فهرست میراث جهانی - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
این فهرستی از آثار طبیعی یا فرهنگی است که برپایه کنوانسیون میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدهاند. این فهرست بر اساس قاره و کشور و حروف الفبا، مرتب شدهاست.
در این فهرست علایم اختصاری بکار رفته به این معانی میباشند:
معیارهای فرهنگی | معیارهای طبیعی | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
راهنمای عملیاتی ۲۰۰۲ | I | II | III | IV | V | VI | I | II | III | IV |
راهنمای عملیاتی ۲۰۰۵ | I | II | III | IV | V | VI | VIII | IX | VII | X |
- معیارهای فرهنگی
- (i): نشان دهنده یک شاهکار از نبوغ و خلاقیت انسانی باشد.
- (ii): نشان دهنده تبادل ارزشهای بشری در یک بازه زمانی در یک منطقه فرهنگی از لحاظ پیشرفت در معماری یا فناوری، برنامهریزی شهری یا طراحی چشمانداز باشد.
- (iii): گواهی بیهمتا یا دستکم استثنایی بر یک سنت فرهنگی یا تمدن زنده یا از میان رفته باشد.
- (iv): نمونهای برجسته در معماری یا تکنولوژی که مرحلهٔ مهمی از تاریخ بشر را نشان دهد.
- (V): نمونه برجستهای از تعامل بین انسان و محیط زیست یا نماینده یک فرهنگ باشد.
- (vi): بهطور مستقیم یا ملموس مرتبط با رویدادها یا سنتهای زندگی، افکار و عقاید یا آثار هنری یا ادبی دارای اهمیت عالی جهانی باشد.
- معیارهای طبیعی
- (vii): پدیدهٔ بینظیر طبیعی با زمینههای استثنایی و زیباشناسی باشد.
- (viii): نمونه برجسته از مراحل و تغییرات تاریخ زمینشناسی باشد.
- (ix): نمونهٔ برجسته از فرایندهای زیستمحیطی و بیولوژیکی در تکامل و توسعه زمینی، اکوسیستمهای ساحلی و دریایی و جوامع از گیاهان و حیوانها باشد.
- (X): شامل زیستگاههای طبیعی مهم از نظر تنوع زیستی و حاوی گونههای در خطر باشد.[۱]
همچنین نگاه کنید به فهرست میراث جهانی یونسکو در ایران
فرهنگی
[ویرایش]- شهر یزد
- ارگ بمیونسکو:بم و چشمانداز فرهنگی آن.</ref>
- روستای میمند و منظر فرهنگی ان[۳]
- بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی و مجموعه آثار رهبانی موجود در اردبیل
- بیستون
- پاسارگاد
- تخت جمشید
- تخت سلیمان
- شهر سوخته
- چغازنبیل
- شهر باستانی شوش
- گنبد سلطانیه
- مجموعه سازههای آبی (هیدرولیکی) شوشتر
- مجموعه آثار رهبانی ارامنه در ایران، شامل قرهکلیسا، کلیسای سن استپانوس و کلیسای زور زور[۴]
- مجموعه تاریخی بازار تبریز
- میدان نقش جهان
- مسجد جامع اصفهان
- باغ ایرانی
- قنات ایرانی
- گنبد قابوس[۵]
- کاخ گلستان[۶]
- چشمانداز باستانشناسی ساسانی منطقه فارس
- راهآهن سراسری ایران
- منظر اورامانات
- کاروانسراهای ایرانی
- هگمتانه
طبیعی
[ویرایش]- قلعه بحرین - بندر تاریخی و پایتخت دیلمون، (ف).
- ایچریشهر و قصر شیروان شاه و قلعه دختر در شهر باکو، (ف).
- فضای فرهنگی سنگ نگارههای قوبوستان، (ف).
- صومعه گقارد (سرنیزه) و وادی ازات، (ف).
- کلیسای بزرگ و کلیساهای شهر اچمیادزین و سایت باستانشناسی زوارتنوتس، (ف).
- مجموعه صومعههای موجود در روستاهای هاقپات و ساناهین، (ف).
- سمرقند، گذرگاه فرهنگها، (ف).
- قلعه ایچان، (ف).
- مرکز تاریخی شهر بخارا، (ف).
