Cecylia Renata Habsburżanka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Cecylia Renata Habsburżanka

Królowa Polski
Okres	od 12 września 1637 do 24 marca 1644
Jako żona	Władysława IV Wazy
Koronacja	13 września 1637
Poprzedniczka	Konstancja Habsburżanka
Następczyni	Ludwika Maria Gonzaga
Dane biograficzne
Dynastia	Habsburgowie
Data i miejsce urodzenia	16 lipca 1611 Graz
Data i miejsce śmierci	24 marca 1644 Wilno
Miejsce spoczynku	Kraków
Ojciec	Ferdynand II Habsburg
Matka	Maria Anna Wittelsbach
Dzieci	Zygmunt Kazimierz Waza Maria Anna Izabela
Multimedia w Wikimedia Commons

Cecylia Renata Habsburżanka (ur. 16 lipca 1611 w Grazu, zm. 24 marca 1644 w Wilnie) – królowa Polski, córka cesarza Ferdynanda II i Marii Anny Wittelsbach, żona króla polskiego Władysława IV, starosta golubski w latach 1638–1644^[1].

Dzieciństwo spędziła w Grazu, Wiedniu i Pradze^[2]. Odebrała staranne wykształcenie. Oprócz języka niemieckiego znała również łacinę i włoski. Była osobą niezwykle pobożną i kulturalną, czym zyskiwała sobie sympatię innych ludzi. Uwielbiała muzykę i często występowała w przedstawieniach teatralnych^[3].

Gdy trzydziestosiedmioletni Władysław zasiadł na tronie polskim, szlachta rozważała kwestię jego małżeństwa. Początkowo kandydatką na żonę była księżniczka francuska Ludwika Maria Gonzaga^[4], jednakże panowie polscy zwrócili uwagę na Cecylię Renatę i po długich ustaleniach 9 sierpnia 1637 w kościele Świętego Augustyna w Wiedniu odbył się ślub per procura. Króla Władysława zastępował jego brat Jan Kazimierz. Właściwe zaślubiny odbyły się kościele Świętego Jana w Warszawie 12 września 1637^[5]. Następnego dnia w tym samym kościele odbyła się koronacja. Była to pierwsza – od czasów panowania Władysława Łokietka – koronacja poza Krakowem, co wywołało oburzenie szlachty, która doprowadziła w 1638 do powstania uchwały zakazującej koronacji królewskich poza Krakowem^[2].

Małżeństwo z Władysławem nie należało do udanych. Mimo ślubu z Cecylią, król nie usunął z dworu swej faworyty Jadwigi Łuszkowskiej. Ostatecznie Cecylia wymusiła na mężu pozbycie się Łuszkowskiej poprzez wydanie jej za mąż za starostę mereckiego Jana Wypyskiego^[3]. W 1638 królowa wraz z mężem przebywała w Baden koło Wiednia, gdzie utrzymywała kontakty z rodziną w Austrii. Utrzymywała również dobre stosunki z braćmi Władysława, Janem Kazimierzem i Karolem Ferdynandem. Pozostawała również w głębokiej przyjaźni z siostrą króla, Anną Katarzyną Konstancją^[6].

Podczas trwającego siedem lat małżeństwa Cecylia Renata była w ciąży trzy razy. 1 kwietnia 1640 urodziła Zygmunta Kazimierza, który zmarł w wieku siedmiu lat. 8 stycznia 1642 przyszła na świat córka Maria Anna Izabela, żyjąca zaledwie miesiąc. 23 marca 1644 Cecylia Renata wydała na świat martwą córkę^[7], zaś następnego dnia zmarła wskutek zakażenia organizmu. Została pochowana w katedrze na Wawelu w Krakowie. Bez serca, które spoczęło w kościele w Warszawie^[8]. Król boleśnie przeżył śmierć małżonki i nie krył żalu po jej odejściu. Cecylia pozostawiła po sobie dobrą pamięć wśród poddanych, którzy zapamiętali ją głównie z powodu jej świątobliwości^[7].

Obraz	Imię	Data urodzenia	Data śmierci
	Zygmunt Kazimierz Waza	1640	1647
	Maria Anna Izabela Waza	1642	1642

• Rakuszanka

• 
  Medal na zaślubiny Władysława IV z Cecylią Renatą z 1637 roku.
• 
  Frans Luycx, Portret Cecylii Renaty Habsburżanki z około 1639 roku.
• 
  Frans Luycx, Portret Cecylii Renaty Habsburżanki z około 1640 roku.
• 
  Peeter Danckers de Rij, Portret Cecylii Renaty Habsburżanki z około 1640 roku.
• 
  Peeter Danckers de Rij, Portret Cecylii Renaty Habsburżanki z 1643 roku.
• 
  Wilhelm Hondius, Portret konny królowej Cecylii Renaty Habsburżanki z 1645 roku.

1. córka Anny Habsburg, córki Ferdynanda I Habsburga i Anny Jagiellonki
2. syn Anny Habsburg, córki Ferdynanda I Habsburga i Anny Jagiellonki
3. córka Krystyny Oldenburg, córki Chrystiana II Oldenburga i Izabeli Habsburg, córki Filipa I Pięknego i Joanny Szalonej

• Adam Bujak: Nekropolie królów i książąt polskich. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1988. ISBN 83-217-2720-4.
• StefaniaS. Ochmann-Staniszewska StefaniaS., Dynastia Wazów w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 138–142, 184–191, ISBN 83-01-14584-6, ISBN 978-83-01-14584-2, OCLC 830817534 .
• Spórna M., Wierzbicki P., Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Zielona Sowa, Kraków 2003, ISBN 83-7389-189-7, s. 106–107.
• Wdowiszewski Z., Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2005, ISBN 83-918497-2-4, s. 229–230.

• Władysław Czapliński: Cecylia Renata. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 213–214. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0