French
DeutschJózef Szostak – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Józef Szostak (1934) | |
 pułkownik dyplomowany kawalerii | |
| Data i miejsce urodzenia | 25 lutego 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 11 lutego 1984 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | od 1915 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | Szwadron Przyboczny Prezydenta Rzeczypospolitej |
| Stanowiska | dowódca szwadronu |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
            | |
.png){kind=small}
.jpg)
Józef Szostak, ps. Filip (ur. 25 lutego 1897 w Józefowie, zm. 11 lutego 1984 w Łodzi) – pułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 25 lutego 1897 roku w Józefowie, w ówczesnym powiecie błońskim guberni warszawskiej, w rodzinie Antoniego (zm. 1929), urzędnika cukrowni, i Jadwigi z Bergerów[1][2]. Był bratem Zygmunta (1887–1967), podporucznika piechoty pospolitego ruszenia, Bronisława (1894–1939), podpułkownika dyplomowanego piechoty Wojska Polskiego, Stanisława (1899–1948), podporucznika piechoty rezerwy, Adama Ludwika (1902–1919), szwoleżera 1 pułku szwoleżerów, i Ludwika (ur. 1904) – zmarłego w dzieciństwie[3][4][5].
Przez jakiś czas uczył się w Szkole Filologicznej Ziemi Warszawskiej, następnie został przeniesiony przez ojca do warszawskiej szkoły handlowej Edwarda Rontalera. W 1915 roku zdał maturę[6][7].
Od 1915 roku walczył w szeregach 1 pułku ułanów Legionów Polskich[6]. Od 5 lutego do 31 marca 1917 roku był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem dobrym. Posiadał wówczas stopień starszego ułana[8]. Latem tego roku, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Szczypiornie[6].
Od 16 grudnia 1922 roku był dowódcą Szwadronu Przybocznego Prezydenta RP[6]. 4 stycznia 1932 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1931–1933. Z dniem 1 października 1933 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu tytułu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do dowództwa 2 Dywizji Kawalerii w Warszawie na stanowisko szefa sztabu[9][6]. 24 stycznia 1934 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[10]. 21 marca 1935 roku został przeniesiony do 1 pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego w Warszawie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[11]. W latach 1936–1939 był kierownikiem Samodzielnego Referatu „Wschód” w Oddziale III Sztabu Głównego i współtwórcą planu „Zachód”. W lipcu 1939 roku został dowódcą 13 pułku Ułanów Wileńskich. Na jego czele walczył w kampanii wrześniowej.
Od 1940 roku w konspiracji. Od 1941 roku w Oddziale III Komendy Głównej AK. Szef III Oddziału Operacyjnego Komendy Głównej AK, Szef Operacji i I zastępca Szefa Sztabu KG Armii Krajowej. 1 października 1943 roku otrzymał awans na stopień pułkownika dyplomowanego od Naczelnego Wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego. 4 i 5 września 1944 roku pełnił obowiązki szefa Sztabu KG AK. Po kapitulacji powstania warszawskiego dostał się do niemieckiej niewoli. Do wiosny 1945 roku przebywał w Oflagu II C Woldenberg jako jeniec nr 101402[12].
W latach 1946–1950 był dyrektorem Kopalń Glin Ogniotrwałych w Górnym Ujeździe i Jaroszowie. W latach 1950–1955 był więziony przez reżim komunistyczny kolejno w więzieniach w Warszawie, Barczewie i Iławie. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla m.st. Warszawy z 26 stycznia 1953 roku[12] skazany na 6 lat więzienia i 8 lat utraty praw obywatelskich. 24 lutego 1955 roku przedterminowo zwolniony z więzienia[13]. 1 lutego 1958 roku postanowieniem Sądu Najwyższego został zrehabilitowany[12]. Po opuszczeniu więzienia wrócił do Rudy Pabianickiej. Pracował w Przedsiębiorstwie Instalacji Sanitarnych nr 4 do momentu przejścia na emeryturę w 1962 roku. Pod koniec życia został członkiem honorowym Konfederacji Polski Niepodległej. W jego domu znajdowała się podziemna drukarnia. W czerwcu 1981 roku gościł u siebie przywódców KPN: Leszka Moczulskiego, Romualda Szeremietiewa i Tadeusza Stańskiego.
Zmarł 11 lutego 1984 roku w Łodzi. Został pochowany na cmentarzu parafii św. Józefa w Rudzie Pabianickiej.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 54 (18 sierpnia 1944 roku)
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)[14]
- Krzyż Niepodległości (12 maja 1931)[15]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1938)
- Krzyż Walecznych (sześciokrotnie)
- Srebrny Krzyż Zasługi (7 grudnia 1927)[16]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[17]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[17]
- Odznaka za Rany i Kontuzje (z dwiema gwiazdkami)[17]
- Odznaka 1. Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego[17]
- Krzyż Kawalerski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)[17]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Koreś 2023 ↓, s. 19.
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ Koreś 2023 ↓, s. 13, 19–21, 52, 524, 587, 681.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 32, 814 (Zygmunt Szostak).
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 100 (Stanisław).
- ↑ a b c d e Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ Daniel Koreś, Józef Szostak "Filip", Warszawa: IPN, 2019, s. 4–5.
- ↑ CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 11.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 4.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 24 stycznia 1934 roku, s. 1.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 marca 1935 roku, s. 31.
- ↑ a b c Powstańcze biogramy: Józef Szostak. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2022-02-01].
- ↑ Józef Szostak: Moja służba Niepodległej. Warszawa: Instytut Historyczny nn im. Andrzeja Ostoja Owsianego, 2019, s. 404. ISBN 978-83-943994-1-2.
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3126 z 30 czerwca 1921 roku Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 28, poz. 1113
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1927 r. nr 283, poz. 779 „za zasługi na polu administracji armji oraz wyszkolenia żołnierza”.
- ↑ a b c d e Na podstawie fotografii [1].
![[1]](/pl/Plik:Narcyz_Witczak-Witaczy%C5%84ski_-_Mjr_J%C3%B3zef_Szostak_(107-381-1)_(cropped).jpg){kind=link}
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Szostak Józef. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.33-2470 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-16].
- Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2017-11-07].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Daniel Koreś: W cieniu wyroku na miasto : Pułkownik dyplomowany Józef Szostak „Filip” (1987–1984) : Biografia szefa Oddziału III i szefa operacji KG AK. Wrocław-Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2023. ISBN 978-83-8229-759-1.
- Daniel Koreś, Józef Szostak "Filip", Wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2019, ISBN 978-838098-649-7, wersja zdigitalizowana.
- Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.2. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 175–177. ISBN 83-211-0758-3.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Józef Szostak: Moja służba Niepodległej. Warszawa: Instytut Historyczny nn im. Andrzeja Ostoja Owsianego, 2019. ISBN 978-83-943994-1-2.
- Członkowie Klubu im. gen. „Grota” w Pabianicach odwiedzili mogiłę płk. dypl. Józefa Szostaka. lodz.ipn.gov.pl. [dostęp 2022-02-02].