Alstom Pojazdy Szynowe – Wikipedia, wolna encyklopedia

Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „Pafawag”. Zobacz też: klub sportowy Pafawag Wrocław.

Alstom Pojazdy Szynowe

Państwo	Polska
Siedziba	Wrocław
Adres	53-609 Wrocław, ul. Fabryczna 12
Data założenia	1832
Forma prawna	Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Prezes	Sławomir Cyza[1]
Udziałowcy	ALSTOM HOLDINGS[1]
Nr KRS	0000024977
Zatrudnienie	1400 (w czterech zakładach)[2]
Dane finansowe (2022[a][3])
Przychody	736,6 mln PLN[a][3]
Wynik operacyjny	44,6 mln PLN[a][3]
Wynik netto	31,2 mln PLN[a][3]
Aktywa	855,6 mln PLN[a][3]
Kapitał własny	451,4 mln PLN[a][3]
Kapitał zakładowy	526,5 mln PLN[1]
Położenie na mapie Polski Alstom Pojazdy Szynowe
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Alstom Pojazdy Szynowe
Położenie na mapie Wrocławia Alstom Pojazdy Szynowe
51°06′42,3″N 16°59′14,8″E/51,111750 16,987444
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Alstom Polska S.A. – oddział we Wrocławiu (wcześniej Alstom Pojazdy Szynowe Sp. z o.o., Adtranz i Bombardier Transportation Polska) – zakład produkcji taboru kolejowego (lokomotywy elektryczne, nadwozia lokomotyw, ramy wózków) oraz wyposażenia kolejowego (systemy sygnalizacyjne i aparatura elektryczna). Należy do międzynarodowego koncernu Alstom. Od 2023 działa jako oddział spółki Alstom Polska S.A.

Przed 1997 przedsiębiorstwo funkcjonowało jako Państwowa Fabryka Wagonów (Pafawag) we Wrocławiu. W latach 80. XX w. było jednym z największych producentów taboru kolejowego w Europie i największym polskim producentem elektrowozów, elektrycznych zespołów trakcyjnych i wagonów kolejowych^[4].

Zobacz hasła Pafawag i PaFaWag w Wikisłowniku

Fabryka powstała w 1832 roku jako niemieckie zakłady Maschinenbauanstalt Breslau (Zakład Budowy Maszyn). Produkcja na terenie zakładu została rozpoczęta już w 1833 roku, a fabryka należała do grona najstarszych producentów taboru szynowego w Europie. Od 1839 działała jako Wagenbauanstalt Gottfried Linke (Zakład Budowy Wagonów Gottfried Linke), potem kilkakrotnie zmieniała nazwę, m.in. na Linke-Hofmann Werke (Zakłady Linke-Hofmann). Podczas I wojny światowej fabryka produkowała też samoloty dla armii niemieckiej. Przed II wojną światową wytwarzała oprócz wagonów kolejowych także tabor tramwajowy, w tym m.in. pierwszy tramwaj o stalowej konstrukcji pudła – LH Standard. W czasie II wojny światowej pracowało tu około 5000 przymusowych robotników, a oprócz pociągów produkowano także systemy napędowe do rakiet V2.

Po II wojnie światowej w 1945, po włączeniu Wrocławia do Polski, nastąpiło upaństwowienie zakładu i pod nazwą Państwowa Fabryka Wagonów rozpoczął on produkcję wagonów osobowych i towarowych. W 1953 Pafawag wyprodukował pierwszą powojenną polską lokomotywę elektryczną EP02, a rok później – pierwszy polski elektryczny zespół trakcyjny EW53.

Łącznie polskie zakłady we Wrocławiu wyprodukowały 2231 lokomotyw elektrycznych oraz 1633 elektrycznych zespołów trakcyjnych.

Najliczniej produkowanym modelem był elektryczny zespół trakcyjny 5B/6B (EN57), wyprodukowany w latach 1961–1993 w liczbie 1429 sztuk, oraz elektryczna lokomotywa towarowa ET22 produkowana dla PKP w latach 1969–1989. Część taborowa przedsiębiorstwa wyprodukowała między innymi dla PKP lokomotywy E412 (typ 112E) oraz po przejęciu przez Adtranz EU11 (typ 113E). Kontrakt na 42 sztuki EU11 o wartości ponad 640 mln zł nie doczekał się realizacji, dlatego zostały odsprzedane do Włoch.

