Andrew Hill – Wikipedia, wolna encyklopedia

Andrew Hill

Data i miejsce urodzenia	30 czerwca 1931 Chicago
Pochodzenie	amerykańskie
Data i miejsce śmierci	20 kwietnia 2007 Jersey City
Instrumenty	fortepian, czelesta, klawesyn
Gatunki	jazz, avant-garde jazz, bebop, hard bop, post-bop, modal jazz
Zawód	muzyk, kompozytor
Aktywność	1954–2007
Wydawnictwo	Blue Note, East Wind, Soul Note, SteepleChase, Freedom, Palmetto
Powiązania	Walt Dickerson, Joe Henderson, Bobby Hutcherson, Rahsaan Roland Kirk, Hank Mobley, Jimmy Woods, Reggie Workman
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Andrew Hill (ur. 30 czerwca 1931 w Chicago, zm. 20 kwietnia 2007 w Jersey City) – amerykański pianista i kompozytor jazzowy^{[1][2][3][4][5][6][7]}.

Urodził się w Chicago w rodzinie Williama Roberta i Hattie Hillów, miał brata Williama Roberta Jr.^[8]. Dorastał w dzielnicy South Side^[5]. W dzieciństwie i jako nastolatek śpiewał, grał na akordeonie i stepował^[9]. W wieku 13 lat zaczął grać na fortepianie, a jego pasję podsycał pianista jazzowy Earl Hines. Inny jazzman, Bill Russo, polecił go uwadze kompozytora Paula Hindemitha, pod którego kierunkiem młody pianista prywatnie studiował w latach 1950-1952^[6]. Koncertował od roku 1952, m.in. u boku Charliego Parkera latem 1953 w Graystone Ballroom w Detroit. W połowie lat 50. odbywał próby z Milesem Davisem, współpracował również z takimi muzykami, jak wokalistka Dinah Washington czy tenorzysta Coleman Hawkins^[9]. W 1956 zorganizował własne trio (Malachi Favors – kontrabas, James Slaughter – perkusja) i zarejestrował debiutancki album So In Love, który wydany został przez Warwick Records kilka lat później^[9].

W 1961 przeniósł się do Nowego Jorku, a później na krótko wyjechał w okolice Los Angeles, gdzie grywał dla przykładu z multiinstrumentalistą Rahsaanem Rolandem Kirkiem bądź alcistą Jimmym Woodsem. Po powrocie do Wielkiego Jabłka poświęcił się rozwijaniu własnej kariery i rozpoczął kilkuletnią (1963-1970) współpracę z wytwórnią Blue Note Records, dla której nagrywał zarówno jako lider, jak też sideman. Pod jej szyldem ukazały się takie jego płyty, jak Black Fire, Judgment! czy Point of Departure, w której powstaniu udział wzięli wyborni muzycy, wśród nich perkusista Tony Williams, trębacz Kenny Dorham, a także saksofonista, klarnecista i flecista Eric Dolphy. Jako muzyk towarzyszący Hill nagrywał m.in. z wibrafonistą Bobbym Hutchersonem oraz tenorzystami Hankiem Mobleyem i Joem Hendersonem^[6].

Po wygaśnięciu kontraktu z Blue Note, w latach 70. i 80. wiązał się z kilkoma innymi wytwórniami, choćby East Wind, Freedom, Soul Note czy SteepleChase^[10]. Dodatkowo zarabiał na życie obejmując na różnych uczelniach (np. Colgate University w stanie Nowy Jork) rozmaite stanowiska akademickie, pracował również dla Smithsonian Institution^[11]. Większość z tych lat spędził jednak na Zachodnim Wybrzeżu, dając wykłady, prowadząc warsztaty i koncertując w takich miejscach, jak więzienia, szpitale lub domy opieki społecznej^[9]. Od czasu do czasu występował też na międzynarodowych festiwalach muzyki (Szwajcaria 1975, Japonia 1976, Włochy 1980)^[2]. Występ na festiwalu jazzowym w Montreux udokumentowano albumem Live at Montreux^[12].

W roku 1990 objął posadę starszego wykładowcy na Uniwersytecie Stanowym w Portland. W połowie lat 90. wrócił do Nowego Jorku^[13]. Serią występów i nagrań ponownie zwrócił na siebie większą uwagę, choćby za sprawą występów ze sformowanym przez siebie w 1998 Point of Departure Sextet (obok Hilla: saksofoniści Marty Ehrlich i Greg Tardy, trębacz Ron Horton, kontrabasista Scott Colley, perkusista Billy Drummond), którego nazwa bezpośrednio nawiązywała do słynnej płyty pianisty z 1965 roku. Grupa ta koncertowała m.in. podczas Texaco Jazz Festival oraz w różnych nowojorskich klubach. Z sekstetem zarejestrował płytę "Dusk", wyróżnioną jako album roku 2001 przez magazyny „Down Beat” i „JazzTimes”^[6].

