Han Wendi – Wikipedia, wolna encyklopedia

Han Wendi
漢文帝
Nazwisko rodowe chińskie
Pismo uproszczone	刘
Pismo tradycyjne	劉
Hanyu pinyin	Liú
Jyutping	Lau
Wymowa (IPA)	[ljǒu]
	; Fragment anonimowego obrazu z czasów dynastii Song (960-1279) z wyimaginowanym przedstawieniem cesarza. Narodowe Muzeum Pałacowe w Tajpej
	cesarz Chin
Okres	od 180 p.n.e.; do 157 p.n.e.
Poprzednik	Liu Hong
Następca	Han Jingdi
	Dane biograficzne
Dynastia	Han
Data i miejsce urodzenia	202 p.n.e. ; Chang’an
Data i miejsce śmierci	157 p.n.e. ; Chang’an
Ojciec	Han Gaozu
Matka	Bo
Żona	Xiaowen
Dzieci	Han Jingdi

Han Wendi (漢文帝, ur. 202 p.n.e., zm. 157 p.n.e.) – cesarz chińskiej dynastii Han. Syn cesarza Gao, założyciela dynastii i jego konkubiny Bo. Po śmierci cesarzowej Lü i wyeliminowaniu rodu Lü, został cesarzem (180 p.n.e.).

Cesarz Wen Di jest uznawany za jednego z najbardziej życzliwych i dobroczynnych cesarzy w historii Chin. W trakcie swojego panowania:

zniósł prawo umożliwiające aresztowanie i uwięzienie rodziny skazanego, poza przestępstwem zdrady;
wprowadził opiekę państwa nad biednymi i starszymi osobami – miesięczne racje pożywienia wydawane przez państwo;
wprowadził egzaminy na urzędników państwowych, umożliwiając tym samym awans społeczny. Pierwszy^[1] egzamin odbył się w 165 p.n.e.;

Zmarł latem roku 157 p.n.e. Jego następcą został jego syn, Han Jingdi.

Przypisy

↑ Praca zbiorowa: Encyklopedia PWN - historia świata. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 470. ISBN 978-83-01-15086-0.

[1] Praca zbiorowa: Encyklopedia PWN - historia świata. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 470. ISBN 978-83-01-15086-0.

[1]

Cesarze	Gaozu Hui Qianshao Houshao Wen Jing Wu Zhao Liu He Xuan Yuan Cheng Ai Ping Ruzi Ying Wang Mang (dynastia Xin) Gengshi Guangwu Ming Zhang He Shang An Liu Yi Shun Chong Zhi Huan Ling Liu Bian Xian
Cesarzowe wdowy - regentki	Lü Zhi Dou Shangguan Wang Zhengjun Zhang Deng Sui Yan Ji Liang Na Dou Miao He
Ważniejsze wydarzenia	Bitwa pod Gaixia Heqin Rebelia Siedmiu Królestw Wojny z Xiongnu Uzurpacja Wang Manga Powstanie Czerwonych Brwi Restauracja dynastii Han Rebelia sióstr Trưng Represje konfucjanistów Powstanie Żółtych Turbanów Powstanie Pięciu Miar Ryżu Upadek dynastii Han
Mężowie stanu	Xiao He Cao Shen Huo Guang Kuang Heng Dou Xian Liang Ji Chen Fan Dou Wu Cao Jie Zhang Rang He Jin Zhuge Liang
Generałowie	Han Xin Wei Qing Huo Qubing Zhang Qian Li Guang Li Guangli Wu Han Ma Yuan Ban Chao Zhang Huan Sun Jian Guan Yu
Buntownicy i uzurpatorzy	Ying Bu Liu Pi Liu Ju Fan Chong Liu Yan Gongsun Shu Zhang Jiao Zhang Lu
Konfucjaniści	Lu Jia Jia Yi Dong Zhongshu Kong Anguo Yang Xiong Liu Xin Huan Tan Wang Chong Wang Fu Ma Rong Zheng Xuan Xun Yue
Pisarze i historycy	Mei Sheng Sima Xiangru Sima Tan Sima Qian Liu Xiang Ban Biao Ban Gu Ban Zhao Cai Yong Wang Can Cao Zhi
Uczeni, lekarze, wynalazcy	Luoxia Hong Cai Lun Zhang Heng Hua Tuo Zhang Zhongjing
Watażkowie okresu upadku dynastii Han	Dong Zhuo Yuan Shu Yuan Shao Cao Cao Gongsun Du Gongsun Kang Liu Biao Liu Zhang Sun Ce Sun Quan Shi Xie Liu Bei
Religia	Teoria pięciu żywiołów Teksty apokryficzne Droga Niebiańskich Mistrzów Zhang Daoling An Shigao Lokakszema
Kultura i sztuka	Szkoła Huang-Lao Poezja fu Izba Muzyki Rytuały Zhou Erya Wewnętrzny kanon Żółtego Cesarza Huainanzi Zapiski historyka Księga Hanów Objaśnienie znaków prostych i złożonych Dziewięć rozdziałów o sztuce matematyki Księga Późniejszych Hanów Uniwersytet Cesarski Mawangdui Lecący koń z Gansu

Zachodnia Dynastia Han 206 p.n.e. – 9 n.e.	Han Gaozu (206–195 p.n.e.) Han Huidi (194–188 p.n.e.) Shaodi (Shaodi Gong) (188–184 p.n.e.) Shaodi (Shaodi Hong) (184–180 p.n.e.) Han Wendi (179–157 p.n.e.) Han Jingdi (156–141 p.n.e.) Han Wudi (140–87 p.n.e.) Han Zhaodi (86–74 p.n.e.) Książę Changyi (74 p.n.e.) Han Xuandi (73–49 p.n.e.) Han Yuandi (48–33 p.n.e.) Han Chengdi (33–7 p.n.e.) Han Aidi (6–1 p.n.e.) Han Pingdi (1 p.n.e.–5) Ruzi Ying (6–8)
Dynastia Xin (9–23 n.e.)	Wang Mang (王莽) (9–23)
Kontynuacja Dynastii Han	Geng Shi Di (23–25)
Wschodnia Dynastia Han 25–220	Han Guangwudi (25–57) Mingdi (58–75) Han Zhangdi (77–88) Han Hedi (88–105) Han Shangdi (106) Han Andi (106–125) Shao Di, Markiz Beixiang (125) Han Shundi (125–144) Han Chongdi (144–145) Han Zhidi (145–146) Han Huandi (146–168) Han Lingdi (168–189) Shao Di, Hongnong Wang (189) Han Xiandi (189–220)