Język szuadit – Wikipedia, wolna encyklopedia

שואדית

Obszar	Francja (Prowansja)
Liczba mówiących	wymarły w 1977
Pismo/alfabet	hebrajskie
Klasyfikacja genetyczna
Języki indoeuropejskie Języki romańskie Języki zachodnioromańskie Język szuadit
Status oficjalny
Ethnologue	10 wymarły↗
Kody języka
ISO 639-2	sdt
ISO 639-3	sdt
IETF	sdt
Glottolog	shua1252
Ethnologue	sdt
SIL	SDT
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata Wikipedia w języku ladino
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język szuadit, język żydowsko-prowansalski (שואדית, fr. Chouadite, Shuadit) – język wymarły z grupy języków romańskich, używany w Prowansji przez Żydów w okresie od XI w. do 1977.

Szuadit powstał na bazie języka prowansalskiego z zapożyczeniami z innych języków (język hebrajski, francuski, łacina, język grecki, język aramejski). Zapisywany był zmodyfikowanym alfabetem hebrajskim.

Nieznana jest wczesna historia tego języka. Być może szuadit powstał z jeszcze wcześniejszego nieznanego języka żydowsko-prowansalskiego. Język szuadit miał dwie odmiany: szuadit tekstów religijnych i szuadit prozy popularnej. Teksty religijne (np. poemat o Esterze i siddur dla kobiet) zawierają znacznie więcej zapożyczeń z języków obcych, niż teksty popularne.

Najwcześniejszym zabytkiem piśmiennictwa szuadit jest poemat komiczny Lou Sermoun di Jusiou (Przysięga Żyda), przypuszczalnie z XVI w. Cesarz Piotr II z Brazylii, zapisał wiele dwujęzycznych (hebrajskich/szuadit) poematów religijnych.

Dekretem królewskim z 1498, Żydzi zostali wygnani z południowej Francji i język szuadit zanikł w Prowansji, z wyjątkiem enklawy papieskiej wokół Awinionu (zwanej Comtat Venaissin - hrabstwo Venaissin), gdzie nadal istniała niewielka społeczność żydowska, używająca szuadit.

I Republika Francuska dała Żydom równouprawnienie z chrześcijanami, co skutkowało porzucaniem języka szuadit na rzecz języka francuskiego. Ostatnią osobą używającą szuadit był Armand Lunel, zmarły w 1977.

Fonetyka szuadit zawiera szereg cech charakterystycznych tylko dla tego języka, m.in. /j/ przeszło w /ʃ/, a /h/ często zanika w położeniu między samogłoskami. Wymowa liter samech (ס), sin (ש), cade (צ) i taw (ת) w słowach zapożyczonych z języków hebrajskiego i aramejskiego to /f/. W słowach, zapożyczonych z języka prowansalskiego, istnieje tendencja do redukowania fonemów /ʒ/ i /ʃ/ oraz /dʒ/ i /tʃ/ do pojedynczego fonemu /ʃ/, np. plus to w szuadit /pjys/, filho (prowans. córka) to /fejɔ/, juge (prowans. sędzia) to /ʃyʃe/.

• M. Banitt, 1963, Une langue fantôme: le judéo-français. „Revue de linguistique romane” 27: 245-294.
• D.S. Blondheim, 1928, Notes étymologiques et lexicographiques. Mélanges de linguistique et de littérature offerts à M. Alfred Jeanroy par ses élèves et ses amis. Paris: Champion. 71-80.
• P. Pansier, 1925, Une comédie en argot hébraïco-provençal de la fin du XVIIIe siècle. Revue des études juives 81: 113-145.

• raport o szuadit w „Ethnologue” (ang.)
• Judeo-Provençal - Jewish Language Research Website. jewish-languages.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-17)]. (ang.)
• omniglot.com (ang.)