Bogdan Kamieński – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bogdan Edward Kamieński
Ilustracja
Bogdan Kamieński (1938)
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

14 marca 1897
Oświęcim

Data i miejsce śmierci

9 sierpnia 1973
Kraków

Profesor
Specjalność: Fizykochemik
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1924
Uniwersytet Jagielloński

Habilitacja

1929
Uniwersytet Jagielloński

Polska Akademia Nauk
Status

członek rzeczywisty

Uczelnia

Politechnika Lwowska
Uniwersytet Jagielloński

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej

Bogdan Edward Stanisław Kamieński (ur. 14 marca 1897 w Oświęcimiu, zm. 9 sierpnia 1973 w Krakowie) – polski fizykochemik, przedmiotem jego badań były elektrochemia i fizykochemia zjawisk powierzchniowych.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Władysława, dyrektora urzędu ksiąg gruntowych w Wadowicach, i Jadwigi z domu Kuhn. Jego braćmi byli Alfred Władysław Wincenty (ur. 1887), adwokat[1], i Erwin, profesor w Instytucie Badań Jądrowych w Warszawie[2]. Naukę w gimnazjum rozpoczął w 1911 w Wadowicach, następnie w latach 1911–1914 kontynuował w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie, maturę zdając w gimnazjum w Cieszynie.

W czasie I wojny światowej walczył w latach 1915–1918 jako żołnierz armii austriackiej na froncie włoskim.

Po wojnie podjął studia chemiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim studiując w latach 1918–1923, między innymi pod opieką Tadeusza Estreichera. W czasie studiów został asystentem Katedry Chemii Nieorganicznej na UJ gdzie pracował w latach 1920–1924. W 1924 uzyskał doktorat na podstawie rozprawy O istocie procesu absorbcji wodoru przez metaliczny sód i wapń[2]. Przez dwa kolejne lata pracował w przemyśle (w cukrowni w Ostrowach k. Kutna, a następnie w fabryce kwasu siarkowego w Szopienicach)[2]. W 1926 został starszym asystentem Katedry Chemii Nieorganicznej, a po habilitacji w 1929 przeniósł się na Politechnikę Lwowską, gdzie został mianowany profesorem. W 1932 powrócił do pracy w Krakowie i został profesorem i kierownikiem Katedry Chemii Fizycznej i Elektrochemii Wydziału Filozoficznego UJ.

6 listopada 1939 został aresztowany wraz z innymi profesorami w ramach Sonderaktion Krakau. Po trzech tygodniach pobytu w więzieniach w Krakowie i Wrocławiu 27 listopada został wywieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen skąd zwolniono go 8 lutego 1940. W czasie okupacji od 1942 pracował w fabryce kosmetyków Miraculum, od 1944 również w wytwórni szczepionek prof. Odo Bujwida. Był zaangażowany w pracę tajnego uniwersytetu oraz prowadził pracę naukową przygotowując materiały do książki Elementy chemii fizycznej wydanej w 1947.

Po wojnie został mianowany profesorem zwyczajnym UJ. W latach 1947–1952 sprawował funkcję dziekana Wydziału Matematyczno–Fizycznego UJ, był także kierownikiem budowy gmachu Instytutu Chemicznego UJ. Ponadto od 1945 był członkiem korespondentem, a od Polskiej Akademii Umiejętności, a od 1947 członkiem czynnym. Z kolei od 1952 był członkiem korespondentem, a od 1961 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. Ponadto w okresie 1966–1968 był wiceprezesem PAN[3]. Był też (1964–1969) przewodniczącym Komitetu Polskiego IUPAC[4]. W latach 1955–1967 kierował Zakładem Fizykochemii Zjawisk Powierzchniowych Instytutu Chemii Fizycznej PAN. W 1967 przeszedł na emeryturę.

Od 26 sierpnia 1924 był mężem Julii z domu Natanson (1902–1989), córki profesora Władysława Natansona. Mieli córki Elżbietę (1925–1988) i Marię (1931–2022), po mężu Żyła[5][6][7].

Zmarł w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim[8] (kwatera Pas 26-płn-za grobem Brodeckich)[7].

Grób prof. Bogdana Kamieńskiego na cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Wybrane prace

[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1938, s. 316. [dostęp 2024-07-23].
  2. a b c Kamieński Bogdan Giganci Nauki [dostęp 2024-07-23].
  3. Kamieński, Bogdan, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-09-01].
  4. Kamieński Bogdan, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-09-04].
  5. Bogdan Edward Stanisław Kamieński M.J. Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2024-07-23].
  6. Autor Pawel Kubisztal, Do piekła Sachsenhausen [online], Podgorze.pl, 4 listopada 2010 [dostęp 2020-07-18] (pol.).
  7. a b Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2024-07-23].
  8. LIsta pamięci [online], UJ, 15 grudnia 2017 [dostęp 2020-07-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-15].
  9. M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1589 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej”.
  10. M.P. z 1952 r. nr 86, poz. 1353 „za zasługi położone w pracy naukowej i dydaktyczno-wychowawczej”.
  11. M.P. z 1955 r. nr 112, poz. 1450 - Uchwała Rady Państwa z dnia 14 stycznia 1955 r. nr 0/126 - na wniosek Prezesa Polskiej Akademii Nauk.
  12. Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 6, 23 lipca 1952. Warszawa: KC PZPR. [dostęp 2024-07-23]. 
  13. Bogdan Kamienski, [w:] Nomination Archive [online], Nobelprize.org [dostęp 2020-09-17].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Encyklopedia Popularna PWN, Warszawa 1987.
  • Uczeni polscy XIX–XX stulecia pod red. Andrzeja Śródka, tom II wyd. Warszawa 1994 s. 147–149.