Charlie Parker – Wikipedia, wolna encyklopedia

Charlie Parker
	; Charlie Parker, Tommy Potter, Max Roach i Miles Davis w Three Deuces, Nowy Jork, 1947
Imię i nazwisko	Charles Parker Jr.
Pseudonim	Bird, Yardbird
Data i miejsce urodzenia	29 sierpnia 1920 ; Kansas City (Kansas)
Data i miejsce śmierci	12 marca 1955 ; Nowy Jork
Instrumenty	saksofon tenorowy, saksofon altowy
Gatunki	jazz (bebop)
Zawód	saksofonista, kompozytor
Aktywność	1937–1955
Wydawnictwo	Savoy, Dial (1946), Verve
	Współpracownicy
	Dizzy Gillespie, Miles Davis
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Charles Christopher Parker Jr., ps. Bird (ur. 29 sierpnia 1920 w Kansas City, zm. 12 marca 1955 w Nowym Jorku)^[1]^[2] – amerykański saksofonista i kompozytor jazzowy, który wywarł znaczący wpływ na jazz. Uważany za ojca bebopu.

W 1934, w wieku 14 lat został członkiem szkolnej orkiestry. W wieku 17 lat miał już za sobą występy z kilkoma orkiestrami jazzowymi w Kansas City^[3]. W 1939 przeprowadził się do Nowego Jorku, gdzie w 1940 został zatrudniony w orkiestrze Jaya McShanna. W grudniu 1942 został przyjęty do big bandu Earla Hinesa, w którym grał również Dizzy Gillespie. Obaj wraz z innymi młodymi muzykami znudzonymi grą w big-bandach uczestniczyli w licznych after-hours jam-sessions, podczas których nieformalna atmosfera małych klubów sprzyjała rozwojowi ich własnego stylu, a tym samym powstaniu bebopu^[4].

W 1944 spotkał się i rozpoczął współpracę z mającym 18 lat trębaczem, Milesem Davisem. Jego ulubionym interwałem była kwinta zmniejszona (tryton). Znane standardy skomponowane przez Charliego Parkera to m.in. Billie’s Bounce, Ornithology, Yardbird Suite i Scraple from the Apple. Charakterystyczne dla niego są kompozycje bazujące na istniejących standardach, przykładem jest Ornithology, oparta na melodii i harmonii How High the Moon.

Usiłował popełnić samobójstwo po śmierci córki w 1954. Zmarł na skutek wycieńczenia narkotykowego i alkoholowego rok później.

Dyskografia

1945 Bird, Diz, Bud, Max (Savoy)
1949 The Genius of Charlie Parker, Vol. 3: Now’s... (Verve)
1949 „Bird” Charlie Parker: 1949 Concert & All-Stars 1950–1951 (Forlane), wyd. 1988
1950 The Genius of Charlie Parker, Vol. 4: Bird... Verve
1950 Bird & Diz (Verve)
1950 The Genius of Charlie Parker, Vol. 1: Night... (Verve)
1950 Charlie Parker Sextet (Dial)
1951 The Genius of Charlie Parker, Vol. 8:... (Verve)
1951 The Genius of Charlie Parker, Vol. 6: Fiesta (Verve)
1952 The Genius of Charlie Parker, Vol. 3: Now’s... (Verve)
1952 Inglewood Jam: Bird and Chet Live at the Trade Winds, 16 June 1952 (Fresh Sound Records), wyd. 197?
1953 Charlie Parker Plays South of the Border (Mercury)
1953 Yardbird: DC-53 (VGM)
1953 Quintet of the Year (Debut)
1953 One Night in Washington (Elektra)
1954 The Genius of Charlie Parker, Vol. 5: C.P... (Verve)

Przypisy

↑ allmusic – Charlie Parker.
↑ Carl Woideck: Charlie Parker: his music and life. University of Michigan Press, 1998, s. 3. ISBN 978-0-472-08555-2.
↑ Planete Jazz. [dostęp 2013-11-04].
↑ Charlie Parker. [dostęp 2013-11-04].

Linki zewnętrzne

Charlie Parker w bazie Find a Grave (ang.)

[1] usic – Charlie Parker.

[2] Carl Woideck: Charlie Parker: his music and life. University of Michigan Press, 1998, s. 3. ISBN 978-0-472-08555-2.

[3] Planete Jazz. [dostęp 2013-11-04].

[4] Charlie Parker. [dostęp 2013-11-04].

[1]

[2]

[3]

[4]

