Cerkiew św. Apostoła Jana Teologa w Mostowlanach – Wikipedia, wolna encyklopedia

Cerkiew św. Apostoła Jana Teologa
	nr rej. A-383 z dnia 21.12.1987.
	cerkiew parafialna
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Miejscowość	Mostowlany
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezja	białostocko-gdańska
Wezwanie	św. Apostoła Jana Teologa
Wspomnienie liturgiczne	8/21 maja;; 26 września/9 października
Historia
Data zakończenia budowy	1840; 1905
Data poświęcenia	21 maja 1862;; 30 sierpnia 2020 (ostatnia)
Aktualne przeznaczenie	czynna świątynia prawosławna
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno
Wieża kościelna; • liczba wież	; 3
Kopuła; • liczba kopuł	; 3
Liczba ikonostasów	1
Ołtarz; • liczba ołtarzy	; 1
Liczba naw	1
Dzwonnica; • typ dzwonnicy	; wbudowana
	Położenie na mapie gminy Gródek Mostowlany, cerkiew św. Jana Teologa
	Położenie na mapie Polski Mostowlany, cerkiew św. Jana Teologa
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Mostowlany, cerkiew św. Jana Teologa
	Położenie na mapie powiatu białostockiego Mostowlany, cerkiew św. Jana Teologa
	53°03′55,1″N 23°52′45,0″E/53,065306 23,879167
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Cerkiew pod wezwaniem św. Apostoła Jana Teologa – prawosławna cerkiew parafialna w Mostowlanach. Należy do dekanatu Gródek diecezji białostocko-gdańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Opis

Świątynię wzniesiono w 1840 r. na planie kwadratu. Odrestaurowano w latach 1861–1862, po czym poświęcono 21 maja 1862 r. W 1905 r. dobudowano kruchtę z wieżą-dzwonnicą, na której zawieszono cztery dzwony^[1].

Budowla drewniana, o konstrukcji zrębowej, orientowana, salowa, zamknięta prostokątnie. Przy wejściu zadaszony ganek. Nad kruchtą dzwonnica – u dołu czworoboczna, wyżej ośmioboczna, zwieńczona ostrosłupowym hełmem. Nad nawą blaszany dach namiotowy, zwieńczony dwiema wieżyczkami z baniastymi hełmami. Cmentarz przycerkiewny pochodzi z XVIII wieku^[2].

W 2. dekadzie XXI w. cerkiew gruntownie wyremontowano. Po zakończeniu prac, świątynia została 30 sierpnia 2020 r. konsekrowana przez arcybiskupa białostockiego i gdańskiego Jakuba oraz biskupa supraskiego Andrzeja^[3].

Cerkiew została wpisana do rejestru zabytków 21 grudnia 1987 pod nr A-383^[4].

Galeria

Cerkiew przed rozbudową (przed 1915)
Wnętrze świątyni (2021)

Przypisy

↑ Mostowlany. Parafia Prawosławna Św. Ap. Jana Teologa w Mostowlanach. [dostęp 2021-12-06].
↑ Andrzej Michałowski, Alicja Sulimierska, Elżbieta Baniukiewicz: Studia i Materiały. Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce. Województwo Białostockie. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Narodowa Instytucja Kultury, 1996, s. 28–29.
↑ Wiaczesław Perek: Poświęcenie cerkwi św. Jana Teologa w Mostowlanach. orthodox.pl, 1 września 2020. [dostęp 2020-09-01].
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 .

Bibliografia

Kalendarz Prawosławny 2021, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, ss. 181–182, 184–185, 224

Linki zewnętrzne

Kościoły drewniane, Mostowlany (cerkiew)

[1] Mostowlany. Parafia Prawosławna Św. Ap. Jana Teologa w Mostowlanach. [dostęp 2021-12-06].

[2] Andrzej Michałowski, Alicja Sulimierska, Elżbieta Baniukiewicz: Studia i Materiały. Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce. Województwo Białostockie. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Narodowa Instytucja Kultury, 1996, s. 28–29.

[3] Wiaczesław Perek: Poświęcenie cerkwi św. Jana Teologa w Mostowlanach. orthodox.pl, 1 września 2020. [dostęp 2020-09-01].

[4] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 .

[1]

[2]

[3]

[4]