Groucho Marx – Wikipedia, wolna encyklopedia

Groucho Marx
Ilustracja
Groucho Marx (ok. 1955)
Imię i nazwisko

Julius Henry Marx

Data i miejsce urodzenia

2 października 1890
Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

19 sierpnia 1977
Los Angeles

Zawód

aktor

Współmałżonek

Ruth Johnson
Catherine „Kay” Marvis-Gorcey
Eden Hartford

Lata aktywności

1905–1973

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Groucho Marx, właśc. Julius Henry Marx[1] (ur. 2 października 1890 w Nowym Jorku, zm. 19 sierpnia 1977 w Los Angeles[2][3]) – amerykański aktor komediowy. Jeden z braci Marx.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Groucho Marx był pierwszym z braci, który pojawił się na scenie – w 1905 roku[4]. Później dołączyli do niego pozostali. Jego pseudonim sceniczny wziął się od torby, w której nosił pieniądze: grouch-bag (dosłownie: torba gaduły/zrzędy)[5]. Jego cechą charakterystyczną były duże, namalowane wąsy[6].

Jako aktor filmowy zadebiutował wraz z braćmi w 1921 roku w filmie Humor Risk[7]. Później pojawił się w takich filmach jak Orzechy kokosowe (1929), Sucharki w kształcie zwierząt (1930), Małpi interes (1931), Końskie pióra (1932), Kacza zupa (1933), Noc w operze (1935), Dzień na wyścigach (1937) czy Szczęśliwa miłość (1949).

W późniejszym okresie prowadził telewizyjny teleturniej You Bet Your Life emitowany przez stację NBC w latach 1950–1961[8]. W 1974 roku otrzymał honorowego Oscara za całokształt twórczości[9].

Był trzykrotnie żonaty. Wszystkie jego małżeństwa zakończyły się rozwodem. Jego żonami były Ruth Johnson (1920–1942), Catherine „Kay” Marvis-Gorcey (1945–1951) oraz Eden Hartford (1954–1969)[10]. Z pierwszą żoną miał dwoje dzieci Arthura i Miriam. Z druga żoną miał córkę Melindę[11].

Zmarł w 1977 roku na zapalenie płuc[12].

Filmografia wybrana

[edytuj | edytuj kod]
Groucho Marx (1931)

Źródło[13].

Odniesienia w kulturze

[edytuj | edytuj kod]

Postać Groucho Marxa, a także wielu innych przedwojennych amerykańskich aktorów, pojawiła się w filmie animowanym The Autograph Hound z 1939, gdzie Kaczor Donald włamuje się do studia filmowego, aby zdobyć autografy.

Cytat Groucho Marxa pojawia się w filmie Woody’ego Allena pod tytułem Annie Hall[14].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Foreword. W: Groucho Marx: Groucho And Me. Da Capo Press, 16 czerwca 2009, s. 5. ISBN 978-0-7867-4827-3. [dostęp 2016-12-19].
  2. ↑ Bernard Trawicky: Anniversaries and Holidays. American Library Association, 30 kwietnia 2009, s. 167. ISBN 978-0-8389-1004-7.
  3. ↑ Allan R. Ellenberger: Celebrities in Los Angeles Cemeteries: A Directory. McFarland, 1 maja 2001, s. 31. ISBN 978-0-7864-0983-9.
  4. ↑ Wes D. Gehring: The Marx Brothers: A Bio-bibliography. Greenwood Publishing Group, 1987, s. 13. ISBN 978-0-313-24547-3.
  5. ↑ Martin A. Lee: Smoke Signals: A Social History of Marijuana – Medical, Recreational and Scientific. Simon and Schuster, 13 sierpnia 2013, s. 11. ISBN 978-1-4391-0261-9.
  6. ↑ Kino. T. 12 (Części 2–8). Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1977, s. 28. Cytat: Oto Groucho, człowiek interesu, w ciemnym ubraniu, z okularami na nosie, z nieodłącznym cygarem w ustach. Gdyby nie jego szarża, nadmierna energia i agresywność, i gdyby nie namalowane jak u klowna wąsy, wyglądałby niby figura z życia.
  7. ↑ Matthew Coniam: That’s Me, Groucho!: The Solo Career of Groucho Marx. McFarland, 2016, s. 8. ISBN 978-1-4766-2597-3.
  8. ↑ Vincent Terrace: Television Introductions: Narrated TV Program Openings since 1949. Scarecrow Press, 7 listopada 2013, s. 301. ISBN 978-0-8108-9250-7.
  9. ↑ 1974 | Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences. oscars.org. [dostęp 2016-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-12)]. (ang.).
  10. ↑ Groucho Marx papers, 1930-1967 (Library of Congress Finding Aid). findingaids.loc.gov. [dostęp 2016-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-19)]. (ang.).
  11. ↑ Horace Newcomb: Encyclopedia of Television. Routledge, 3 lutego 2014, s. 1429. ISBN 978-1-135-19472-7.
  12. ↑ Wes D. Gehring: The Marx Brothers: A Bio-bibliography. Greenwood Publishing Group, 1987, s. 94. ISBN 978-0-313-24547-3.
  13. ↑ Groucho Marx – Filmweb [online], www.filmweb.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
  14. ↑ Annie Hall Opening Monologue [online], www.nowness.com, lipiec 2017 [dostęp 2024-04-19] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Honorowe i specjalne Nagrody Akademii Filmowej
1926–1950
1951–1975
1976–2000
2001–2025
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Groucho_Marx&oldid=74035766”