Jan Cajmer – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jan Cajmer

Jan Cajmer 1949
Pseudonim	Jan Rem
Data i miejsce urodzenia	1911 Sambor
Data i miejsce śmierci	1974 Lozanna
Zawód	dyrygent
Odznaczenia

Jan Cajmer, pierwotnie Johann Zeimer (ur. w 1911 w Samborze, zm. w 1974 w Lozannie) – polski muzyk pochodzenia żydowskiego o korzeniach austriackich^[1]. Był dyrygentem powstałej w 1946 Orkiestry Tanecznej Polskiego Radia, popularnej w latach 50. XX wieku.

Urodził się w kamienicy przy samborskim rynku, gdzie jego ojciec, Mosze (Markus), miał sklep z zegarami. Miał dwie siostry – Różę i Malwinę. Obie były lubianymi nauczycielkami języków obcych w Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Samborze. Cajmerowie byli bogatą żydowską rodziną i dbali o gruntowne wykształcenie dzieci^[2]. Cajmer ukończył gimnazjum w Samborze i prywatną szkołę muzyczną Józefy Zielonczanki-Donicht – świetnej nauczycielki gry na fortepianie, która po wojnie osiadła w Opolu i wykształciła wielu muzyków na Śląsku^[3]. Studiował prawo i dyrygenturę na Akademii Muzycznej w Wiedniu. W latach 1929–1932 w Wiedniu zarobkował jako pianista kawiarniany. Latem 1941, po ataku niemieckim na ZSRR, służąc w Armii Czerwonej prowadził orkiestrę w Okręgowym Domu Armii Czerwonej w Samborze. W latach 1942–1943 pracował w rozgłośni radiowej w Saratowie i Kujbyszewie^[4].

W maju 1943 zgłosił się, w stopniu porucznika, do formującej się we wsi Sielce nad Oką I Dywizji Wojska Polskiego, gdzie prowadził orkiestrę i teatr żołnierski, będący zaczątkiem Teatru Wojska Polskiego. W wojsku przebywał do końca wojny. Od 1945 pracował w Polskim Radiu skierowany tam rozkazem wojskowym. Podlegał dyrektorowi muzycznemu Romanowi Jasińskiemu i jego zastępcy Władysławowi Szpilmanowi. Prowadził Orkiestrę Taneczną Polskiego Radia od jej powstania w 1946 do 1957, kiedy to niespodziewanie wyjechał z Polski. Był jej dyrygentem i aranżerem. Orkiestra miała brzmienie dixielandowe, a miękkim brzmieniem przypominała zespół Charlesa Browna.

Pod pseudonimem Jan Rem kierował triem instrumentalnym (akordeon, gitara, kontrabas), które dużo nagrywało na płyty dla wytwórni Mieczysława Fogga Fogg Record^[5].

Po 1956 roku sława Cajmera zaczęła przemijać. Pojawiły się wówczas nowe trendy w muzyce i nowe wschodzące gwiazdy: Sława Przybylska, Irena Santor, Rena Rolska, Wiesława Drojecka, Hanna Rek, Ludmiła Jakubczak. Przemijała też sława Nataszy Zylskiej i Marty Mirskiej. Cajmer był też w czasie odwilży gomułkowskiej atakowany przez prasę za nieprzychylne traktowanie jazzu w latach stalinizmu.

30 kwietnia 1957 Włodzimierz Sokorski prezes Radiokomitetu zezwolił mu na „natychmiastowy wyjazd za granicę na leczenie”, z którego już nigdy do Polski nie powrócił^[6]. Osiadł w Izraelu. U schyłku życia przeprowadził się do Lozanny w Szwajcarii, gdzie mieszkał z jedyną córką Emanuelą i tam zmarł. Jego siostry, Róża i Malwina, zginęły w samborskim getcie^[7].

W latach 50. XX wieku modne było powiedzenie „Masz zagrania jak Cajmer o północy” (utwory orkiestry emitowano późną nocą) na określenie dziwnych zachowań.

Utwory Orkiestry Tanecznej Polskiego Radia pod dyrekcją Jana Cajmera

• Orkiestra Taneczna Polskiego Radia – Zatańczmy razem (instrumentalny)
• Marta Mirska – Przyjedź znów
• Bogdan Niewinowski – Zakochałem się niechcący
• Natasza Zylska – Pik, pik, pik
• Orkiestra Taneczna Polskiego Radia – Warszawa w dzień i wieczór (instrumentalny)
• Marta Mirska – Dwa wiosła
• Bogdan Niewinowski – Akacje
• Barbara Barska – Przelotny ptak
• Orkiestra Taneczna Polskiego Radia – Ja wiem (instrumentalny)
• Marta Mirska – Urlop
• Leonard Jakubowski – Pewnie miła zapomniałaś
• Natasza Zylska – Mój mąż łowi ryby
• Janusz Gniatkowski – Appassionata (pierwsze nagranie z 3.12.1955)
• Rena Rolska – Pik pik pik (nagranie z 1955)
• Orkiestra Taneczna Polskiego Radia – Uliczna zabawa (instrumentalny)
• Marta Mirska – Jest taka godzina
• Bogdan Niewinowski – Ej, nie mów hop
• Natasza Zylska – Deszczowy fokstrot
• Orkiestra Taneczna Polskiego Radia – Moja gwiazda (instrumentalny)
• Marta Mirska – Wesoły pociąg
• Bogdan Niewinowski – Kobiety nie bij nawet kwiatem
• Marta Mirska – Pierwszy siwy włos
• Orkiestra Taneczna Polskiego Radia – Wiązanka popularnych rumb (instrumentalny)

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1954)^[8]
• Złoty Krzyż Zasługi (1950)^[9]
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)^[10]

• Utwory Orkiestry Tanecznej Polskiego Radia