Michelangelo Antonioni – Wikipedia, wolna encyklopedia

Michelangelo Antonioni
Ilustracja
Michelangelo Antonioni
Data i miejsce urodzenia

29 września 1912
Ferrara

Data i miejsce śmierci

30 lipca 2007
Rzym

Zawód

reżyser, scenarzysta, montażysta, autor

Współmałżonek

Letizia Balboni (1942–1954; rozwód)
Enrica Antonioni (1986–2007; jego śmierć)

Lata aktywności

1942–2004

Odznaczenia
Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy (1951-2001) Medaglia d'oro ai benemeriti della Cultura e dell'Arte
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Michelangelo Antonioni, OMRI (ur. 29 września 1912 w Ferrarze, zm. 30 lipca 2007 w Rzymie)[1] – włoski reżyser filmowy, scenarzysta, montażysta i autor.

Początkowo niedoceniany, głównie za sprawą niewielkiego zainteresowania ze strony publiczności oraz nieprzychylnej krytyki, która zarzucała Antonioniemu odejście od zasad neorealizmu, z czasem zyskał rangę mistrza filmu psychologicznego[2]. Dziś uznawany jest za jednego z najwybitniejszych twórców kina autorskiego w historii[3].

Jego dzieła uchodzą za rewolucyjne w kwestii filmowej narracji oraz podejścia do realizmu w kinie[3]. Cechują je powolne ruchy kamery utrzymane w poetyce „slow cinema”, oszczędna gra aktorów i nieraz brak klasycznej linii fabularnej. Do jego najważniejszych filmów zalicza się Przygodę (1960), Noc (1961), Zaćmienie (1962) - nazwane „trylogią alienacji”, Czerwoną pustynię (1964), Powiększenie (1966) oraz Zawód: Reporter (1975).

Największe sukcesy artystyczne święcił w latach 60. XX wieku, niejednokrotnie wzbudzając kontrowersje śmiałością obyczajową swoich dzieł[4]. Antonioni (obok Henriego-Georgesa Clouzot oraz Roberta Altmana) jest jednym z trzech reżyserów w historii kina, którzy otrzymali główne nagrody na trzech najważniejszych festiwalach filmowych w Berlinie, Cannes i Wenecji – zdobył Złotego Niedźwiedzia za Noc (1961), Złotego Lwa za Czerwoną pustynię (1964) i Złotą Palmę za Powiększenie (1967). Co więcej, za Krzyk (1957) otrzymał także główną nagrodę Złotego Lamparta na MFF w Locarno. W 1995 roku podczas 67. ceremonii wręczenia Oscarów otrzymał nagrodę za całokształt twórczości.

Zarys kariery

[edytuj | edytuj kod]

Początkowo zajmował się filmem dokumentalnym, by od początku lat 50. konsekwentnie tworzyć własny styl ekspresji filmowej w kinie fabularnym. W 1950 nakręcił swój debiutancki film Kronika pewnej miłości. Jednak prawdziwie wielkie sukcesy nadeszły w latach 60. Wtedy to powstała słynna trylogia o samotności, na którą złożyły się filmy: Przygoda (1960), Noc (1961) i Zaćmienie (1962). We wszystkich tych obrazach wystąpiła Monica Vitti, ulubiona aktorka i muza reżysera.

O sukcesie i renomie Antonioniego najlepiej świadczy nagrodzenie jego filmów głównymi nagrodami na wszystkich trzech wiodących światowych festiwalach filmowych. Zdobył Złotego Niedźwiedzia na 11. MFF w Berlinie za Noc, Złotego Lwa na 25. MFF w Wenecji za Czerwoną pustynię[5] oraz Złotą Palmę na 20. MFF w Cannes za swoje najsłynniejsze dzieło – Powiększenie (1966).

W latach 70. reżyser nakręcił głośny film Zawód: reporter (1975), w którym główną rolę zagrał Jack Nicholson. Później Antonioni tworzył jedynie sporadycznie, a jego filmy nie zyskiwały już takiego jak dawniej uznania. W 1995 otrzymał Oscara za całokształt twórczości.

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
  • 1943 Ludzie znad Padu (Gente del Po)
  • 1948 Oltre l'oblio
Roma-Montevideo
Nettezza urbana
  • 1949 Ragazze in bianco
Sette canne, un vestito
Bomarzo
Przesąd (Superstizione)
L'amorosa menzogna
  • 1950 La villa dei mostri
La funivia del faloria
Uomini in piú
Kronika pewnej miłości (Cronaca di un amore)
12 registi per 12 città
  • 1993 Noto, Mandorli, Vulcano, Stromboli, Carnevale
  • 1995 Po tamtej stronie chmur (Al di là delle nuvole)
  • 2001 Il filo pericoloso delle cose
  • 2004 Spojrzenie Michelangelo (Lo sguardo di Michelangelo)
Eros

Nagrody i nominacje

[edytuj | edytuj kod]
Nagroda Rok Kategoria Nominowana praca Wynik
16. MFF w Wenecji 1955 Srebrny Lew Przyjaciółki Wygrana
MFF w Locarno 1957 Złoty Lampart Krzyk Wygrana
13. MFF w Cannes 1960 Nagroda Jury Przygoda Wygrana
11. MFF w Berlinie 1961 Złoty Niedźwiedź Noc Wygrana
Nagroda FIPRESCI Wygrana
15. MFF w Cannes 1962 Nagroda Specjalna Jury Zaćmienie Wygrana
25. MFF w Wenecji 1964 Złoty Lew Czerwona pustynia Wygrana
20. MFF w Cannes 1967 Złota Palma Powiększenie Wygrana
35. MFF w Cannes 1982 Nagroda z okazji 35-lecia festiwalu Identyfikacja kobiety Wygrana
40. MFF w Wenecji 1983 Honorowy Złoty Lew — Wygrana
Nagroda Akademii Filmowej 1995 Oscar za całokształt twórczości — Wygrana

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michelangelo Antonioni w bazie Notable Names Database (ang.)
  2. ↑ Kornatowska 1976 ↓, s. 6.
  3. ↑ a b Michelangelo Antonioni wielkim reżyserem był. 4 grudnia 2009. s. Newsweek. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).
  4. ↑ Ale kino+ Michelangelo Antonioni w Ale kino+. 17 lipca 2017. s. Ale Kino+ na YouTube. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).
  5. ↑ Lista nagrodzonych Złotym Lwem i innymi nagrodami głównymi na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji [2013-06-02]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Maria Kornatowska: Wstęp do Scenariuszy Michelangelo Antonioniego. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1976.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Filmy w reżyserii Michelangelo Antonioniego
1950-59
1960-69
1970-79
1980-89
1990-2009

David di Donatello za najlepszą reżyserię
Honorowe i specjalne Nagrody Akademii Filmowej
1926–1950
1951–1975
1976–2000
2001–2025
Honorowy Złoty Lew
1969–1989
1990–2009
2010–2029
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Michelangelo_Antonioni&oldid=74958880”