Inspektorat Graniczny Straży Celnej „Suwałki” – Wikipedia, wolna encyklopedia

Inspektorat Straży Celnej „Suwałki” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1921–1927.

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną^[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych^[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku^[3]. Inspektorat Straży Celnej „Suwałki”, wraz ze swoimi komisariatami i placówkami granicznymi, znalazł się w podporządkowaniu Dyrekcji Ceł „Wilno”^[4]. W 1926 roku w skład inspektoratu wchodziło 5 komisariatów i 34 placówki Straży Celnej^[5].

W latach 1927/1928 Inspektorat Straży Celnej „Suwałki” został rozwiązany i przekazał rejon ochranianej granicy państwowej pod jurysdykcję Korpusowi Ochrony Pogranicza, a konkretnie batalionowi KOP „Suwałki”, a jednostki organizacyjne Straży Celnej podległe Dyrekcji Ceł w Wilnie uległy likwidacji. Pełniący służbę w rozwiązanych jednostkach granicznych funkcjonariusze SC zostali przeniesieni do służby w Urzędach Celnych lub w innych jednostkach Straży Celnej na terenie kraju^[4].

Inspektorat ochraniał granicę państwową od trójstyku Polski, Litwy i Prus wschodnich do Jankielówki^[6].

Sąsiednie inspektoraty

• KOP ⇔ Inspektorat Straży Celnej „Grajewo”

Obsada personalna w 1927^[7]:

• kierownik inspektoratu – komisarz Stanisław Matera
• pomocnik kierownik inspektoratu – podkomisarz Karol Opałko
• funkcjonariusze młodsi:

przodownik Michał Downar (252)

przodownik Edmund Karwacki (8)

starszy strażnik Paweł Królak (35)

strażnik Roman Pawlikowski (117)

Organizacja inspektoratu w 1926 roku^[4]:

• komenda – Suwałki
• komisariat Straży Celnej „Rutki”
• komisariat Straży Celnej „Lipówka”
• komisariat Straży Celnej „Bakałarzewo”
• komisariat Straży Celnej „Filipów”
• komisariat Straży Celnej „Przerośl”

• Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.).
• Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927 .
• Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757. 
• Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088. 
• Wykaz imienny strażników Inspektoratu Straży Celnej „Grajewo” w latach 1927–1928 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Muzeum Polskich Formacji Granicznych – Straż Celna 1921–1928. [dostęp 2017-03-17].