- مرکز تاریخی شهر سبز، (ف).
- مناره و بازماندههای باستانشناسی جام، در ولایت غور، (ف) (خ).
- فضای فرهنگی و بازماندههای باستانشناسی در وادی بامیان، (ف) (خ).
- پارک ملی اوجونگ کولون، (ط).
- پارک ملی کومودو، (ط).
- پارک ملی لورنتز، (ط).
- سایت انسان اولیهشناسی سانگیران، (ف).
- مجموعه جنگلهای بارانی حارهای در جزیره سوماترا، (ط).
- مجموعه معابد بوروبودور، شامل معبد بوروبودور، معبد مندوت، معبد پاون، (ف).
- مجموعه معابد پرامبانان، (ف).
- بازماندههای معبد بودایی سمپور، (ف).
- جنگلهای حارهای سونداربانس، (ط).
- مسجد تاریخی شهر باگرهات، (ف).
- پارک ملی گورمه در کاپادوکیه
- مسجد بزرگ و بیمارستان دیوریی
- نواحی تاریخی استانبول
- خاتوشا پایتخت هیتیها
- کوه نمرود
- هیراپولیس-پاموک کاله
- زانث-لتون
- شهر سافران بولو
- محوطه باستانی تروا
- مسجد سلیمیه
- آنی (شهر باستانی)
- پارک ملی اولورا کاتا جوتا، (ط).
- پارک ملی پورنولولو، (ط).
- پارک ملی کاکادو، (ت).
- پهنه برکهای ویلاندرا، (ت).
- پهنه رشتهکوههای آبی در ولز جنوبی نو، (ط).
- جزیره فریزر، (ط).
- جزیره مککواری، (ط).
- جزیره هرد و جزایر مک دونالد، (ط).
- جنگلهای بارانی گوندوانا در استرالیا، (ط).
- جنگلهای حارهای کوئینزلند، (ط).
- خانه اپرای سیدنی، (ف).
- خلیج کوسه در استرالیای غربی، (ط).
- دیواره بزرگ مرجانی، (ط).
- ساختمان نمایشگاه سلطنتی و باغهای کارلتون، (ف).
- سایتهای زندان استرالیا (شامل ۱۱ مجموعه زندان جداگانه)، (ف).
- سایتهای فسیلشناسی پستانداران استرالیا در دشت ریورزلی و پارک ملی غارهای ناراکورته، (ط).
- سرزمین نا آرام تاسمانی، (ت).
- مجمعالجزایر لرد هاوو، (ط).
- ارگ تاریخی شهر الجزیره (قصبة الجزائر)، (ف).
- تیمگاد (تیمقاد)، (ف).
- تیپازا، (ف).
- جمیلة، (ف).
- وادی مزاب، (ف).
- فلات رودها (طاسیلی ناجّر)، (ت).
- قلعه بنی حماد، (ف).
- اکسوم، (ف).
- پارک ملی قله سِمیِن، (ط) (خ).
- تیا، (ف).
- دژ فَصیل قِبی در منطقه گوندور، (ف).
- قلعه شهر باستانی هَرار، (ف).
- کلیساهای کوهکند واقع در روستای لالیبلا، (ف).
- وادی پایین رود اُمو، (ف).
- وادی پایین رود آواش، (ف).
- پارک دراکنسبرگ (اوخالامبا)، (ت).
- فضای فرهنگی و گیاهشناسی ریشترسولد، (ف).
- مجموعهٔ تالاب سنت لوسیای بزرگ، (ط).
- جزیره روبن، (ف).
- فضای فرهنگی ماپونگوبوه، (ف).
- گنبد رِدِفورت، (ط).
- گهواره نوع بشر (سایتهای فسیلی انسانی در استرک فانتین، سوارت کرانس، رامدرای، غارهای حومه رود کلاسیس)، (ف).
- ناحیه حفاظت شده کیپ فلوراس، (ط).
- آرامگاه پادشاهان بوگاندا در کاسوبی، (ف).
- پارک ملی رشته کوه ونزوری، (ط).
- پارک ملی غیرقابل رسوخ ویندی، (ط).
- کاخ سلطنتی آبومِی، (ف).
- سودیلو، (ف).
- پارک ملی مانوا-گوندا سنت-فلوریس، (ط) (خ).