Ostatni występ publiczny Hilla miał miejsce trzy tygodnie przed jego śmiercią, 29 marca 2007 w Kościele Świętej Trójcy na Manhattanie. Pod koniec życia zmagał się z rakiem płuc. Zmarł w swoim domu w Jersey City^[14].

Zaliczany do grona wybitnych pianistów i kompozytorów jazzowych pokroju Theloniousa Monka i Cecila Taylora, uznawany za oryginalnego i spontanicznego, unikającego w grze i twórczości klisz muzyka, indywidualistę, wymykającego się łatwemu zaszufladkowaniu i prostej kategoryzacji^[2][6].

W 1997 został uhonorowany Lifetime Achievement Award przez Jazz Foundation of America, w 2003 otrzymał Jazzpar Prize^[15], zaś w 2007 i 2008, już pośmiertnie – przyznano mu, kolejno, doktorat honoris causa Berklee College of Music^[16] oraz nagrodę NEA Jazz Master^[17].

Dwukrotnie żonaty, w latach 1963-1989 z Laverne Gillette, od 1992 do śmierci w 2007 z Janice Robinson Hill^[13].

Opracowano na podstawie materiału źródłowego^{[1][3][7][10][18][19]}.

Blue Note Records:

• Black Fire (1963)
• Smoke Stack (1963)
• Judgment! (1964)
• Point of Departure (1964)
• Andrew!!! (1964)
• Pax (1965, wydany 2006)
• Compulsion (1965)
• Change (1966, wydany 2007)
• Grass Roots (1968)
• Dance with Death (1968, wydany 1980)
• Lift Every Voice (1969)
• Passing Ships (1969, wydany 2003)
• One for One (1965/1969/1970, wydany 1975)
• Eternal Spirit (1989)
• But Not Farewell (1990)
• Time Lines (2006)

East Wind Records:

• Blue Black (1975)
• Hommage (1975)
• Nefertiti (1976)

Soul Note:

• Strange Serenade (1980)
• Faces of Hope (1980)
• Shades (1986)
• Verona Rag (1986)

SteepleChase Records:

• Invitation (1974)
• Divine Revelation (1975)

Freedom Records:

• Spiral (1975)
• Live at Montreux (1975)

Palmetto Records:

• Dusk (1999)
• A Beautiful Day (2002)

Inne wytwórnie:

• So In Love (Warwick Records) (1960)
• From California with Love (Artists House) (1979)
• Dreams Come True (Joyous Shout!) (1993)
• Les Trinitaires (Jazz Friends) (1998)
• The Day the World Stood Still (Stunt Records) (2003)

Kompilacje:

• Mosaic Select 16: Andrew Hill (Mosaic Records) (2005)
• Mosaic Select 23: Andrew Hill-Solo (Mosaic Records) (2007)

Walt Dickerson:

• To My Queen (New Jazz, 1962)

Rahsaan Roland Kirk:

• Domino (Mercury, 1962)

Jimmy Woods:

• Conflict (Contemporary, 1963)

Hank Mobley:

• No Room for Squares (Blue Note, 1963)

Joe Henderson:

• Our Thing (Blue Note, 1963)

Bobby Hutcherson:

• Dialogue (Blue Note, 1965)

Russel Baba:

• Earth Prayer (1992)

Reggie Workman:

• Summit Conference (1994)

Greg Osby:

• The Invisible Hand (Blue Note, 2000)

• >Richard Cook, Brian Morton: The Penguin Guide to Jazz Recordings, Penguin 2008, ISBN 978-0-14-103401-0. (ang.)
• >Dionizy Piątkowski, Encyklopedia Muzyki Popularnej – JAZZ, Oficyna Wydawnicza Atena 2005, ISBN 83-87422-05-3. (pol.)
• >The Rough Guide to Jazz (Second Edition), ed. by Ian Carr, Digby Fairweather, Brian Priestley, Rough Guides 2000, ISBN 1-85828-528-3. (ang.)

• Andrew Hill strona oficjalna (ang.)
• Andrew Hill w All About Jazz (ang.)
• Andrew Hill w AllMusic (ang.)
• Andrew Hill w Discogs (ang.)
• Andrew Hill w Rate Your Music (ang.)