French
DeutschIzabela Habsburżanka – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
 | |
| Królowa Danii i Norwegii | |
| Okres | |
|---|---|
| Jako żona | |
| Koronacja | |
| Poprzedniczka | |
| Następczyni | |
| Królowa Szwecji | |
| Okres | |
| Jako żona | |
| Poprzedniczka | |
| Następczyni | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data śmierci | 1526 |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
Izabela Habsburżanka zw. również Elżbietą Austriaczką lub kastylijską, czy też burgundzką (duń. Elisabeth/Isabella af Habsburg) (ur. 18 lipca 1501 w Brukseli, zm. 19 stycznia 1526 na zamku Zwijnaarde k. Gandawy) – królowa Danii, Norwegii i Szwecji.
Małżeństwo
[edytuj | edytuj kod]Izabela była córką króla Kastylii i arcyksięcia austriackiego Filipa Pięknego (1478–1506) i jego żony, królowej Kastylii Joanny Szalonej (1479–1555). Była również siostrą cesarza Karola V. 11 czerwca 1514 w Brukseli została poślubiona per procura przez króla Danii Chrystiana II. Osobę króla podczas ceremonii reprezentował jego poseł Mogens Gøye. Właściwy ślub miał miejsce 12 sierpnia 1515 w Kopenhadze.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Izabela wychowała się na dworze swojej ciotki Małgorzaty w Mechelen w Niderlandach, gdzie otrzymała wszechstronne wykształcenie humanistyczne. Do grona jej nauczycieli należał m.in. późniejszy papież Hadrian VI[1]. Mimo olbrzymiej fortuny jaką dysponowała jej rodzina, ówcześnie należąca do najpotężniejszych dynastii Europy, Izabela nigdy nie zaznała szczęścia. Została rozdzielona z matką, cierpiąca na chorobę psychiczną, w wieku pięciu lat i nigdy jej już nie zobaczyła. Jako 14-latka została ze względów polityczno-dynastycznych wydana za mąż za króla Danii, który liczył na wysoki posag panny młodej. Jej damy dworu zostały odesłane do Niderlandów, a młoda królowa nie znając jeszcze duńskiego czuła się wyobcowana w nowym środowisku. Ponadto musiała pogodzić się z faktem posiadania przez męża kochanki Dyveke, której król nie odstępował do jej śmierci w 1517, pomimo nacisków ze strony potężnych Habsburgów. Mimo tego Izabela była lojalną żoną i królową wspierającą swego męża do samego końca. Jako motto swego życia wybrała: Ubi rex meus, ibi regna mea (Gdzie mój król tam i moje królestwo)[2].
Królowa towarzyszyła mężowi w licznych podróżach, a po jego detronizacji w 1523 udała się z nim na wygnanie, początkowo do Brandenburgii, później do Niderlandów, gdzie zmarła w wieku 25 lat. Do śmierci próbowała zdobyć poparcie zagranicy dla sprawy odzyskania tronu duńskiego przez swojego męża, m.in. na sejmie Rzeszy w Norymberdze w 1524 r., ale bez skutku. Istnieje przypuszczenie, że królowa przeszła na Luteranizm, ponieważ w poufnym liście jej męża do Marcina Lutra, król zwierzał się, że królowa na łożu śmierci przyjęła Komunię pod obiema postaciami[3]. Również przed śmiercią królowa podyktowała list, w którym prosiła swoją ciotkę Małgorzatę o zaprzestanie prześladowania luteran w Niderlandach. Z powodów politycznych król zadbał jednak o pogrzeb katolicki. Została pochowana w kościele opactwa św. Piotra w Gandawie, a w 1883 jej prochy zostały przeniesione do Danii i złożone u boku męża w katedrze św. Kanuta w Odense.
Dzieci
[edytuj | edytuj kod]- Jan (1518–1532)
- Maksymilian i Filip (bliźnięta zmarłe wkrótce po narodzinach w 1519)
- Dorota (1520–1580), żona Fryderyka II, elektora Palatynatu Reńskiego
- Krystyna (1521–1590), poślubiła ks. Mediolanu Franciszka II Sforzę, a po jego śmierci ks. Lotaryngii Franciszka I
- syn zmarły po narodzeniu w 1523.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Danske dronninger i tusind år, praca zbiorowa, Kopenhaga 2000, ISBN 87-0045504-0.
- Henning Dehn-Nielsen: Kings and Queens of Denmark, Kopenhaga 2007, ISBN 978-87-89542-71-3.
- Kay Nielsen, Danmarks kongelige familier i 1000 år, Ib Askholm, wyd. 1. udg., 1. opl, [Rødovre]: Askholm, 2007, ISBN 978-87-91679-09-4, OCLC 254232649.
- Rikke Agnete Olsen: Kongerækken, Kopenhaga 2005, ISBN 87-595-2525-8.