• 
  EU07 (typ 4E) – najpopularniejsza pasażerska lokomotywa elektryczna w Polsce
• 
  EP09 wyprodukowana przez Pafawag
• 
  Pafawag EU43 (E412) – ostatnia lokomotywa produkcji polskich zakładów Pafawag we Wrocławiu z 1996, własność Rail Traction Company, prędkość konstrukcyjna 220 km/h

24 lutego 1997 zakład został przejęty przez niemieckie przedsiębiorstwo Adtranz. Zakład zmienił nazwę na Adtranz. Adtranz wykupił 75% udziałów przedsiębiorstwa za 3,7 mln USD. Spółka Adtranz powstała 1 stycznia 1996 w wyniku połączenia pionów kolejowych koncernów ABB i Daimler AG. Adtranz zatrudniał 23 tys. osób. Po przejęciu, wszystkie zakłady w Katowicach, Wrocławiu, Łodzi i Warszawie zatrudniały 2500 osób.

Po przejęciu spółka Adtranz sprzedała tereny zakładu obejmującego kilkanaście większych i mniejszych hal zlokalizowanych na gruntach o powierzchni ok. 550 tys. m². Po 1998 roku produkcja odbywała się w dwóch halach o powierzchni ok. 140 tys. m². W pierwszej znajdują się: stacja prób statycznych, stanowiska montażu z powierzchnią magazynową na części i podzespoły gotowe (aparatura trakcyjna, wyposażenie kabin itp.) oraz wydzielona część, w której produkuje się wózki do lokomotyw i wagonów towarowych. Druga hala to zakład produkcji pudeł ze stali węglowej^[4].

Zakład posiadał portfel zamówień obejmujący budowę pudeł do elektrowozów: serii BR185 dla DB Cargo (400 szt.), serii BR146 dla DB Regio, serii BR145 dla pozostałych niemieckich przewoźników oraz serii ALP-46 dla amerykańskich kolei New Jersey Transit (24 szt. pudeł). Zakład produkował również ramy wózków trakcyjnych do lokomotyw Bombardier Transportation. Zakład wyprodukował również 1000 wózków Y 25 HIGH LOAD dla kolei SNCB.

W maju 2001 firma Adtranz (wraz z zakładem we Wrocławiu) została przejęta przez kanadyjski koncern transportowy Bombardier Transportation.

Bombardier Transportation (BT) Wrocław – zakład produkcyjny. Obecnie zakład spawa pudła do lokomotyw Traxx, FS Class E464, ALP-45DP, które montowane są w Kassel (Niemcy) oraz w Vado Ligure (Włochy). Produkowane były także pudła do ALP-46. We Wrocławiu produkowane są także ramy wózków do wszystkich typów pojazdów, natomiast Bombardier nie produkuje we Wrocławiu kompletnych lokomotyw. Bombardier wykonał także modernizację lokomotyw przeznaczonych dla PKP, a wyprodukowanych za czasów Adtranz (przejętego przez BT).

W strukturach grupy Bombardier Transportation wyodrębniona jest dywizja systemów sterowania ruchem kolejowym RCS (Rail Control Solutions). Ze zlokalizowanych w Polsce zakładów do dywizji RCS należą Bombardier Transportation (ZWUS) Polska sp. z o.o. oraz Bombardier Transportation (Rail Engineering) Polska Sp. z o.o.

Bombardier Transportation posiada w Polsce kilka zakładów: katowicki ZWUS, warszawskie biuro projektowe Rail Engineering oraz łódzkie Biuro Obsługi (dawne Z-3 Elta).

Bombardier Transportation (ZWUS) Polska z siedzibą w Katowicach zajmuje się produkcją urządzeń elektromechanicznych oraz systemów sterowania ruchem na liniach kolejowych, tramwajowych i metra. Przedsiębiorstwo produkuje gamę urządzeń takich jak napędy zwrotnicowe do wszystkich rodzajów i typów zwrotnic oraz rozjazdów zarówno kolejowych, jak i tramwajowych. Przedmiotem produkcji są także napędy rogatkowe (pot. szlabany) oraz sygnalizacja przejazdowa, a także kompletne systemy przejazdowe, obwody torowe, liczniki osi pojazdów szynowych, systemy sterowania ruchem kolejowym oraz wiele istotnych elementów elektroniki stosowanych w systemach automatyki kolejowej i przemysłowej.

