Dom Barianów-Rokickich w Bieczu – Wikipedia, wolna encyklopedia
nr rej. A-88 z 5.01.1968 | |
Dom Barianów-Rokickich | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres | ul. Węgierska 2 |
Typ budynku | dom mieszczański |
Rozpoczęcie budowy | |
Pierwszy właściciel | |
Kolejni właściciele | Marcin Rokicki |
Położenie na mapie Biecza | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego | |
Położenie na mapie gminy Biecz | |
49°43′55″N 21°15′45″E/49,731944 21,262500 |
Dom Barianów-Rokickich, tzw. Stara Apteka – budynek z 1523 r. w południowej części starego miasta w Bieczu, u wylotu ul. Węgierskiej. Przylega do dobrze zachowanej baszty obronnej zw. Radziecką.
W 1557 r. dom ten nabył od Barbary Uździeniczki aptekarz Marcin Rokicki i urządził tam aptekę. Budynek rozbudowali kolejni spadkobiercy Rokickiego. W 1683 r. praprawnuczka Marcina, Katarzyna Rokicka, wyszła za mąż za aptekarza Mikołaja Akierbama, który przejął budynek wraz z apteką. Z końcem XVII w. budynek wykupił starosta libuski, sołotwiński i pilzneński, uczestnik odsieczy wiedeńskiej z 1683 r. Jan Rey z Nagłowic. Obiekt przestał pełnić rolę apteki, a w następnych wiekach również wielokrotnie zmieniał właścicieli. Dopiero w 1963 r. nabyła go Miejska Rada Narodowa Biecza. W latach 1970–1975 został poddany gruntownej odbudowie i restauracji z przeznaczeniem na cele muzealne. Autorem projektu odbudowy kamieniczki i przylegającej baszty był Andrzej Krzyżanowski.
Piętrowy, murowany budynek w ciągu wieków był kilkakrotnie przebudowywany. Nakryty jest pogrążonym dachem, a jego mury zwieńczone są renesansową (odbudowaną) attyką. Pierwotnie miał charakter obronny, o czym świadczą strzelnice w zachodniej części strychu. Okna mają kamienne, rzeźbione obramowania (częściowo odtworzone), a zewnętrzną elewację zdobi fryz sgraffitowy. W partii narożnej murów ściany północnej i zachodniej tarcze dawnego zegara. We wnętrzu zachował się pierwotny, zróżnicowany w poziomach układ pomieszczeń, renesansowe nadproża, interesująca kolumna międzyokienna i ślady dawnych polichromii.
- Elewacja wschodnia
- Od strony południowej
- Dom Barianów-Rokickich widoczny z ratusza
Muzeum
[edytuj | edytuj kod]Na parterze Baszty znajduje się zrekonstruowana sala aptekarska. Ekspozycja obrazującą dzieje aptekarstwa na Podkarpaciu, oprócz sali aptekarskie obejmuje też zaplecze i piwnice. Na wyższych kondygnacjach znajdują się ekspozycje pokazujące życie muzyczne w Bieczu i okolicach. W sali na piętrze znajdują się eksponaty związane z mieszczańską kulturą materialną. Dalej znajduje się sala przedstawiająca dawne rzemiosło artystyczne Biecza. W samej baszcie eksponowane są dzieje rzemiosła. I tak:
- na parterze prezentowane jest kowalstwo i ślusarstwo,
- na wyższej kondygnacji znajdują się ekspozycje bednarskie, kołodziejskie, stolarskie i szewskie,
- na kolejnym piętrze - krosna tkackie i inne narzędzia do obróbki lnu,
- wyżej eksponowana jest ceramika i wyroby blacharskie,
- na najwyższej kondygnacji eksponowane są dokumenty cechowe i malarstwo cechowe z XIX w.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Barut Jan, Motyka Stanisław, Ślawski Tadeusz: Nad rzeką Ropą. Z dziejów Biecza, Gorlic i okolic, Kraków 1963;
- Kłos Stanisław: Gorlice i okolice. Przewodnik, Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, Warszawa 1976;
- Ślawski Tadeusz: Biecz. Zarys historyczno-krajoznawczy, Biecz 1996;
- Ślawski Tadeusz: Biecz i okolice, wyd. III poprawione i uzupełnione, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1973;
- Tadeusz Ślawski , Biecz i okolice, Biecz: Towarzystwo Kulturalne Biecza i Regionu im. bpa M. Kromera, 2005, ISBN 83-86744-97-9, OCLC 749770110 .