Czesław Karol Czajkowski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Czesław Karol Czajkowski
„Docent”, „Przewodnik”, „Rentgen”, „Szeremeta”
Ilustracja
Czesław Czajkowski (przed 1934)
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

13 kwietnia 1895
Czortków

Data i miejsce śmierci

1 sierpnia 1944
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

19141944

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Stanowiska

dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP)

Czesław Karol Czajkowski, ps. „Docent”, „Przewodnik”, „Rentgen”, „Szeremeta” (ur. 13 kwietnia 1895 w Czortkowie, zm. 1 sierpnia 1944 w Warszawie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Czesław Karol Czajkowski urodził się w rodzinie Karola i Marii z domu Szarkiewicz[1]. W C. K. gimnazjum w Rzeszowie do momentu wybuchu I wojny światowej w 1914 ukończył 6 klas gimnazjum[2]. Służył w Legionach Polskich od sierpnia 1914 początkowo w 2 pułku piechoty, a od listopada w 3 pułku piechoty[3]. Dowodził w nim plutonem po ukończeniu kursu oficerskiego w Zegrzu. W szeregach II Brygady przeszedł w lutym 1918 przez front pod Rarańczą i od marca dowodził plutonem w 16 pułku strzelców II Korpusu Polskiego na Wschodzie. Przebywał w niewoli niemieckiej w Brześciu po bitwie pod Kaniowem od maja do listopada 1918 roku[3].

Oficer służby stałej Wojska Polskiego od listopada 1918, w którym był początkowo referentem kwatermistrzostwa w Komendzie Miasta w Warszawie. W 3 pułku piechoty Legionów był dowódcą kompanii od kwietnia 1919, dowódcą II batalionu od maja 1927 i dowódcą III batalionu od maja 1928[3].

Od lipca 1930 inspektor PW i WF DOK X Przemyśl, a w kwietniu 1932 został dowódcą batalionu KOP „Bereźne”[3]. Zastępca dowódcy 9 pułku piechoty Legionów od listopada 1937, a od grudnia 1938 był dowódcą tego pułku. W kampanii wrześniowej 1939 roku był dowódcą Ośrodka Zapasowego 3 Dywizji Piechoty Legionów w Zamościu, a później dowodził oddziałem, który został utworzony na bazie tego ośrodka i wchodził w skład Grupy „Kowel”.

Po zakończeniu działań wojennych przybył do Warszawy. Od lutego (czerwca?) 1940 w konspiracji w ZWZ. Nie jest znany bliżej jego przydział początkowy. Na jesieni 1941 w stopniu podpułkownika pod pseudonimem „Szeremeta” objął po ppłk. Mieczysławie Dobrzańskim szefowanie Wydziałem II Komendy Okręgu Warszawa-Miasto ZWZ, a od kwietnia 1942 został szefem Wydziału II Komendy (po kpt. Tadeuszu Sztumberk-Rychterze) nowo utworzonego Obszaru Warszawa AK. Występował w nim pod pseudonimami: „Szeremeta”, „Docent”, „Przewodnik” i „Rentgen”. Przekazywał również od wiosny 1943 informacje Wydziałowi Informacji Sztabu Głównego GL, a dzięki temu wydział ten zawdzięczał jemu kilka sukcesów w walce z agentami Gestapo, którzy rozpracowywali PPR i GL. Zaginął podczas powstania warszawskiego 1 sierpnia 1944 w drodze do kwatery Komendy Obszaru Warszawa AK.

Opublikował Zarys historji wojennej 3-go pułku piechoty Legionów (W. 1930).

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Kolekcja VM ↓, s. 1.
  2. Kolekcja VM ↓, s. 2.
  3. a b c d Kolekcja VM ↓, s. 4.
  4. M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  5. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  6. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Czajkowski Czesław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.73-6746 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-06-15].
  • Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T. 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 56. ISBN 83-211-0739-7.