- اندوختگاه حیات وحش اوکاپی، (ط) (خ).
- پارک ملی سالونگا، (ط) (خ).
- پارک ملی کاهوزی-بِیگا، (ط) (خ).
- پارک ملی گارامبا، (ط) (خ).
- پارک ملی ویرونگا، (ط) (خ).
- اندوختگاه طبیعی بازداشته کوه نیمبا (مشترک با گینه)، (ط) (خ).
- پارک ملی تای، (ط).
- پارک ملی کوموئه، (ط) (خ).
- گوگ و مجمع الجزایر غیرقابل دسترس، (ط) (خ).
- باغ ملی پرندگان جوج، (ط).
- پارک ملی نیوکولاکوبا، (ط) (خ).
- جزیره گُری، (ف).
- جزیره سنت لوئیس، (ف).
- دایره سنگی سِنِگامبیا (مشترک با گامبیا)، (ف).
- جِبِل بَرکَل و سایتهای باستانشناسی ناحیه ناپاتان، (ف).
- اندوختگاه طبیعی والی دی می، (ط).
- جزیره مرجانی آلدابرا، (ط).
- ساختمانهای سنتی اسانته (اشانتی)، (ف).
قلعهها و استحکامات موجود در نواحی مرکزی و غربی آکرای بزرگ، (ف).
- اندوختگاه حیوانی جا، (ط).
- پارک ملی قله کنیا، (ط).
- پارکهای ملی آبگیر تورکانا، (ط).
- جنگلهای میجیکِندا کایاِ مقدس، (ف).
- بخش باستانی شهر لامو، (ف).
- زیستبوم و باقیمانده بناهای فرهنگی لوپه-اوکاندا، (ت).
- جزیره جیمس و محلهای مرتبط با آن، (ف).
- دایره سنگی سِنِگامبیا (مشترک با سنگال)، (ف).
- اندوختگاه طبیعی بازداشته کوه نیمبا (مشترک با ساحل عاج)، (ط) (خ).
- سایت باستانشناسی سیرن (شحات)، (ف).
- سایت باستانشناسی لپتیس ماگنا (لبدة الکبری)، (ف).
- سایت باستانشناسی ساپراثا (صبراتة)، (ف).
- سایت سنگ نگارههای تدرارت اکاکوس (لیبی)، (ف).
- بخش باستانی شهر غدامس، (ف).
- اندوختگاه طبیعی بازداشته سینگی دی براماها، (ط).
- تپه باستانی آمبوهیمانگا، (ف).
- جنگلهای بارانی آتسینانانا، (ط).
- پارک ملی آبگیر مالاوی، (ط).
- سایت سنگ نگارههای چونگونی، (ف).
- آرامگاه آسکیا، (ف)
- پرتگاه باندیاگارا (سرزمین دوگونها)، (ت).
- تیمبوکتو، (ف).
- بخش باستانی شهر جنه، (ف).
- بخش باستانی شهر صویره، (ف).
- بخش باستانی شهر فاس، (ف).
- بخش باستانی شهر مراکش، (ف).
- سایت باستانشناسی ولیلی، (ف).
- بخش باستانی شهر مکناس، (ف).
- شهر پرتغالی نشین مزاغان (الجدیده)، (ف).
- کاخ آیت بن حدو، (ف).
- ابو مینا، (ف) (خ).
- بقعههای حبشی، از ابو سیمبل تا فیله، (ف).
- دره نهنگ (وادی الحیتان)، (ط).
- بخش باستانی شهر الاقصر (تبس) و گورستانهایش، (ف).
- بخش باستانی شهر ممفیس و گورستانهایش، (ف).
- بخش باستانی (اسلامی) شهر قاهره، (ف).
- صومعه سنت-کاترین در کوهپایه کوه سینا، (ف).
- پارک ملی بانک دی آرگون، (ط).
- کاخهای باستانی، در وادان و چنقیط و تیچیت و اولاته، (ف).
- آپراواسی غت، (ف).
- فضای فرهنگی لا مورنه، (ف).
- جزیره موزامبیک، (ف).
- اندوختگاه طبیعی آئیر و تنره، (ط) (خ).
- پارک ملی دبلیو، (ط).