1960–1969	Bing Crosby (1963) Frank Sinatra (1965) Duke Ellington (1966) Ella Fitzgerald (1967) Irving Berlin (1968)
1970–1979	Elvis Presley (1971) Louis Armstrong (1972) Mahalia Jackson (1972)
1980–1989	Fred Astaire (1981) Chuck Berry (1984) Charlie Parker (1984) Leonard Bernstein (1985) Benny Goodman (1986) The Rolling Stones (1986) Andrés Segovia (1986) Roy Acuff (1987) Benny Carter (1987) Enrico Caruso (1987) Ray Charles (1987) Fats Domino (1987) Woody Herman (1987) Billie Holiday (1987) B.B. King (1987) Isaac Stern (1987) Igor Strawinski (1987) Arturo Toscanini (1987) Hank Williams Sr. (1987) Fred Astaire (1989) Pablo Casals (1989) Dizzy Gillespie (1989) Jascha Heifetz (1989) Lena Horne (1989) Leontyne Price (1989) Bessie Smith (1989) Art Tatum (1989) Sarah Vaughan (1989)
1990–1999	Nat King Cole (1990) Miles Davis (1990) Vladimir Horowitz (1990) Paul McCartney (1990) John Lennon (1991) Marian Anderson (1991) Bob Dylan (1991) Kitty Wells (1991) Jimi Hendrix (1992) James Brown (1992) John Coltrane (1992) Muddy Waters (1992) Chet Atkins (1993) Little Richard (1993) Thelonious Monk (1993) Bill Monroe (1993) Pete Seeger (1993) Fats Waller (1993) Bill Evans (1994) Aretha Franklin (1994) Artur Rubinstein (1994) Patsy Cline (1995) Peggy Lee (1995) Henry Mancini (1995) Curtis Mayfield (1995) Barbra Streisand (1995) Dave Brubeck (1996) Marvin Gaye (1996) Georg Solti (1996) Stevie Wonder (1996) Bobby Blue Bland (1997) The Everly Brothers (1997) Judy Garland (1997) Stéphane Grappelli (1997) Buddy Holly (1997) Charles Mingus (1997) Oscar Peterson (1997) Frank Zappa (1997) Bo Diddley (1998) The Mills Brothers (1998) Roy Orbison (1998) Paul Robeson (1998) Johnny Cash (1999) Sam Cooke (1999) Otis Redding (1999) Smokey Robinson (1999) Mel Tormé (1999)
2000–2009	Harry Belafonte (2000) Woody Guthrie (2000) John Lee Hooker (2000) Mitch Miller (2000) Willie Nelson (2000) The Beach Boys (2001) Tony Bennett (2001) Sammy Davis Jr. (2001) Bob Marley (2001) The Who (2001) Count Basie (2002) Rosemary Clooney (2002) Perry Como (2002) Al Green (2002) Joni Mitchell (2002) Etta James (2003) Johnny Mathis (2003) Glenn Miller (2003) Tito Puente (2003) Simon & Garfunkel (2003) Van Cliburn (2004) The Funk Brothers (2004) Ella Jenkins (2004) Sonny Rollins (2004) Artie Shaw (2004) Doc Watson (2004) Eddy Arnold (2005) Art Blakey (2005) The Carter Family (2005) Morton Gould (2005) Janis Joplin (2005) Led Zeppelin (2005) Jerry Lee Lewis (2005) Jelly Roll Morton (2005) Joe Willie „Pinetop” Perkins (2005) The Staple Singers (2005) David Bowie (2006) Cream (2006) Merle Haggard (2006) Robert Johnson (2006) Jessye Norman (2006) Richard Pryor (2006) The Weavers (2006) Joan Baez (2007) Booker T. and the M.G.’s (2007) Maria Callas (2007) Ornette Coleman (2007) The Doors (2007) The Grateful Dead (2007) Bob Wills (2007) Burt Bacharach (2008) The Band (2008) Cab Calloway (2008) Doris Day (2008) Itzhak Perlman (2008) Max Roach (2008) Earl Scruggs (2008) Gene Autry (2009) The Blind Boys of Alabama (2009) The Four Tops (2009) Hank Jones (2009) Brenda Lee (2009) Dean Martin (2009) Tom Paxton (2009)
2010–2019	Leonard Cohen (2010) Bobby Darin (2010) David „Honeyboy” Edwards (2010) Michael Jackson (2010) Loretta Lynn (2010) André Previn (2010) Clark Terry (2010) Julie Andrews (2011) Roy Haynes (2011) Dolly Parton (2011) The Ramones (2011) George Beverly Shea (2011) Juilliard String Quartet (2011) The Kingston Trio (2011) George Jones (2012) Diana Ross (2012) Antônio Carlos Jobim (2012) Ravi Shankar (2013) Charlie Haden (2013) Lightnin' Hopkins (2013) Carole King (2013) The Beatles (2014) Armando Manzanero (2014) Kris Kristofferson (2014) The Isley Brothers (2014) Clifton Chenier (2014) Bee Gees (2015) Buddy Guy (2015) George Harrison (2015) Pierre Boulez (2015) Ruth Brown (2016) Celia Cruz (2016) Earth, Wind & Fire (2016) Herbie Hancock (2016) Jefferson Airplane (2016) Linda Ronstadt (2016) Run-D.M.C. (2016) Shirley Caesar (2017) Ahmad Jamal (2017) Charley Pride (2017) Jimmie Rodgers (2017) Nina Simone (2017) Sly Stone (2017) The Velvet Underground (2017) Hal Blaine (2018) Neil Diamond (2018) Emmylou Harris (2018) Louis Jordan (2018) The Meters (2018) Queen (2018) Tina Turner (2018) Black Sabbath (2019) George Clinton i Parliament (2019) Billy Eckstine (2019) Donny Hathaway (2019) Julio Iglesias (2019) Sam & Dave (2019) Dionne Warwick (2019)
2020–2029	Chicago (2020) Roberta Flack (2020) Isaac Hayes (2020) Iggy Pop (2020) John Prine (2020) Public Enemy (2020) Sister Rosetta Tharpe (2020) Grandmaster Flash and the Furious Five (2021) Lionel Hampton (2021) Marilyn Horne (2021) Salt-n-Pepa (2021) Selena (2021) Talking Heads (2021) Bonnie Raitt (2022) Bobby McFerrin (2023) Nirvana (2023) Ma Rainey (2023) Slick Rick (2023) Nile Rodgers (2023) The Supremes (2023) Ann Wilson (2023) Nancy Wilson (2023) Laurie Anderson (2024) The Clark Sisters (2024) Gladys Knight (2024) N.W.A (2024) Donna Summer (2024) Tammy Wynette (2024)