Bombardier Transportation (Rail Engineering) Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie jest biurem projektowym specjalizującym się m.in. w opracowywaniu kompleksowej dokumentacji projektowej w branżach automatyki kolejowej, telekomunikacji kolejowej oraz elektroenergetyki kolejowej.

W 2021 Alstom stał się nowym właścicielem zakładu w wyniku przejęcia Bombardier Transportation^[5]. W okresie 2021–2023 zakład był częścią spółki Alstom Pojazdy Szynowe Sp. z o.o.^[6]. W 2023 działalność Alstom w Polsce została zintegrowana w ramach jednej spółki Alstom Polska S.A. Od tego czasu zakład działa jako wrocławski oddział tej spółki^[7][8].

Produkty przedsiębiorstwa (wybór)

Główny profil działalności przedsiębiorstwa to produkcja elektrycznych zespołów trakcyjnych TALENT, lokomotyw Traxx, wagonów piętrowych Twindexx w systemie push-pull, składów wysokich prędkości, tramwajów Flexity oraz metra^[9].

Pod zarządem Bombardiera, wrocławski zakład stał się drugą co do wielkości kanadyjską inwestycją w Polsce. Blisko 100% produkcji fabryki jest przeznaczane na eksport na rynki USA i Europy. Fabryka jest głównym producentem lokomotyw elektrycznych w kraju. Po przejęciu część taborowa przedsiębiorstwa wyprodukowała, między innymi, 50 lokomotyw elektrycznych najnowszej generacji: 8 dwusystemowych EU43 oraz 42 jednosystemowe Traxx EU47 – F160 DC.

Alstom Pojazdy Szynowe produkuje pudła dla rodziny lokomotyw Traxx popularnych w Niemczech lokomotyw, jak również lokomotyw eksploatowanych w Grecji, Szwecji, Szwajcarii czy USA, a nawet odległej Malezji oraz podzespoły dla składów zespolonych ICE eksploatowanych w Niemczech i Holandii oraz Talgo użytkowanych w Hiszpanii oraz piętrowych pociągów regionalnych.

Przedsiębiorstwo wygrało przetarg na dostawę pociągów (Bombardier Talent) do Polski, przetarg ten został następnie unieważniony. W 2007 Koleje Mazowieckie ogłosiły, że zakupią od Bombardiera 37 wagonów piętrowych. W 2010 Koleje Mazowieckie zakupiły 11 lokomotyw Traxx P160 DC „Hetman”, z dostawą w 2011

W Polsce wagony tramwajowe można spotkać w Łodzi, Krakowie oraz Gdańsku.

W marcu 2006 przedsiębiorstwo Bombardier Transportation podpisało umowę z Solaris Bus & Coach i Vossloh Kiepe w sprawie montażu tramwajów Bombardier NGT6/2 w Zajezdni Podgórze w Krakowie. W 2006 przedsiębiorstwa te wygrały przetarg na dostawę 24 tramwajów dla Krakowa, oraz 3 dla Gdańska. W ramach współpracy Bombardier Transportation dostarcza karoserie, Vossloh Kiepe osprzęt elektryczny, zaś Solaris Bus & Coach zapewnia dostawę pozostałych podzespołów i montaż pojazdów. W 2007 dostarczono 3 zamówione pojazdy do Gdańska oraz 8 sztuk do Krakowa. W kolejnych latach firma Bombardier Transportation dostarczyła do Krakowa 26 sztuk tramwajów (14 wagonów Bombardier NGT6 oraz 12 wagonów Bombardier NGT6/2) z czego 4 wagony NGT6 w całości, pozostałe zaś były montowane w krakowskim MPK. W 2010 roku MPK Kraków ogłosił przetarg na dostawę 24 niskopodłogowych tramwajów, wygrał Bombardier NGT8. Pierwsze cztery z nich dotarły do Krakowa w II połowie 2012 roku^[10], a w kwietniu 2013 roku dostawa wszystkich 24 tramwajów została zakończona^[11].

We wrocławskiej fabryce produkowane są dla Deutsche Bahn pudła składów dużych prędkości, nazwanych ICE 4^[12].

• Wolna Droga: Jubileusz symbolu
• Linke-Hofmann Werke
• Linke-Hofmann Werke (niem.)
• Galeria archiwalnych i współczesnych zdjęć