
ضریح امامزاده قاسم
مدفن	گلاب‌دره، تجریش، شهرستان شمیرانات
فرزندان	عبدالرحمن شجری محمد بطحانی حمزه حسن عبیده خدیجه (همسر عبدالعظیم حسنی)
والدین	حسن بن زید بن حسن بن علی بن ابی‌طالب (پدر) ام سلمه بنت حسین‌الاثرم بن حسن بن علی بن ابی‌طالب (مادر)
خویشاوندان	نتیجهٔ حسن مجتبی و پدر همسر عبدالعظیم حسنی

بقعه امامزاده قاسم مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان شمیرانات، در مجاورت کوهستان شمیران واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۳۵۱ با شمارهٔ ثبت ۹۰۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.^[۱]

امامزاده قاسم در شمال منطقه شمیران و در روستای قدیمی «دژ علیا» واقع است. بنای اصلی امامزاده برجی هشت ضلعی است که هر ضلع آن از داخل ۲/۲۵ متر عرض دارد و از آجر ساخته شده‌است. این بقعه امروزه دارای صحن، ایوان، رواق و گنبد کاشی‌کاری است. اصل بنای بقعه را از قرن هفتم هجری دانسته‌اند. در زمان شاه تهماسب صفوی صندوقی با تاریخ ۹۶۳ هـ. ق بر روی مرقد نهاده شد.

طبق معتبرترین نظرات، این امامزاده، قاسم بن حسن بن زید بن حسن مجتبی می‌باشد که دختر او به نام خدیجه به همسری عبدالعظیم حسنی در می‌آید.^{[۲][۳][۴][۵][۶]}

طبق گفته‌ برخی از علما مانند فاضل دربندی در اسرار الشهادة و سرمایه‌ی ایمان،ابی مخنف و سید مرتضی رازی در بحرالانساب که در حالِ حاضر نسخه‌ی خطی این کتاب موجود هست، روضه‌خوان تبریزی در بحرالمصائب و مقتل فاضل هندی و امامزادگان ری، این بقعه، مدفن سر قاسم بن حسن هم هست که به دستور عمر بن سعد به نشانه‌ی پیروزی به ری فرستاده شد و پس از مصائب سخت در محل فعلی امامزاده قاسم دفن شد.

در زمان فتحعلی شاه قاجار این بقعه توسعه پیدا کرد و ایوانی رو به جنوب ساخته شد و ایوان شرقی تبدیل به رواق حرم شد. سپس گنبد کاشی‌کاری شده‌ای نیز بر فراز بارگاه احداث کردند و مرمت‌هایی نیز به دستور ناصرالدین‌شاه قاجار انجام گرفت. بیرون بقعه و در گوشه جنوب غربی بنای قدیم، هنوز طاق نماها و رومی‌های عهد صفویه مشهود است. گنبد بیرونی بنا پیازی شکل است و ساقه آن با پوششی از کاشی خشتی با نقوش هندسی و خطوط کوفی بنایی تزیین شده‌است. صندوق امامزاده در سال ۹۶۳ هـ. ق در سی و سومین سال پادشاهی شاه تهماسب صفوی روی مرقد نصب شد.

روزی صندوقچه‌ چوبی اینگونه حک شده است:

(اسدالله الغالب علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، هذا المرقد الشریف و المقبر المنیف، صلوات الله علی مشرفها و هو سلطان المقربین و برهان المتقین و سلاله ائمه المعصومین صلوات الله علیهم اجمعین قاسم بن حسن بن امیرالمؤمنین، و یعسوب الدین، و این عم رسول رب العالمین)...

• 
  کشتگان مدفون در محوطه امامزاده
• 
  نمای بیرونی امامزاده

• آثار ملی ایران
• سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری