نبرد نرماندی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نبرد نرماندی
بخشی از جنگ جهانی دوم
پیاده شدن سربازان آمریکایی در سواحل نورماندی
تاریخ ۶ ژوئن ۱۹۴۴ تا ۲۵ اوت ۱۹۴۴ موقعیت نرماندی-فرانسه نتایج شکست آلمان در جبهه نرماندی تغییرات قلمرو آزادسازی سواحل شمال فرانسه
طرف‌های درگیر
ایالات متحده آمریکا پادشاهی متحده بریتانیا کانادا فرانسه لهستان	آلمان نازی جمهوری سوسیال ایتالیا
فرماندهان و رهبران
دوایت آیزنهاور فرمانده عالی متفقین آرتور تدر، اولین بارون تدر معاون فرمانده عالی متفقین برنارد مونتگومری فرمانده نیروی زمینی عملیات ترافورد لی ملوری فرمانده نیروی هوایی عملیات برترام رامسی فرمانده نیروی دریایی عملیات	آدولف هیتلر پیشوای آلمان گرت فون روندشتت فرمانده جبهه غربی آلمان اروین رومل گروه ارتش ب
قوا
۱٬۴۵۲٬۰۰۰ در ۲۵ ژوئیه	۳۸۰٬۰۰۰ در ۲۳ ژوئیه
تلفات و خسارات
آمریکا:۲۹٬۰۰۰ کشته و ۱۰۶٬۰۰۰ مجروح و مفقود بریتانیا:۱۱٬۰۰۰ کشته و ۵۴٬۰۰۰ مجروح و مفقود کانادا:۵٬۰۰۰ کشته و ۱۳٬۰۰۰ کشته و مفقود فرانسه:۱۲٬۲۰۰ شهروند عادی کشته و مفقود	آلمان نازی:۲۳٫۰۱۹ کشته، ۶۷٬۰۶۰ مجروح و ۱۹۸٬۶۱۶ مجروح و اسیر

نبرد نرماندی (به انگلیسی: Invasion of Normandy) نام یکی از نبردهای جنگ جهانی دوم است. در این نبرد نیروهای متفقین در ۶ ژوئن ۱۹۴۴ در کرانه ساحل نرماندی پیاده شدند و به آزادسازی فرانسه اشغالی از نیروهای آلمان نازی پرداختند. این نبرد، بزرگ‌ترین عملیات آبی خاکی تاریخ محسوب می‌شود. این نبرد به شکست آلمان نازی در جبهه نرماندی انجامید.

پس از پایان کنفرانس تهران بنا شد که ژنرال آیزنهاور به فرماندهی کل نیروهای متفقین که می‌بایستی در نرماندی پیاده شوند منصوب گردد و مارشال مونتگمری انگلیسی به فرماندهی نیروهای زمینی یگانهای تازشگر به کرانه نرماندی با آیزنهاور همکاری نماید. «ژاک پیرن» در کتاب جنگ جهانی دوم می‌نویسد: «دولت آمریکا تا سال ۱۹۴۳ اقلام تجهیزات نظامی به این شرح تولید کرده بود: ۲۳۸۰ کشتی جنگی، ۱۳۰۰۰ کشتی باربری، ۸۶۰۰۰ هواپیمای جنگی و ترابری اما در ۱۹۴۴ که مقرر شد متفقین در کرانه نرماندی فرانسه پیاده شوند، تولیدات جنگی آمریکا از این اندازه نیز گذشت به‌طوری‌که یکصد و شصت هزار هواپیما و یکصد و سی هزار تانک آماده برای نبرد در اختیار داشت. درصورتی که آلمان بیش از چهارهزار هواپیما در اختیار نداشت؛ بنابراین همه چیز آماده بود تا در ۶ ژوئن ۱۹۴۴ نیروهای تازه‌نفس آمریکایی همراه با تجهیزات بسیار زیاد به‌همراه نیروهای انگلیسی و کانادایی در کرانه فرانسه پیاده شوند.»^[۱]

