36 Batalion Straży Granicznej – Wikipedia, wolna encyklopedia

36 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.

Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”^[1]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną^[2]. 36 batalion celny przemianowany został na 36 batalion Straży Granicznej. Wobec braku pomieszczeń w Ujściu, dowództwo batalionu zostało pierwotnie zakwaterowane w Kobylu^[3].

 Osobny artykuł: 36 batalion celny.

36 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Korcu, a jego dowództwo stacjonowało w Ujściu^[4]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton^[5]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów^[6].

W 1923 roku batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany^[7].

Jeszcze w październiku 1922 36 batalion SG ochraniał odcinek granicy od Czernicy [wył.] do Kobyle [wył.]^[8]. Zgodnie z wnioskiem Wojewody Wołyńskiego, główny komendant SG płk Rożan nakazał dowódcy 36 batalionu SG obsadzić odcinek granicy państwowej od granicy województwa poleskiego do m. Kobyle włącznie. Komendę batalionu rozmieścić w Ujściu^[9] (czasowo we Frankopolu^[8]). Na granicy rozmieścić kompanie w Nowej Hucie, Ujściu i Storożowie, a pozostałe we Frankopolu celem przeszkolenia^[8]. Komendant wojewódzki SG sprecyzował zadanie i nakazał dowódcy 36 baonu SG przyjąć od 24 baonu SG odcinek pasa granicznego długości 820 m na drodze Siwki-Woniacze^[10].
28 października 1922 dowódca batalionu postawił zadanie^[11]:

• 4 kompania obsadzi odcinek od Kobyla do słupa granicznego „B” między Frankopolem a ujściem w miejscu, gdzie granica wychodzi przed Korczyk; dowództwo kompanii w Strożowie.
• 2 kompania od słupa granicznego „B” do punktu położonego o dwa kilometry na północ od drogi z Berezowki do Płaskowki; dowództwo kompanii w Szopach Uścieńskich
• 1 kompania od punktu położonego o dwa kilometry na północ od drogi z Berezowki do Płaskowki po granicę województwa poleskiego; dowództwo kompanii w Nowej Hucie
• kompania ckm kwateruje czasowo w Bielczakach do czasu urządzenia kwater w Ujściu.
• 3 kompania przekaże swój odcinek i zgrupuje się w barakach we Frankopolu.

Sąsiednie bataliony

• 24 batalion Straży Granicznej ⇔ 8 batalion Straży Granicznej − X 1922^[9]

• p.o. kpt. Franciszek Młynarczyk (IX 1922^[12] – )

• Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
• Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
• Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
• Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
• Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
• Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych:przeniesienia siedzib komend, baonów Straży Granicznej, obszary odcinków granicznych , 1922–1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/53.)
• Rozkazy organizacyjne Głównej Komendy Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/77.)
• Zarządzenia oraz rozkazy dotyczące dyslokacji 36 batalionu SG → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.166/210.)