Etta James – Wikipedia, wolna encyklopedia

Etta James
Ilustracja
Etta James we Francji, 1990
Imię i nazwisko

Jamesetta Hawkins

Pseudonim

Miss Peaches

Data i miejsce urodzenia

25 stycznia 1938
Los Angeles

Data i miejsce śmierci

20 stycznia 2012
Riverside

Instrumenty

wokal

Typ głosu

kontralt

Gatunki

blues, R&B, rock and roll, jazz, soul

Zawód

wokalistka, autorka tekstów

Aktywność

1954–2012

Wydawnictwo

Modern, Chess, Argo, Crown, Cadet, Island, Private Music, RCA

Powiązania

Harvey Fuqua, Johnny Otis, Sugar Pie DeSanto

podpis

Etta James (ur. jako Jamesetta Hawkins 25 stycznia 1938 w Los Angeles, zm. 20 stycznia 2012 w Riverside)[1] – amerykańska wokalistka pochodzenia włosko-afroamerykańskiego, przedstawicielka bluesa, wczesnego rhythm and bluesa i soulu. Wykonywała także utwory gospelowe, z pogranicza rock and rolla i jazzu.

Rozpoczęła swoją karierę w połowie lat 50. XX wieku, zdobywając popularność takimi hitami, jak "The Wallflower", "At Last", "Tell Mama", "Something’s Got a Hold on Me" i "I’d Rather Go Blind"[2]. Przez lata zmagała się z uzależnieniem od heroiny i alkoholu, przemocą i problemami z prawem, zanim w późnych latach 80. powróciła do kariery muzycznej[3].

Energiczny i surowy głos wokalistki stał się jej znakiem rozpoznawczym, a sama artystka była inspiracją dla legend muzyki kolejnych pokoleń, takich jak Janis Joplin, Diana Ross, czy Tina Turner[4]. James zdobyła sześć nagród Grammy, a w 1993 włączono ją do grona Rock and Roll Hall of Fame[5].

Magazyn Rolling Stone umieścił James na 22. miejscu listy stu najlepszych wokalistów i na 62. miejscu rankingu artystów wszech czasów, ale w 2011 usunięto ją z drugiego zestawienia w jego ponownym wydaniu[6][7].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Jej matka, prostytutka Dorothy Hawkins, urodziła ją w wieku 14 lat.[4][8] Etta nigdy nie poznała swojego biologicznego ojca, będąc wychowywana przez rodzinę i przyjaciół matki[4][8]. Mimo to uwierzyła, że Rudolph Wanderone (znany jako "Minnesota Fats"), którego odnalazła dopiero w 1987, jest jej prawdziwym tatą[4][8]. Później okazało się to prawdą[8].

Jak większość ówczesnych gwiazd muzycznych, Etta rozwijała się muzycznie w kościelnych chórach gospel. W wieku 15 lat została odkryta przez producenta muzycznego, Johnny’ego Otisa, gdy przebywała w San Francisco[8][9]. Wkrótce zaczęła nagrywać pierwsze single. Została uznana za pionierkę wykonywanych przez siebie gatunków, do tego stopnia, że okrzyknięto ją "Matką R&B"[9].

Jej bogate, pełne skandali życie, stało się wzorcem do naśladowania dla wielu późniejszych artystów rockowych. W swojej autobiografii przyznała, że dla zdobycia pieniędzy na heroinę ukradła i sprzedała wszystkie instrumenty swojego zespołu[4]. Nałóg zwalczyła dopiero w latach 80. XX wieku, mając około 50 lat.[4] Przez długie lata zmagała się także z nadwagą, której częściowo pozbyła się chirurgicznie w latach 90[4].

W styczniu 2011 roku zdiagnozowano u niej białaczkę[10]. W ciągu dalszych miesięcy była hospitalizowana i wykryto u niej więcej chorób. Przed śmiercią zdołała jeszcze wydać swój ostatni album, The Dreamer[4]. Zmarła 20 stycznia 2012 roku w szpitalu w Riverside w Kalifornii[9].

