Aały Tokombajew – Wikipedia, wolna encyklopedia

Aały Tokombajew
Аалы Токомбаев
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

7 listopada 1904
Rejon Kemin

Data i miejsce śmierci

19 czerwca 1988
Frunze

Narodowość

kirgiska

Język

kirgiski

Dziedzina sztuki

poezja, opowiadanie, powieść

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Pracy Socjalistycznej
Order Lenina Order Lenina Order Rewolucji Październikowej Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order „Znak Honoru” Medal „Za ofiarną pracę w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”

Aały Tokombajew, pseud. „Bałka” (kirg. Аалы Токомбаев, Балка. ur. 7 listopada 1904 w dzisiejszym rejonie Kemin, zm. 19 czerwca 1988 we Frunze) – kirgiski pisarz, członek Akademii Nauk Kirgiskiej SRR.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w biednej rodzinie chłopskiej. Po wybuchu powstania w Azji Środkowej, w latach 1916–1918 przebywał z rodziną w Chinach (w 1917 zmarli tam z głodu i na tyfus wszyscy członkowie jego rodziny poza nim samym), 1922–1923 uczył się w szkole w Taszkencie, w 1927 ukończył Środkowoazjatycki Uniwersytet Komunistyczny im. Lenina (obecnie Narodowy Uniwersytet Uzbekistanu) i objął kierownictwo oddziału edukacji narodowej w jednym z kantonów Kirgizji. Od 1923 należał do Komsomołu, a od 1927 do WKP(b), był sekretarzem odpowiedzialnym gazety „Kyzył Kyrgyzstan” („Czerwony Kirgistan”) w mieście Frunze (obecnie Biszkek), w latach 1930–1931 pracował jako redaktor sektora kirgiskiego Centralnego Wydawnictwa w Moskwie, później redaktor naczelny Państwowego Wydawnictwa Kirgiskiej ASRR i pierwszy redaktor naczelny pisma literackiego „Czabuuł”. Należał do kręgu postępowych pisarzy, związanych z pierwszą gazetą w języku kirgiskim, założoną w 1924, Erkin too. Tworzył poezje liryczne, bajki, poematy (m.in. zbiór Ajał ajnegiZwierciadło niewieście” z 1929 – o sytuacji kobiet kirgiskich), zbiór wierszy „O Leninie” (1927), także pierwsze w literaturze kirgiskiej realistyczne opowiadania i powieści. W 1934 został przewodniczącym zarządu nowo powstałego Związku Pisarzy Kirgiskiej ASRR, był też redaktorem naczelnym pisma „Sowettik Kyrgyzstan” („Radziecki Kirgistan”) i dyrektorem Instytutu Języka, Literatury i Sztuki Kirgiskiej Filii Akademii Nauk ZSRR, w 1937 podczas wielkiego terroru został zwolniony z pracy i 16 października 1937 aresztowany przez NKWD jako oskarżony o „burżuazyjny nacjonalizm”, przynależność do rzekomej „Socjalistycznej Partii Turańskiej”, kontrrewolucyjną działalność wywrotową i szpiegostwo na rzecz Japonii. Poddany śledztwu, nie przyznał się i nikogo nie obciążył, w końcu 4 czerwca 1939 został wypuszczony i w 1940 ponownie objął szefostwo zarządu Związku Pisarzy Kirgiskiej SRR (do 1944); po raz trzeci zajmował to stanowisko w latach 1946–1949. Dwukrotnie był deputowanym do Rady Najwyższej Kirgiskiej SRR (wcześniej był członkiem Centralnego Komitetu Wykonawczego (CIK) Kirgiskiej ASRR), działał też w Towarzystwie Przyjaźni Chińsko-Kirgiskiej.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

I medale.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]