- بیشه مقدس اوسون اسوگبو، (ف).
- فضای فرهنگی سوکور، (ف).
- پارک ملی کلیمانجارو، (ط).
- سایتهای غار نگارهای کوندوآ، (ف).
- ناحیه حفاظت شده گورونگورو، (ط).
- بقایای کیلوا کیسیوانی و مناره سونگو، (ف) (خ).
- اندوختگاه سلوس گامه، (ط).
- پارک ملی سِرِنگِتی، (ط).
- شهر سنگی در زنگبار، (ف).
- کوتاماکو؛ سرزمین باتاماریباها، (ف).
- استادیوم باستانی (آمفی تئاتر) الجم، (ف).
- پارک ملی اچگل، (ط).
- دوقه (طوقه)، (ف).
- روستای کارتاژی کرکوان و گورستانهایش، (ف).
- سایت کارتاژ، (ف).
- بخش باستانی شهر تونس، (ف).
- بخش باستانی شهر شوش کشور تونس، (ف).
- قیروان، (ف).
- موسی اوآ تونیا/آبشار ویکتوریا (مشترک با زیمبابوه)، (ط).
- پارک ملی ماناپولز و نواحی سیاحتی ساپی و چوورا، (ط).
- تپه باستانی ماتوبو، (ف).
- موسی اوآ تونیا/آبشار ویکتوریا (مشترک با زامبیا)، (ط).
- یادبود ملی خرابههای شهر خامی، (ف).
- یادبود ملی زیمبابوه بزرگ، (ف).
میراث جهانی قارههای آمریکای شمالی و مرکزی و جنوبی
[ویرایش]- کوئوا دی لاس مأنوس (غار دستها)، (ف).
- پارک ملی ایگوآزو (مشترک با برزیل)، (ط).
- پارک ایالتی ایشیگوالاستو و پارک ملی تالامپایا، (ط).
- ساختمان یسوعی و مزرعه گاوداری کوردوبا، (ف).
- پارک ملی لاس گلاسیارس (یخ رود)، (ط).
- شبه جزیره والدز، (ط).
- شیاره هوماهواکا، (ط).
- یادبود ملی خرابههای آزتک - نیومکزیکو
- تپههای کاهوکیا - ایلینوی
- پارک ملی غارهای کارلزباد - نیومکزیکو
- پارک تاریخی ملی فرهنگی چاکو - نیومکزیکو
- پارک ملی اورگلیدز - فلوریدا
- پارک ملی گرند کنیون - آریزونا
- پارک ملی کوههای بزرگ سموکی - تنسی
- پارک ملی آتشفشانهای هاوایی - هاوایی
- تالار استقلال - پنسیلوانیا
- ناحیه حفاظت شده پارک ملی کلوانه/پارک ملی رنگل/ناحیه حفاظت شده پارک ملی خلیج گلیشر/پارک تاتشنشینی - آلاسکا
- پارک ملی غار ماموت - کنتاکی
- پارک ملی میزا ورده - کلرادو
- مانتیسلو و دانشگاه ویرجینیا - ویرجینیا
- پارک ملی المپیک - واشینگتن
- پارک ملی ردوود - کالیفرنیا
- مجسمه آزادی - نیویورک
- تائوس پوئبلو - نیومکزیکو
- پارک صلح ملی واترتون-پارک ملی گلیشر - مونتانا
- پارک ملی یلوستون - وایومینگ
- پارک ملی یوسیمیتی - کالیفرنیا
جستارهای وابسته
[ویرایش]- فهرست میراث جهانی یونسکو در ایران
- فهرست میراث جهانی یونسکو در آسیا و اقیانوسیه
- فهرست میراث جهانی یونسکو در آفریقا
- فهرست میراث جهانی یونسکو در آمریکا
- فهرست میراث جهانی یونسکو در اروپا
منابع
[ویرایش]- ↑ «The Criteria for Selection». دریافتشده در ۵-۱۲-۲۰۱۷. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ یونسکو، میراث جهانی ایران
- ↑ یونسکو:چشمانداز فرهنگی میمند.
- ↑ یونسکو:مجمع ماندگار ارمنستان ایران.
- ↑ یونسکو:گنبد قابوس.
- ↑ یونسکو:کاخ گلستان.