Edward Wolff – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | 15 września 1816 |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci | 16 października 1880 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód |
Edward Wolff, też Eduard (ur. 15 września 1816 w Warszawie, zm. 16 października 1880 w Paryżu)[1][2] – polski pianista, kompozytor i pedagog żydowskiego pochodzenia[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jego rodzicami byli Józef (znany warszawski lekarz i meloman) i Eleonora z domu Oesterreicher (pianistka amatorka), którzy prowadzili salon muzyczny w Warszawie[4]; brat Maksymilian był lekarzem, a siostra Regina była matką Henryka i Józefa Wieniawskich[3].
Początkowo uczył się gry fortepianowej pod kierunkiem matki, następnie w latach 1827–1832 kontynuował naukę u Wilhelma Würfla w Wiedniu[1][3]. W latach 1832–1835 studiował u Zawadzkiego (fortepian) i Józefa Elsnera (kompozycja) w Konserwatorium Warszawskim[1][2][3].
W 1835 wyjechał do Paryża[2][3]. Dzięki znajomości z Fryderykiem Chopinem poznał paryskie środowisko muzyczne, m.in. Ferenca Liszta, Sigismunda Thalberga, Charlesa Auguste’a de Bériota i Henriego Vieuxtempsa, a także wydawcę Maurice’a Schlesingera, u którego wydał ogółem 100 opusów[1]. Jego kompozycje wydawane były również w albumach, obok dzieł Chopina, Liszta i innych znanych kompozytorów[1][5]; m.in. jego etiudy zamieszczono w podręczniku „Méthode des méthodes de piano” Moschelesa i Fétisa, wraz z trzema etiudami Chopina[6].
W latach 1837–1839 występował w prywatnych salonach oraz salach wytwórni fortepianów: Érarda i Pleyela. Odbył też kilka tournée we Francji i za granicą. W latach 1845–1850 opiekował się swoimi siostrzeńcami – Henrykiem i Józefem Wieniawskimi, którzy studiowali w konserwatorium w Paryżu. Pracował zwłaszcza z Józefem, którego przedstawiał na swoich koncertach jako „cudowne dziecko” i który wykonywał kompozycje Wolffa[6][7]. Jako przedstawiciel firmy Érarda w latach 1862–1863 przebywał w Rumunii ucząc oraz dając koncerty połączone z odczytami, podczas których wykonywał najczęściej kompozycje Chopina[3][7].
Był także znanym i cenionym pedagogiem. Wśród jego uczniów byli m.in. Feliks Jaroński, Emanuel Kania i Emmanuel Chabrier[6][7].
Eleonora Oesterreicher | Józef Wolff | Herszek Mayer Helman | Gitla Aronowicz Kielmanowicz | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Edward Wolff | Regina Wolff | Tadeusz Wieniawski | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Józef Wieniawski | Isabelle Bessie-Hampton | Henryk Wieniawski | Julian Wieniawski | Konrad Wieniawski | Aleksander Wieniawski | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Régine Wieniawski | Antoni Wieniawski | Maria Pia Ejsmond | Adam Tadeusz Wieniawski | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stanisław Ejsmond | Julian Ejsmond | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Tworzył pod silnym wpływem Chopina[2] . Był bardzo płodnym kompozytorem. Pozostawił ok. 400 opusów, z czego 333 zostało wydanych za jego życia w Paryżu[7]. Komponował wyłącznie na fortepian, w tym zadedykowany Chopinowi Grand Allegro de Concert op. 39, fantazje oraz popularne w jego czasach utwory salonowe, a także ballady, etiudy, nokturny, polonezy, walce i mazurki „à la Chopin”, które nazywał „chansons polonaises”[2][7]. Pisał divertissements na fortepian na dwie i cztery ręce[7], oparte głównie na tematach znanych oper[2][7]. Był współautorem ogromnej liczby duetów na skrzypce i fortepian, w tym 32 skomponowanych wspólnie z Bériotem i 8 z Vieuxtempsem, a także 3 duetów na wiolonczelę i fortepian z Alexandrem Battą[2][7]. Do najlepszych dzieł Wolffa należą etiudy, które są wykonywane również współcześnie[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Talma-Davous 2012 ↓, s. 246.
- ↑ a b c d e f g Halski 2004 ↓.
- ↑ a b c d e f Błaszczyk 2014 ↓, s. 281.
- ↑ Halina Goldberg. Chopin in Warsaw's Salons. „Polish Music Journal”. Vol. 2, Nr. 1-2 (1999). ISSN 1521-6039. (ang.).
- ↑ Frédéric Chopin and his Publishers, an exhibition in the Department of Special Collections, on view February 2 through April 10, 1998. [w:] The University of Chicago Library [on-line]. [dostęp 2007-02-12]. (ang.).
- ↑ a b c Stanisław Dybowski , Józef Wieniawski (1837 – 1912) [online] [dostęp 2009-03-31] [zarchiwizowane z adresu 2007-09-27] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Talma-Davous 2012 ↓, s. 247.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ewa Talma-Davous: Wolff Edward. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 12: W–Ż część biograficzna. Kraków: PWM, 2012, s. 246-247. ISBN 978-83-224-0935-0. (pol.).
- Leon Tadeusz Błaszczyk: Żydzi w kulturze muzycznej ziem polskich w XIX I XX wieku. Słownik biograficzny. Warszawa: Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, 2014, s. 281. ISBN 978-83-939735-1-4. (pol.).
- Czesław Halski: Wolf, Edward. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. W. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
- Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 966. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Edward Wolff – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Edward Wolff. [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [on-line]. [dostęp 2020-03-31]. (pol.).
- Utwory Edwarda Wolffa w bibliotece Polona