نیروهای متفقین به رهبری آمریکا و بریتانیا در تاریخ ۶ ژوئن ۱۹۴۴ میلادی برای آزادسازی اروپای اشغالی بزرگ‌ترین عملیات آبی-خاکی جهان را اجرا کردند. در این روز که به روز دی (D-Day) هم مشهور است،^[۲] قوای دریایی متفقین که از حمایت هوایی نیز برخوردار بودند، تحت فرماندهی ژنرال دوایت آیزنهاور نفرات خود را به ساحل شمالی فرانسه رساندند. پس از رسیدن قوا به سواحل فرانسه، ژنرال آیزنهاور این پیام را فرستاد: «مردم اروپای غربی! امروز صبح سربازان نیروی اعزامی متفقین در ساحل فرانسه فرود آمدند. اعزام این سربازان بخشی از طرح ملل متحد برای آزادسازی اروپاست که با همکاری متحدین روس ما صورت گرفته است. پیام من به همه شما این است: ساعت آزادسازی شما فرا رسیده است. حتی اگر این حمله از کشور شما آغاز نشده باشد.»^[۳]

طرح‌ریزی این حمله سه سال زمان برد و نتیجهٔ آن عملیاتی بود که گسترهٔ آن سابقه نداشت. ژنرال جولیان تامپسون پیرامون گستردگی این عملیات می‌گوید: «عملیات عظیمی بود. فقط در روز D-Day به تنهایی یکصد و پنجاه و شش هزار سرباز وارد خاک فرانسه شدند. یکصد و سی هزار نفر از طریق دریا و بیست و سه هزار نفر از راه هوا. طبیعی است که برای انتقال این همه سرباز به کشتی و هواپیمای زیادی نیاز است. چیزی حدود شش هزار ناو و هواپیما در عملیات این روز شرکت داشت.»^[۴] نیروهای بریتانیا و آمریکا در این حمله علیه آلمان نازی تنها نبودند و سربازان کانادایی و نیروهای لهستانی، نروژی، بلژیکی، فرانسوی و چک نیز از آن‌ها حمایت می‌کردند. در جبههٔ مقابل اما جمع کثیری از افسران ارشد آلمانی در حال انجام تمرینات جنگی بودند و فیلد مارشال اروین رومل که کارآمدترین فرمانده نظامی نازی‌ها بود برای جشن تولد همسرش به آلمان بازگشته بود. همچنین سیستم ارتباطاتی آلمان بخاطر بمباران شدیداً آسیب دیده و مختل شده بود.^[۳]

• جنگ جهانی دوم
• آلمان نازی
• نجات سرباز رایان

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ نبرد نرماندی موجود است.

• DDay-Overlord: a fight for freedom The Normandy campaign: history, documents, testimonies, maps
• U.S. Army's official interactive D-Day website
• U.S. Navy Online Library of Selected Images: Normandy invasion بایگانی‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۴ توسط Wayback Machine
• Original Document: D-Day Statement from Dwight D. Eisenhower بایگانی‌شده در ۱۵ اوت ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
• D-Day Museum Portsmouth
• Omar Nelson Bradley, Lt. General FUSAG 12TH AG – Omar Bradley's D-Day June 6, 1944 Maps restored, preserved and displayed at Historical Registry
• BBC Archive of personal recollections of D-Day بایگانی‌شده در ۲۳ فوریه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
• Justin Museum of Military History, First Hand Accounts of D-Day
• Illustrated article about Omaha Beach at 'Battlefields Europe'
• جریان‌های بزرگ تاریخ معاصر (جنگ جهانی دوم) نوشته ژاک پیرن، ترجمه مهندس رضا مشایخی، قسمت سوم، انتشارات ابن سینا، تهران ۱۳۴۰
• خاطرات چرچیل، کتاب اول از جلد ششم، خاطرات جنگ جهانی دوم (پیروزی) نوشته وینستون چرچیل، ترجمه تورج فرازمند، انتشارات نیل، تهران ۱۳۴۸
• کلیات تاریخ نوشته ه.ج. ولز، جلد دوم، ترجمه مسعود رجب نیا، انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران ۱۳۵۳
• هنر و صناعت جنگ، نوشته سرهنگ پیروزان، انتشارات دانشکده افسری، تهران ۱۳۳۹