Dyskografia

[edytuj | edytuj kod]

Albumy studyjne

[edytuj | edytuj kod]
Rok Szczegóły
1960 At Last!
  • Wydany: 1960
  • Wytwórnia: Argo Records
1961 The Second Time Around
  • Wydany: 1961
  • Wytwórnia: Argo Records
1962 Etta James
  • Wydany: 1962
  • Wytwórnia: Argo Records
Etta James Sings for Lovers
  • Wydany: 1962
  • Wytwórnia: Argo Records
1963 Etta James Top Ten
  • Wydany: 1963
  • Wytwórnia: Argo Records
1965 The Queen of Soul
  • Wydany: 1965
  • Wytwórnia: Argo Records
1966 Call My Name
  • Wydany: 1966
  • Wytwórnia: Cadet Records
1968 Tell Mama
  • Wydany: 21 sierpnia 1968
  • Wytwórnia: Cadet Records
1970 Etta James Sings Funk
  • Wydany: 1970
  • Wytwórnia: Cadet Records
1971 Losers Weepers
  • Wydany: 1971
  • Wytwórnia: Cadet Records
1973 Etta James
1974 Come a Little Closer
  • Wydany: 1974
  • Wytwórnia: Chess Records
1976 Etta Is Betta Than Evvah!
  • Wydany: 1976
  • Wytwórnia: Chess Records
1978 Deep in the Night
  • Wydany: 1978
  • Wytwórnia: Warner Records
1980 Changes
1989 Seven Year Itch
1990 Stickin’ to My Guns
  • Wydany: 1990
  • Wytwórnia: Island Records
1992 The Right Time
1994 Mystery Lady: Songs of Billie Holiday
  • Wydany: 15 marca 1994
  • Wytwórnia: Private Music
1995 Time After Time
  • Wydany: 9 maja 1995
  • Wytwórnia: Private Music
1997 Love’s Been Rough on Me
  • Wydany: 29 kwietnia 1997
  • Wytwórnia: Private Music
1998 Life, Love & the Blues
  • Wydany: 30 czerwca 1998
  • Wytwórnia: Private Music
1998 12 Songs of Christmas
  • Wydany: 13 października 1998
  • Wytwórnia: Private Music
1999 Heart of a Woman
  • Wydany: 29 czerwca 1999
  • Wytwórnia: Private Music
2000 Matriarch of the Blues
  • Wydany: 12 grudnia 2000
  • Wytwórnia: Private Music
2001 Blue Gardenia
  • Wydany: 21 sierpnia 2001
  • Wytwórnia: Private Music
2003 Let’s Roll
  • Wydany: 6 maja 2003
  • Wytwórnia: Private Music
2004 Blues to the Bone
  • Wydany: 8 czerwca 2004
  • Wytwórnia: RCA Victor Records
2006 All the Way
  • Wydany: 14 maja 2006
  • Wytwórnia: RCA Victor
2011 The Dreamer
  • Wydany: 8 listopada 2011
  • Wytwórnia: Verve Forecast Records

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Legenda bluesa i soulu Etta James nie żyje. Polskie Radio. [dostęp 2017-12-25].
  2. James, Etta, Ritz, David: Rage to Survive: The Etta James Story. Da Capo Press, 2003. [dostęp 2017-12-30].
  3. Sonneborn, Liz: A to Z of American Women in the Performing Arts. Infobase Publishing, 2002. [dostęp 2017-12-30].
  4. a b c d e f g h The Telegraph: Etta James: A Life in Music. 20 stycznia 2012. [dostęp 2017-12-30].
  5. Down Beat: Etta James Hospitalized, Tour Suspended. 13 stycznia 2009. [dostęp 2017-12-30].
  6. Rolling Stone: 100 Greatest Singers of All Time. [dostęp 2017-12-30].
  7. Rolling Stone: 100 Greatest Artists of All Time. [dostęp 2017-12-30].
  8. a b c d e Goldmine Magazine: Look back at the highs and lows of Etta James’s career. [dostęp 2017-12-30].
  9. a b c Guy Adams: Farewell to matriarch of R&B with the mother of all voices. 20 stycznia 2012. [dostęp 2017-12-30].
  10. US blues singer Etta James treated for leukaemia – BBC News [online], bbc.co.uk [dostęp 2017-11-23] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]